Smog wciąż silny – raport: jak Polska walczy ze smogiem

Polski Alarm Smogowy (PAS) oraz Europejskie Centrum Czystego Powietrza i Fundacja Frank Bold oceniły skuteczność działań rządu i samorządów w walce ze smogiem. Na dwadzieścia ocenionych obszarów aż w dwunastu postęp jest niedostateczny, w kolejnych dwóch nie rozpoczęto żadnych działań. Wprawdzie powietrze w Polsce jest nieco czystsze, ale w większości miejscowości zawdzięczamy to głównie pogodzie. Raport zawiera również rekomendacje dla dalszych działań antysmogowych.

Jakie działania należy podjąć, by wyeliminować problem smogu w Polsce? Które zanieczyszczenia stanowią największe wyzwanie? Rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego, Piotr Siergiej, komentuje wysiłki mające doprowadzić do poprawy stanu powietrza - czytaj tutaj.

Raport⁽¹⁾ „Droga do czystego powietrza” pojawia się w szczególnym momencie. Jak mówi Magdalena Ukowska, radczyni prawna Fundacji Frank Bold: Nad Polską ciąży widmo kolejnej procedury dotyczącej naruszenia unijnych przepisów o ochronie powietrza: sprawa dotyczy dyrektywy NEC, regulującej redukcję krajowych emisji wybranych zanieczyszczeń. W czerwcu Komisja Europejska wystosowała do Polski wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym zwróciła się o przekazanie jej wyjaśnień. Może grozić nam kolejny pozew Komisji Europejskiej związany z wciąż wysokim zanieczyszczeniem powietrza.

- W raporcie po raz kolejny podsumowaliśmy działania rządu i samorządów – mówi Andrzej Guła, lider PAS. – Niestety, nasza całościowa ocena nie wypada najlepiej. Jest kilka obszarów, w których rząd sobie nieźle radzi: dobrze oceniamy wprowadzenie norm emisji dla kotłów na węgiel i biomasę, ulgę termomodernizacyjną czy reformę programu „Czyste Powietrze”. Natomiast aż w 12 na 20 ocenionych obszarów postęp jest niedostateczny, a w kolejnych dwóch nie rozpoczęto żadnych działań - dodaje.

Czyste Powietrze - wciąż wiele do zrobienia

Najwięcej zrobiono w obszarze niskiej emisji, gdzie uruchomiono ogólnopolski program Czyste Powietrze dotujący wymianę kopciuchów i termomodernizację domów. Jednakże nawet w tym programie sporo pozostaje do zrobienia: należy znacznie zwiększyć skalę wymienianych źródeł ciepła, a program musi objąć wsparciem ludzi najuboższych. Ważną kwestią jest brak ogólnopolskiego programu wspierającego wymianę węglowych pieców w mieszkaniach w budownictwie wielorodzinnym. Wciąż brak odpowiednich norm określających parametry jakości węgla i obowiązkowych norm dla pelletu drzewnego. Po stronie samorządów widać poważne braki w realizacji uchwał antysmogowych – aby wdrożyć uchwały na terenie kraju w ciągu najbliższych 6-7 lat należy wymienić ok. 2,7 mln przestarzałych urządzeń grzewczych spalających węgiel i drewno. Tymczasem wiele samorządów nie podejmuje praktycznie żadnych działań.

Transport - obszar zupełnie pominięty przez rząd

Zanieczyszczenia z transportu samochodowego to obszar zupełnie pominięty przez rząd. Nie podjęto praktycznie żadnych działań, a stan prawny nie uwzględnia rosnącego ruchu samochodowego w polskich miastach. PAS rekomenduje: reformę przepisów dotyczących Stref Czystego Transportu, tak aby samorządy mogły ograniczać ruch najbardziej zanieczyszczających powietrze aut w miastach; zahamowanie importu starych, najbardziej emisyjnych samochodów oraz wprowadzenie kar za usuwanie filtrów DPF. - Choć raz moglibyśmy nie powtarzać błędów zachodniej Europy. Jednak przy takiej postawie rządzących, za trzy, cztery lata mapa Polski będzie świecić na czerwono jeszcze z jednego powodu: przekroczeń dopuszczalnych stężeń tlenków azotu. Substancji ściśle związanej z emisją spalin, szczególnie z silników Diesla - komentuje Bartosz Piłat, ekspert ds. transportu PAS.

Przemysł - obszar zaniedbany przez decydentów

Również eliminacja zanieczyszczeń przemysłowych to obszar zaniedbany przez decydentów. Tutaj niezbędne działania to reforma inspekcji ochrony środowiska, zaostrzenie wymagań emisyjnych dla zakładów przemysłowych, ułatwienie obywatelom i organizacjom pozarządowym udziału w postępowaniach dotyczących zakładów przemysłowych oraz przyjęcie prawa regulującego standardy zapachowe powietrza.

Źródło: PAS

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.