© Prawa zastrzeżone
Jedno z najważniejszych działań z zakresu gospodarki odpadami, dziesięć lat później, nie tylko wspiera środowisko, ograniczając składowanie odpadów i emisję gazów cieplarnianych, ale też zapewnia bezpieczeństwo energetyczne dla regionu.
Dekadę temu Miasto Poznań – dążąc do osiągniecia poziomów recyklingu wyznaczonych przez Unię Europejską – podpisało z firmą PreZero Zielona Energia umowę w formule „Zaprojektuj, Wybuduj, Sfinansuj i Zarządzaj” w zakresie budowy Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Poznaniu.
Odważna umowa PPP
Powstanie spalarni to najbardziej innowacyjny i zarazem największy projekt infrastruktury odpadowej w Polsce realizowany na mocy umowy Partnerstwa Publiczno-Prywatnego oraz jednocześnie jedno z najważniejszych działań ekologicznych podjętych w związku z realizacją nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami w aglomeracji poznańskiej. Instalacja wpisuje się w ideę zrównoważonego gospodarowania odpadami: jest ostatnim etapem postępowania z odpadami (po zapobieganiu powstawania odpadów i ich selektywnej zbiórce), w którym dzięki odzyskowi energetycznemu odpad staje się zasobem służącym do produkcji energii.
- Rocznie wytwarzamy w Polsce ok. 14 mln ton odpadów komunalnych, spośród których do recyklingu trafia zaledwie 38 proc. Brak odpowiedniej wydajności ITPOK-ów czy ich mała liczba w kraju sprawiają, że system gospodarowania odpadami komunalnymi jest niefunkcjonalny i stanowi czynnik sprzyjający rozwojowi szarej strefy. To jeden z powodów, dla którego tak istotna jest współpraca samorządów z biznesem. Obecnie wysycenie mocy polskich spalarni jest średnio dziesięć razy mniejsze niż w najbardziej zaawansowanych w recyklingu krajach Europy. Poznańska Instalacja to nowoczesne, ekologiczne, bezpieczne rozwiązanie problemu odpadów komunalnych oraz ich efektywne wykorzystanie do produckji energii elektrycznej i cieplnej. To przykład ważnej współpracy samorządu z biznesem. Abyśmy jednak mogli racjonalnie i rzetelnie zagospodarować całość nienadających się do recyklingu odpadów, podobnych obiektów musi powstać więcej – mówi Kamil Majerczak, CEO PreZero Polska. 
Podział zadań w ramach umowy PPP
W ramach podpisanej w 2013 roku umowy Miasto Poznań m.in.: przekazało partnerowi prywatnemu działki pod budowę instalacji, wybudowało nowy układ drogowy do instalacji, a także zobowiązało się do dostarczania do instalacji odpadów i uiszczenia wynagrodzenia za unieszkodliwianie 210 tys. ton odpadów rocznie. Do zadań partnera prywatnego należało z kolei: zaprojektowanie, sfinansowanie i budowa instalacji oraz zarządzanie ITPOK przez 25 lat od momentu jej uruchomienia, a także prowadzenie eksploatacji ITPOK, produkcji i sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej. Po 25 latach obowiązywania umowy PPP, instalacja – której koszt zaprojektowania i budowy wyniósł 724 mln zł, w tym 330 mln zł dotacji unijnej – zostanie przekazana miastu.
Jak podkreśla Szymon Cegielski, członek zarządu PreZero Zielona Energia i dyrektor Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Poznaniu, realizacja budowy ITPOK uporządkowała i unowocześniła gospodarkę odpadami w Poznaniu i okolicznych gminach.
- Są to obiekty wyposażone w zaawansowane i nowoczesne rozwiązania technologiczne, spełniające surowe normy ochrony środowiska, przy czym poznańska Instalacja odpowiada na realną potrzebę zagospodarowania odpadów: istotnie zmniejsza ilość odpadów trafiających na składowiska, pozwala na utylizację odpadów nienadających się do recyklingu, równocześnie ograniczając emisję gazów cieplarnianych, w tym powstającego na składowiskach, szczególnie niebezpiecznego metanu. Ponadto, w procesie termicznego przekształcania odpadów następuje odzysk energetyczny. ITPOK ogranicza emisje dwutlenku węgla, który powstawałby przy produkcji adekwatnej ilości energii elektrycznej i cieplnej z paliw kopalnych oraz sprzyja skuteczniejszej ochronie wód gruntowych przed negatywnym działaniem odpadów komunalnych. Obecnie nie istnieje bardziej optymalna metoda postępowania z resztkami odpadowymi niż ich termiczne przekształcanie. Równie warty podkreślenia jest fakt, że wpływ nowoczesnych spalarni na otoczenie, w którym funkcjonują, jest minimalny, a spalanie odpadów nie ma na celu zastąpienia recyklingu, lecz jego uzupełnienie – argumentuje Szymon Cegielski.
Legislacja stawia na GOZ
Na przełomie XX i XXI wieku nastąpił wzrost świadomości ekologicznej. Wynikiem są unijne regulacje dotyczące gospodarki odpadowej, zgodnie z którymi odpad staje się zasobem, a odzysk jednym z preferowanych sposobów postępowania z odpadami – w myśl zasad tzw. gospodarki o obiegu zamkniętym. Obecnie w Europie działa niemal 500 spalarni. W krajach Europy Zachodniej, które mają nowoczesne i bardzo dobrze zorganizowane systemy gospodarowania odpadami, jak np. Niemcy czy kraje skandynawskie, termicznemu przekształcaniu poddaje się nawet 50 proc. odpadów komunalnych. W tych krajach Europy, gdzie funkcjonuje odpowiednio wysokie wysycenie mocami przetwórczymi istniejących ITPOK-ów, wskaźniki recyklingu przewyższają cele klimatyczne Unii Europejskiej.
PreZero: Nowe myślenie dla czystego jutra
Operatorem Instalacji w Poznaniu jest PreZero, wiodąca w Europie firma zajmująca się gospodarką odpadami i usługami w zakresie ochrony środowiska. Jako dostawca usług odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów, PreZero wspiera rozwój gospodarki obiegu zamkniętego, tym samym zmniejszając poziom zanieczyszczeń i chroniąc zasoby naturalne. Zgodnie z misją „Nowe myślenie dla czystego jutra”, firma traktuje odpady jak cenne surowce, a dzięki innowacyjnym rozwiązaniom ogranicza niemal do zera ilość tych odpadów, których nie można poddać recyklingowi.
Więcej informacji o działaniach PreZero można znaleźć na stronie https://prezero.pl/.
Artykuł powstał we współpracy z PreZero
