Mikroplastik i patogeny w ściekach będą monitorowane. Nowa dyrektywa u bram

© andrei310

Dobiega końca unijny proces legislacyjny nowej dyrektywy ściekowej. Przegląd rozpoczął się jeszcze w 2022 r. i był zapowiadany jako wprowadzenie Rozszerzeonej Odpowiedzialności Producentów farmaceutyków i kosmetyków, ale też przełom w monitoringu zanieczyszczeń i patogenów. Monitoringowi będą podlegały m.in. wirus SARS-CoV-2 z wariantami, polio, grypy, ale też zanieczyszczenia chemiczne, w tym trwałe zanieczyszczenia chemiczne (PFAS) i mikroplastik. Na celowniku dużych oczyszczalni (w miastach powyżej 100 tys. RLM) będzie również oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. We środę Parlament Europejski zatwierdził przełomowe zmiany.

Czytaj też: Black-out wodny na horyzoncie? O nieadekwatnych taryfach mówią spółki wod-kan, ale i NIK

Oczyszczanie trzeciego stopnia

Zrewidowany dokument wprowadzi m.in. konieczność drugiego stopnia oczyszczania (usuwanie biodegradowalnej materii organicznej) w aglomeracjach liczących 1000 RLM od 2035 r. Obliguje też do trzeciego stopnia oczyszczania (usuwanie fosforu i azotu) we wszystkich aglomeracjach powyżej 150 tys. RLM od 2039 r.. Sześć lat później, tym samym obowiązkiem objęte zostaną aglomeracje powyżej 10 tys. RLM.

Oczyszczalnie ścieków będą też musiały przejść na odnawialne źródła energii. Cel neutralności energetycznej, polegający na corocznym zwiększaniu udziału zużywanej energii z OZE, został rozpisany w 5-letnich interwałach: 20% OZE do 2030, 40% do 2035, 70% do 2040 i 100% do wspomnianego 2045 r.

Czytaj też: Biogaz i trigeneracja. Wod-kan wie jak wykorzystać swój potencjał energetyczny

Przemysł farmaceutyczny zapłaci

Kluczowa unijna zasada prawa środowiskowego „zanieczyszczający płaci” obejmie dzięki dyrektywie kosmetyki i produkty lecznicze stosowane u ludzi. Ich producenci, wspierani przez finansowanie krajowe, mają ponieść co najmniej 80% kosztów dodatkowego oczyszczania ścieków komunalnych z mikrozanieczyszczeń (tj. oczyszczanie czwartego stopnia).

Szerszy pakiet zmian

A to tylko niektóre przepisy zatwierdzonej w środę przez Parlament Europejski omawianej dyrektywy w nowym kształcie. O jej szerokim zasięgu rozmawialiśmy z Klarą Ramm, ekspertką Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie w wywiadzie Model 3T optymalny dla branży wod-kan. Co zmieni nowa dyrektywa i co dzieje się nad Bałtykiem. Teraz pozostaje ostatni krok – formalne zatwierdzenie dokumentu przez Radę, po czym nastąpi opublikowanie go w dzienniku urzędowym UE.

Powyższe zmiany prawne są elementem planu „zero zanieczyszczeń” (ang. Zero pollution action plan⁽¹⁾), który ma ograniczyć zanieczyszczanie powietrza, wód i gleb. Sam plan ma na celu przeciwdziałania kryzysowi zanieczyszczeń, który obok kryzysu klimatycznego i bioróżnorodności dopełnia triadę największych globalnych wyzwań w obszarze środowiska.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog