© grafikplusfoto
Jak mówił podczas zorganizowanej w Warszawie konferencji Tobiasz Adamczewski z WWF, w Polsce nie było dotąd długoterminowej wizji ani strategii dotyczącej energetyki obywatelskiej. Analiza Instytutu Energetyki Odnawialnej przygotowana dla ruchu „Więcej niż energia”(1) na zlecenie WWF jest pierwszym tego rodzaju opracowaniem, choć prezes IEO Grzegorz Wiśniewski podkreślił trudność modelowania energetyki tego rodzaju ze względu na jej rozproszony charakter.
9 mln budynków, na których mogą powstać OZE
Obecne przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii pomogą stworzyć ok. 200 tysięcy małych, rozproszonych elektrowni o mocy do 10 kW. Jednak potencjał rozwoju mikroinstalacji OZE w Polsce jest znacznie większy. W analizie podano, że do 2030 roku mogłoby działać w kraju 1,8 mln instalacji o łącznej mocy 16 GW produkujących energię elektryczną z OZE i drugie tyle mikroinstalacji o łącznej mocy 26 GW wytwarzających energię cieplną. Dla porównania - tylko w 2014 r. zainstalowano około 1 GW mocy. Budynków, na których (bądź w których) mogłyby powstać mikro- i małe instalacje jest w Polsce 9 mln (5,5 mln w miastach i 3,5 mln na terenach wiejskich). Dziś wykorzystywanych w ten sposób budynków jest maksymalnie 320 tysięcy, a dominującą formą OZE są tu instalacje cieplne. W krajowym planie rozwoju OZE czytamy też, że do roku 2030 liczba prosumentów może wzrosnąć ponad dziesięciokrotnie – z obecnych 0,3 mln do 3,6 mln.
Praca głównie w energetyce słonecznej i w branży kotłów na biomasę
W analizie prognozuje się, że nakłady inwestycyjne związane z rozwojem mikroinstalacji w okresie 2016 – 2030 wyniosą 152 mld zł, co stanowi około 1 proc. środków finansowych, jakimi dysponują polskie gospodarstwa domowe (łączne średnioroczne obroty na tym rynku wynoszą na dziś około 20 mld zł). Obroty związane z obsługą i eksploatacją urządzeń będą natomiast rosły wraz z rozwojem rynku od 2 mld zł do 12 mld zł rocznie. W sektorze mikroinstalacji OZE przybyć w latach 2016-2030 około 25 tys. miejsc pracy, głównie w energetyce słonecznej i w branży kotłów na biomasę (w 2013 r. było to 35 tys. etatów).
Dzięki realizacji przedstawionego w raporcie scenariusza rozwoju mikroinstalacji OZE około 10 proc. energii elektrycznej w Polsce byłoby wytwarzane w najmniejszych, przydomowych elektrowniach. Autorzy analizy wskazują, że będzie to możliwe m.in. dzięki wpływom ze sprzedaży uprawnień do emisji gazów cieplarnianych oraz taryfom gwarantowanym. Jest to założenie spójne z rządowymi strategiami zawartymi w projekcie Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej oraz w Krajowym Programie Ochrony Powietrza.
Dostęp do taryf gwarantowanych także dla szkół i szpitali
Eksperci zgromadzeni na konferencji uznali, że zmiana struktury polskiego rynku energetycznego jest możliwa, jednakże inicjatywę prosumencką blokuje m.in. brak pewności co do przyszłych uwarunkowań prawnych. Znaczenie ma już choćby samo opóźnienie przez Sejm o sześć miesięcy planowanego na 1 stycznia br. wejścia w życie taryf gwarantowanych dla najmniejszych, przydomowych elektrowni. Dzięki takim taryfom posiadacze mikroinstalacji o mocy do 10 kW mieliby stałe przychody ze sprzedaży do sieci wyprodukowanej przez nich energii.
- Opóźnienie wejścia w życie taryf gwarantowanych prowadzi do wyhamowania rozwoju energetyki obywatelskiej. Jest też niekorzystne dla osób, które przygotowały się do inwestycji we własną instalację OZE, zaciągnęły w tym celu kredyty lub zakupiły urządzenia – powiedziała Anna Ogniewska z Greenpeace Polska. – To także poważny problem dla polskich firm działających na rynku energetyki odnawialnej. Mamy nadzieję, że te 6 miesięcy zostanie wykorzystane na dopracowanie rozwiązań, które będą sprawiedliwe dla właścicieli mikroinstalacji i korzystne dla rozwoju OZE – dodała.
- Najbliższe miesiące to czas na doprecyzowanie niejednoznacznych przepisów ustawy tak, by zapewniały one zwrot z inwestycji w przydomowe mikroinstalacje OZE i pozwoliły na faktyczny rozwój energetyki obywatelskiej – skomentowała Małgorzata Smolak z ClientEarth. Jej zdaniem przy okazji nowelizacji dostęp do taryf gwarantowanych powinny uzyskać jednostki samorządowe - dzięki temu z energetyki odnawialnej korzyści mogłyby zacząć czerpać np. szkoły i szpitale.
Pełna treść „Krajowego Planu Rozwoju Mikroinstalacji Odnawialnych Źródeł Energii do roku 2030” dostępna jest pod następującym adresem.
Ewa SzekalskaDziennikarz
