- Polskie samorządy intensywnie działają na rzecz rozwoju zrównoważonego w miastach, co pokazują projekty nadsyłane przy okazji kolejnych edycji konkursu ECO-MIASTO. Wszystkie realizowane inwestycje zgłoszone do konkursu nie tylko wpływają na poprawę stanu środowiska i jakości powietrza, ale także na komfort życia mieszkańców. Ekologiczne inicjatywy były, są i dalej będą potrzebne, zwłaszcza w kontekście wyzwań związanych ze zmianami klimatu, dlatego cieszę się, że polskie i francuskie miasta mogą dzielić się doświadczeniami i dobrymi praktykami w ramach projektu ECO-MIASTO – mówi Pierre Lévy, Ambasador Francji w Polsce.
Łącznie do konkursu zgłosiło się 29 miast, z których nagrody główne otrzymało 8 miast, a ośmiu z nich przyznano wyróżnienia. Miasta biorące udział w konkursie zostały podzielone ze względu na wielkość: do 100 tys. i ponad 100 tys. mieszkańców, dlatego w każdej kategorii wyłoniono dwóch zwycięzców. Wiele miast rywalizowało w kilku kategoriach i w efekcie przesłano 49 formularzy konkursowych.
Mobilność zrównoważona
Miasta biorące udział w konkursie ECO-MIASTO 2016
Bielsko-Biała, Braniewo, Częstochowa, Gdańsk, Gdynia, Gliwice, Hajnówka, Kalety, Kobyłka, Kościerzyna, Kraków, Kraśnik, Legnica, Lublin, Maków Mazowiecki, Niepołomice, Nowy Dwór Mazowiecki, Olsztyn, Ostrów Wielkopolski, Poznań, Puławy, Rzeszów, Słupsk, Sopot, Tomaszów Mazowiecki, Toruń, Wrocław, Zabrze, Żory.
W tej kategorii wyróżnienia przyznano Puławom i Trójmiastu (Gdańsk, Gdynia, Sopot). Puławy stworzyły aplikację „myBus online”, przygotowaną z myślą o użytkownikach transportu miejskiego oraz jako jedno z pierwszych miast w Polsce wprowadziły specjalną „strefę uspokajania ruchu” i ograniczyły prędkość na ulicach do 30 km na godzinę. W Trójmieście natomiast stworzono spójną międzymiastową politykę transportową. W szczególności zrealizowano inwestycję międzymiastowego systemu wypożyczania rowerów „Rower Trójmiejski” oraz prowadzono kampanię na rzecz zachęcenia mieszkańców do korzystania z transportu rowerowego.
Efektywność energetyczna budynków
W kategorii efektywność energetyczna laureatami zostały Zabrze (powyżej 100 tys. mieszkańców) i Kobyłka (poniżej 100 tys. mieszkańców). Zabrze prowadziło kompleksowe i konsekwentne działania na rzecz efektywności energetycznej oraz działania edukacyjne skierowane do mieszkańców. Z kolei Kobyłka efektywnie wykorzystała partnerstwo publiczno-prywatne jako skuteczną formę finansowania inwestycji w efektywność energetyczną budynków.
Wyróżnienie wśród miast z liczbą mieszkańców powyżej 100 tys. otrzymała Gdynia, którą doceniono za kompleksowe działania w zakresie modernizacji budynków, w tym budynków komunalnych oraz za działania edukacyjne z zakresu efektywności energetycznej. Dodatkowo miasto wspiera rozwój odnawialnych źródeł energii w budynkach prywatnych. Niepołomice oraz Ostrów Wielkopolski otrzymały wyróżnienia jako miasta z liczbą mieszkańców poniżej 100 tys. Niepołomice doceniono za wsparcie na dużą skalę rozwoju odnawialnych źródeł energii w budynkach prywatnych oraz za międzynarodową i międzygminną współpracę na rzecz efektywności energetycznej, natomiast Ostrów Wielkopolski za zrealizowany projekt wybudowania przedszkola w technologii energooszczędnej (przedszkole zostało oddane do użytku we wrześniu 2016 r.).
Gospodarka wodna
Wrocław (powyżej 100 tys. mieszkańców) zwyciężył przede wszystkim ze względu na wsparcie finansowe rozwoju gospodarki wodno-ściekowej, w tym w szczególności budowy przyłączy kanalizacyjnych dla mieszkańców, co w efekcie poskutkowało wzrostem liczby osób korzystających ze zbiorczych systemów odprowadzania ścieków. Jury doceniło także uruchomienie Centrum Edukacji Ekologicznej „HYDROPOLIS” oraz szeroką kampanię informacyjną wśród mieszkańców na temat gospodarki wodnej.
W kategorii miast poniżej 100 tys. mieszkańców laureatem został Słupsk, który jury nagrodziło za kompleksową realizację zadań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej i planowanie działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa wody oraz kontroli wywozu nieczystości ze zbiorników bezodpływowych.
Wyróżnienia w tej kategorii otrzymały Kraków i Hajnówka. Kraków jako miasto powyżej 100 tys. mieszkańców za zrealizowanie projektu „Energetycznie Pasywnej Oczyszczalni Ścieków”, natomiast Hajnówka za udział w projekcie „Rozbudowy transgranicznego systemu oczyszczania ścieków w zlewni rzeki Bug (Zachodni)”.
Zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi
W kategorii zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi nagrodę główną dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców otrzymał Lublin – za planowany projekt wykorzystania ciepła sieciowego do produkcji chłodu. Z kolei laureatem wśród miast do 100 tys. mieszkańców został Słupsk, doceniony za spójność działań w zakresie zarządzania lokalnymi systemami energetycznymi, w szczególności za projekt informacyjny „Zielony punkt”. W „Zielonym Punkcie” można dowiedzieć się m.in.: jak oszczędzać energię, w jaki sposób pozyskiwać energię ze źródeł odnawialnych, otrzymać dofinansowanie na wymianę ogrzewania na ekologiczne czy obniżyć rachunki za ciepło nawet o kilkadziesiąt procent. Jury zwróciło także uwagę na pilotażowo wdrożony w Szkole Podstawowej nr 8 system upubliczniania w czasie rzeczywistym informacji o zużyciu energii przez budynek.
Wyróżnienie przyznano jednemu miastu powyżej 100 tys. mieszkańców. Toruń został doceniony za kompleksowe działania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Nagrody
Wrocław i Ostrów Wielkopolski, zwycięzcy w kategorii mobilność zrównoważona, otrzymają samochód elektryczny Renault ZOE do testów na okres 1 miesiąca, natomiast w kategorii efektywność energetyczna budynków firma Saint-Gobain przekaże miastom Zabrze i Kobyłka produkty WEBER – preparat gruntujący, klej do izolacji termicznej i tynk hydrofilowy oraz siatkę podtynkową ADFORS, a także lekką wełnę szklaną ISOVER. Z kolei Wrocław i Słupsk, zwycięzcy kategorii gospodarka wodna, otrzymają od firmy Saur Polska vouchery na usługę 5 dni roboczych consultingu z zakresu działalności spółek Saur, dopasowaną do indywidualnych potrzeb, określonych na spotkaniu pokonkursowym. Grupa EDF natomiast nagrodzi Lublin i Słupsk – laureatów kategorii zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi – fundując wizytę jednoosobowej reprezentacji każdego z miast w Centrum Szkoleniowym CAMPUS Nord Grupy DK Energy oraz w Centrum Zarządzania Efektywnością Energetyczną (DESC – DK Energy Savings Center) w Lille dla regionu północnej Francji.
Swoją nagrodę przyznał także Partner Medialny Konkursu – Teraz Środowisko – który wyróżnił Wrocław za szczególną dbałość o interesy pieszych i rowerzystów oraz za plany uruchomienia wypożyczalni samochodów elektrycznych. Ponadto miasto zostało docenione za wzmożone starania w obszarze ograniczenia strat wody i za doprowadzenie do sytuacji, w której 100 proc. mieszkańców miasta korzysta z dostępnych systemów oczyszczania ścieków. Za te działania Wrocław otrzyma w prezencie reportaż promocyjny na portalu Teraz Środowisko.
Seminaria
Seminaria tematyczne zgromadziły przedstawicieli polskich i francuskich samorządów, dla których była to doskonała okazja do wymiany doświadczeń oraz poznania najlepszych międzynarodowych praktyk. W ramach czwartej edycji projektu ECO-MIASTO 2016 odbyły się 4 seminaria odpowiadające tematyce kategorii konkursowych: 4 października 2016 r. w Zabrzu (gospodarka wodna), 5-6 października 2016 r. w Gdyni (zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi), 11 października w Łodzi (efektywność energetyczna budynków) oraz 26 października 2016 r. w Warszawie (mobilność zrównoważona).
Konkurs edukacyjny dla szkół
W ramach projektu ECO-MIASTO 2016 odbył się także konkurs dla uczniów szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych „Zakręceni w przestrzeni”, organizowany przez Fundację WSPÓLNIE LafargeHolcim. Zadaniem konkursowym było zaproponowanie zmian w najbliższej przestrzeni publicznej – w szkole, świetlicy, domu kultury. Celem konkursu było m.in. nauczenie uczniów projektowego realizowania zadań oraz współpracy przy realizacji pomysłów, a także wzbudzenie refleksji nad własnym otoczeniem i przestrzenią edukacyjną, w której spędzają czas.
W kategorii szkół ponadgimnazjalnych główną nagrodę w wysokości 20 tys. złotych na realizację projektu otrzymał zespół uczniów, który zaproponował aranżację przestrzeni wokół terenu rekreacyjno-sportowego przy Zespole Placówek Oświatowych w Morawicy. Każdy z pozostałych czterech zespołów, który przedstawił jeden z najlepszych zdaniem komisji konkursowej pomysł, otrzymał nagrodę o wartości do 5 tys. złotych. Wyróżnione projekty to „Strefa Aktywności” i „Świetlica z antresolą” autorstwa uczniów z Publicznego Gimnazjum w Małogoszczu, „Nasz Łasuch” Gimnazjum nr 1 im. Kazimierza Jagiellończyka w Człuchowie oraz „Kącik relaksacyjny dla uczniów” Zespołu Szkół Niepublicznych w Piechcinie. Dodatkowo wyróżnienie specjalne otrzymali uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły w Krasnymstawie za projekt „Mural” i kreatywne podejście w wyborze przestrzeni oraz połączenie historii z nowoczesną identyfikacją szkoły.
Eco-Miasto
Tekst powstał w ramach projektu Eco-Miasto, którego celem jest rozpowszechnienie i wdrażanie w polskich gminach dobrych praktyk w zrównoważonym rozwoju. Projekt organizowany jest przez Ambasadę Francji w Polsce i Centrum UNEP/GRID-Warszawa. Teraz Środowisko jest wieloletnim patronem medialnym projektu.
