© fotoedgaras
Raport amerykańskiej organizacji pozarządowej Healthy Building Network pt. “Eliminating Toxics in Carpet: Lessons for the Future of Recycling" wzywa do głębokiej transformacji przemysłu dywanowego poprzez wyeliminowanie 44 szkodliwych substancji chemicznych stosowanych we włóknach dywanowych, klejach i wykładzinach.
Substancje zaburzające funkcjonowanie układu odpornościowego i oddechowego
We włóknach dywanowych mogą się znaleźć m.in substancje poli- i perfluoroalkilowe (PFAS), które osłabiają układ odpornościowy. Ponadto podczas np. prania PFAS trafiają do wód, zanieczyszczając tym samym środowisko. Substancje chemiczne stosowane w celu ochrony plastikowych elementów przed degradacją biologiczną to m.in. triklosan i formaldehyd.
Popiół lotny, stosowany jako wypełniacz w wykładzinach pętelkowych, może zawierać domieszki takich substancji, jak rtęć (która ma silne właściwości neurotoksyczne). Popiół lotny może stanowić nawet 40 proc. wagi całego dywanu. W wykładzinach dywanowych mogą się znajdować także izocyjaniany uszkadzające drogi oddechowe oraz poliuretan, który nie podlega recyklingowi.
Jawny skład dywanu
Wśród zaleceń autorów raportu znajduje się m.in. zakazanie stosowania substancji toksycznych i zastąpienie ich innymi, mniej toksycznymi chemikaliami. Dodatkowo należy zachęcać do projektowania dywanów w pełni nadających się do recyklingu i unikania substancji, które utrudniają ten proces. Obecne wysiłki przemysłu związane z recyklingiem są udaremniane przez skomplikowaną strukturę dywanu. Ponadto należy od producentów i sprzedawców detalicznych wymagać, aby ujawniali w całości i publicznie wszystkie substancje znajdujące się w nowych dywanach.
Certyfikacja produktów przyczyniła się do zmniejszenia zużycia niektórych chemikaliów w branży, a także zwiększenia zużycia materiałów pochodzących z recyklingu. Niemniej w raporcie stwierdza się, że w przypadku wielu certyfikatów wytyczne dotyczące ograniczenia toksycznych substancji nie obejmują wszystkich, które producenci stosują do produkcji dywanów i wykładzin.
Właściwe zaprojektowanie dywanu może sprawić, że odegra on ważną rolę w gospodarce o obiegu zamkniętym. Za przykład może posłużyć przerabianie włókien ze starych wyrzuconych dywanów na nowe włókna lub wykładzinę dywanową. Natomiast wykładziny dywanowe o gorszych parametrach mogą posłużyć do produkcji niektórych materiałów budowlanych, takich jak materiały izolacyjne.
Najpierw kontrola, potem recykling
Ważne jest, aby przetwórcy odpadów nie poddawali recyklingowi dywanów, jeśli nie są w stanie przeprowadzić badań w celu zidentyfikowania toksycznych substancji chemicznych obecnych w dywanach. Dzięki przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa producent uniknie narażenia pracowników na działanie chemikaliów, a także nie wprowadzi ich ponownie do nowych produktów, a tym samym do pomieszczeń mieszkalnych.
Natalia Rytelewska-ChilczukDziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska
