Pierwszy projekt Polityki Surowcowej Polski

© yurolaitsalbert

Dyskutowany w regionach⁽¹⁾ projekt Polityki Surowcowej Państwa (PSP) jest pierwszym takim dokumentem w kraju. Za przygotowanie projektu i działania w zakresie polityki surowcowej odpowiada – podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska i Główny Geolog Kraju. Funkcję pełnomocnika rządu ds. polityki surowcowej objął w maju 2016 roku.

Projekt PSP składa się z następujących dziewięciu filarów:

1. Zapotrzebowanie gospodarki krajowej na surowce mineralne,
2. Pozyskiwanie surowców ze złóż kopalin i ciepło Ziemi,
3. Pozyskiwanie surowców z odpadów, ich zamienniki oraz rekultywacja i remediacja,
4. Pozyskiwanie deficytowych surowców mineralnych drogą importu i współpraca międzynarodowa,
5. Uwarunkowania prawne polityki surowcowej państwa,
6. Upowszechnienie wiedzy o geologii, górnictwie i surowcach mineralnych,
7. Ramy instytucjonalne wypracowania i wdrażania polityki surowcowej państwa,
8. Ryzyko i planowanie inwestycji,
9. Usprawnienie systemu podatków i danin.

W kwestii surowców nie można planować działań oderwanych od sytuacji na światowych rynkach. Dlatego też jednym z planowanych efektów realizacji PSP jest większy wpływ [Polski – przyp. red.] na kształtowanie i wdrażanie polityki Unii Europejskiej oraz organizacji międzynarodowych, których Polska jest sygnatariuszem (Międzynarodowa Organizacja Dna Morskiego, Komisja ds. Granic Szelfu Kontynentalnego przy ONZ). Ponadto w projekcie czytamy, że polityka surowcowa będzie prowadzona tak, aby wielobiegunowo reagować na zmiany rynkowe i geopolityczne.

Polityka surowcowa a polityka środowiskowa i klimatyczna

Ograniczeniem dla planów wydobycia surowców są obszary ochrony przyrody, tj. parki narodowe czy sieć Natura 2000⁽²⁾. Natomiast w przypadku polityki klimatycznej nie można pominąć międzynarodowych zobowiązań do redukcji emisji m.in. CO₂ pochodzących ze spalania paliw kopalnych. Niemniej w udostępnionych na stronie PIG materiałach informacyjnych czytamy, że gospodarka naszego kraju jest w dużej mierze oparta na wydobyciu i przetwórstwie kopalin, które stanowią bazę surowcową. Według opublikowanych informacji ten kierunek gospodarki będzie jej trzonem w przyszłości.

Surowce w obiegu zamkniętym

Jak napisano w projekcie, Polityka surowcowa państwa (…) przyczyni się do efektywnego wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym. W materiałach informacyjnych dotyczących projektu czytamy, że ocena zapotrzebowania na surowce jest stymulatorem działań dla intensyfikacji wykorzystania surowców ze źródeł wtórnych w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym. W projekcie PSP jako surowiec traktuje się także odpady.

PSP nie została jeszcze oficjalnie przyjęta przez rząd, ale – jak mówił podczas wywiadu prof. Jędrysek – już są realizowane projekty będące jej częścią. Przykładem takiego projektu jest ProGeo, czyli Program Geologicznego Rozpoznania Oceanów. Prof. Jędrysek zapewniał, że jest już praktycznie zakończona sprawa uzyskania przez Polskę jednej z siedmiu na świecie koncesji na poszukiwanie, a w następstwie wydobycie metali z dna morskiego.

Dominika Adamska
Sekretarz redakcji, geograf