Przepisy dotyczące opłat za korzystanie ze środowiska zamieszczone są w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. -Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627 z późn.zm.).
Art. 273 ust. 1 ustawy stanowi, że opłata jest ponoszona za:
1. wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza,
2. wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
3. pobór wód,
4. składowanie odpadów.
Podmioty objęte obowiązkiem
Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. Podmiotem korzystającym ze środowiska jest w rozumieniu ustawy -Prawo ochrony środowiska:
- przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz.672) oraz przedsiębiorca zagraniczny w rozumieniu art.5 pkt 3 tej ustawy, jak również osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
- jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
- osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.
Wykaz zawierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i wysokości wyliczonych opłat należy przedłożyć do urzędu marszałkowskiego do dnia 31 stycznia.
Formularze i stawki
Odpowiednie formularze stanowią załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz.U. z 2014 r., poz. 274).
Jednostkowe stawki opłat zawiera obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 13 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2014 (M.P. z 2013 r., poz. 729).
Nie wnosi się opłat za każdy z rodzajów korzystania ze środowiska, za który roczna opłata nie przekracza 800 zł; sejmik może uchwalić podwyższenie tej kwoty nawet o 50 proc. Jednak w takim przypadku konieczne jest również złożenie do urzędu marszałkowskiego wykazu.
Skutki niewypełnienia obowiązku
Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska nie przedłoży wykazu z danymi o korzystaniu ze środowiska i wysokością należnych opłat lub przedłoży informacje budzące zastrzeżenia, marszałek województwa wymierza opłatę na podstawie własnych ustaleń lub kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Ponadto, takie zaniechanie jest wykroczeniem karanym grzywną.
Opłaty za korzystanie ze środowiska są zobowiązaniem podatkowym i nieuiszczone w terminie podlegają przymusowemu ściągnięciu wraz z odsetkami w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji.
Zwrócić należy uwagę, że bardzo często przedłożenie zaświadczenia o bieżącym regulowaniu opłat za korzystanie ze środowiska stanowi warunek uzyskania pomocy (dotacja, pożyczka) ze środowiskowych funduszy celowych.
Adam ErechemlaDziennikarz, prawnik