Wiceprezes Kopczyńska wyjaśnia w wywiadzie, udostępnionym na stronie internetowej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie(1), że przygotowywane kompendium wiedzy będzie stanowić „podstawę do sporządzania umów z wykonawcami prac utrzymaniowych lub inwestycyjnych”. - Część prac, które wykonujemy, nie wymaga zgód innych organów. I to właśnie dla takich działań tworzymy nasze kompendium, którego treści mają być uwzględniane na etapie zawierania umów i egzekwowania ich zapisów przez wykonawców – mówi Kopczyńska. Stosowanie się do zapisów kompendium będzie obligatoryjne podczas wykonywania prac na rzecz Wód Polskich.
Czytaj też: Pierwszy krok do zminimalizowania skutków suszy to naprawa szkód wyrządzonych naturze
Podstawą nowego kompendium jest Katalog dobrych praktyk w zakresie robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych
Katalog dobrych praktyk w zakresie robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych wraz z ustaleniem zasad ich wdrażania, który stanowił punkt wyjścia do opracowania nowego kompendium wiedzy dla wykonawców, zrealizowany został w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, na zlecenie Ministerstwa Środowiska, kierującego wówczas działem gospodarki wodnej w Polsce.
Wprowadzenie dobrych praktyk, w tym zastosowanie przyjaznych środowisku metod w realizacji przedsięwzięć na ciekach i w ich sąsiedztwie, w znacznym stopniu pozwoli doprowadzić m.in. do poprawy zdegradowanych ekosystemów, poprawy ilości i jakości zasobów wodnych oraz łagodzenia skutków zmian klimatu przekładających się na częstsze zjawiska ekstremalne (powodzie i susze). Poprzez wskazanie klucza decyzyjnego i wykazu kryteriów istotnych ze względu na określenie zasadności i opłacalności zaplanowanych działań utrzymaniowych i robót hydrotechnicznych, Katalog przyczyni się również do zwiększenia efektywności wydatkowania środków publicznych.
Link do Katalogu po kliknięciu w ramkę.
Źródło: PGW WP
Wśród rekomendacji pozostawienie rumoszu drzewnego, namulisk, lokalnych wysp czy roślinności
Preferowane będzie indywidualne podejście do każdej rzeki, z uwzględnieniem ukształtowania, zagospodarowania i użytkowania terenu jej zlewni. Jakie działania będą więc rekomendowane?
- Będziemy starali się pozostawiać rumosz drzewny w korytach i na brzegach rzek, karpiny stabilizujące skarpy, odsypy, namuliska, lokalne wyspy oraz roślinność wodną tam, gdzie to możliwe. Rekomendujemy ograniczenie intensywności prac wczesnym rankiem i wieczorem, czyli w okresie podwyższonej aktywności zwierząt. Jeśli na etapie prowadzenia prac zaistnieje możliwość ich negatywnego wpływu na chronione gatunki roślin, zwierząt czy grzybów, wykonawca prac będzie zobowiązany do ich wstrzymania – do czasu uzyskania stosownych pozwoleń z zakresu ochrony gatunkowej, bądź zmianę technologii prowadzenia prac, która zagwarantuje brak ingerencji względem gatunków chronionych, po uzgodnieniu zmiany sposobu prowadzenia prac z Wodami Polskimi – wymienia wiceprezes Kopczyńska.
Dodaje, że „usuwanie drzew lub krzewów prowadzimy tam, gdzie jest to konieczne, np. dla właściwego działania urządzeń wodnych, w fazie inwestycji np. przebudowy lub budowy wałów przeciwpowodziowych lub gdy drzewa czy krzewy stanowią zagrożenie dla okolicznego mienia”. Ponadto w rekomendacjach podkreślona będzie zasada „oszczędnego wykorzystywaniu terenu podczas wykonywania prac, z przywracaniem stanu pierwotnego po ich ukończeniu”. W praktyce będzie to oznaczało np. pozostawienie jednego z brzegów rzeki w nienaruszonym stanie, wykluczenie uszkadzania drzew czy uniknięcie tworzenia „miejsc pułapkowych” dla zwierząt.
Dodatkowo wśród zaleceń wiceprezes wymienia także wykluczenie stosowania w pobliżu zbiorników i cieków wodnych np. herbicydów zawierających glifosat. Zamiast nich rekomenduje się działania mechaniczne lub zamienniki nie mające negatywnego oddziaływania na organizmy i ekosystemy wodne.
W kontekście szerokiego wachlarza napotykanych sytuacji wiceprezes Kopczyńska podkreśla rolę edukacji pracowników Gospodarstwa, ponieważ „oni jako pierwsi oceniają stan rzeki i jej komponentów przyrodniczych”.
Ochrona środowiska na pierwszym miejscu tam, gdzie to możliwe
W odniesieniu do ograniczenia wpływu na środowisko wielu prac w wypowiedziach wiceprezes Kopczyńskiej przewija się hasło „tam, gdzie to możliwe”, a z kolei w przypadku niektórych działań pojawia się określenie „konieczne”. Jak więc rzeczywiście będzie wyglądało stosowanie się do przyszłych nowych standardów – i gdzie wdrożenie dobrych praktyk okaże się możliwe, a mocno ingerujące w przyrodę działania nie będą konieczne – przekonamy się w praktyce.
Dominika AdamskaSekretarz redakcji, geograf
Przypisy
1/ Strona PGW Wody Polskie, na której udostępniono wywiad z wiceprezes Joanną Kopczyńską:https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/979-nnowoczesna-gospodarka-wodna-dba-o-srodowisko