Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2015 r. w sprawie zabezpieczenia finansowego i zabezpieczenia środków związanych z podziemnym składowaniem dwutlenku węgla ma na celu wypełnienie delegacji zawartej w art. 28h ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2015 r. poz. 196). Regulacja ma zapewnić, że inwestor jest w stanie zrealizować nałożone na niego obowiązki oraz zabezpieczyć Skarb Państwa w przypadku, gdyby przedsiębiorca okazał się niesumienny. Akt został co prawda przyjęty przez poprzedni rząd, ale temat pozostaje otwarty – nie ma ma jeszcze planów budowy w Polsce obiektu demonstracyjnego, a poszukiwanie innowacyjnych
Sprawdzenie wiarygodności inwestora
Podjęcie działalności w zakresie podziemnego składowania dwutlenku węgla wymaga uzyskania od ministra środowiska koncesji, która określa m.in. rodzaj i sposób wykonywania zamierzonej działalności. Przedsiębiorca musi jednak wcześniej wykazać, że posiada wystarczające środki na jej realizację. Omawiane rozporządzenie przewiduje więc, że forma i wysokość zabezpieczenia mają zostać określone m.in. w oparciu o liczbę lat, na jaką przewidziana jest eksploatacja składowiska, maksymalną ilość dwutlenku węgla planowaną do zatłoczenia, jak również wskaźnik wielkości możliwego wydostania się tego związku poza kompleks składowania. Dane powinny wynikać także z zatwierdzonego projektu zagospodarowania podziemnego. Przedsiębiorca jest zobowiązany utrzymywać ustanowione zabezpieczenie w wysokości określonej przez organ koncesyjny i uzupełniać je niezwłocznie do tej wysokości przez cały okres obowiązywania koncesji. Technologia CCS
Technologia wychwytywania dwutlenku węgla oraz jego składowanie w formacji geologicznej (technologia CCS, ang. Carbon Capture and Storage) jest uznawana za jeden z potencjalnych sposobów ograniczenia nadmiernej emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Proces ten polega na wychwytywaniu dwutlenku węgla z instalacji przemysłowych, transportowaniu go do miejsca składowania i zatłaczaniu do odpowiedniej formacji geologicznej. Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze - regulacje dotyczące podziemnego składowania dwutlenku węgla będą miały zastosowanie wyłącznie do realizacji projektów demonstracyjnych wychwytu i składowania dwutlenku węgla.
Odpowiedzialność za zobowiązania
Przedsiębiorca powinien także ustanowić zabezpieczenie środków na ewentualne pokrycie kosztów ponoszonych przez Krajowego Administratora Podziemnych Składowisk Dwutlenku Węgla (funkcję Administratora sprawuje Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy), który przejmuje odpowiedzialność za składowisko np. w razie cofnięcia lub wygaśnięcia koncesji. Koszty te mogą powstać w związku z prowadzeniem przez Administratora monitoringu kompleksu, rozliczeniem emisji w przypadku wydostania się dwutlenku węgla, czy też kosztami działań naprawczych i działań zapobiegawczych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Organ koncesyjny określa wysokość obu wspominanych zabezpieczeń w drodze postanowienia, zaś wynikające z nich środki mają być gromadzone na rachunku bankowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Obowiązki sprawozdawcze
W przypadku uruchomienia środków pochodzących z zabezpieczenia, przedsiębiorca (lub KAPS CO2) musi przedkładać organowi koncesyjnemu coroczne, pisemne sprawozdanie z ich wydatkowania. Także po zakończeniu wydatkowania środków należy przedstawić sprawozdanie końcowe (również w formie pisemnej), nie później niż dwa miesiące od dnia zakończenia ich wydatkowania.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik