Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
19.03.2024 19 marca 2024

Przesłanie KPO do KE i sejmowa ratyfikacja to dopiero początek dziejowego maratonu

Sejm przegłosował we wtorek ustawę ratyfikującą zwiększenie zasobów własnych Unii Europejskiej, która jest warunkiem utworzenia Europejskiego Funduszu Odbudowy oraz wypłaty Polsce środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

   Powrót       05 maja 2021       Zrównoważony rozwój   

Krajowy Plan Odbudowy (KPO(1)) to dokument, który jest podstawą do skorzystania z Funduszu Odbudowy. Z tej puli Polska będzie miała do dyspozycji 58 mld euro.

Zmiany naniesione w ostatniej chwili

Jak czytamy w dokumencie nt. „KPO – niezdana matura z planowania” przygotowanego przez WiseEuropa(2), Komisja Europejska ma teraz dwa miesiące na ocenę polskiego Planu na podstawie jedenastu kryteriów określonych w załączniku V rozporządzenia ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Następnie, w ciągu 4 tygodni od przekazania decyzji przez KE, swoją akceptację muszą wyrazić przedstawiciele pozostałych państw członkowskich UE. Zgoda Rady umożliwi przekazanie Polsce pierwszych funduszy z Instrumentu na Rzecz Odbudowy (13 proc. prefinansowania).

Zanim 30 kwietnia br. finalny dokument został wysłany do KE, do ostatniej chwili ewoluował. Potwierdzają to eksperci WiseEuropa, którzy wskazują, że finalny tekst, który strona Polska wysłała do KE, istotnie różni się od tego, który rząd przedstawił w lutym do konsultacji. Wiele uwag zgłoszonych przez stronę społeczną, w tym ekspertów WiseEuropa, zostało faktycznie uwzględnionych. - Jednak strategiczne wady planu, które eksperci zidentyfikowali w marcu 2021 w publikacji „Podróż bez kompasu(3)” na podstawie analizy projektu KPO, w większości przypadków pozostają aktualne także w odniesieniu do ostatecznej wersji dokumentu - wskazują.

Czytaj: Z jakimi opiniami spotkał się projekt KPO? Redakcja Teraz Środowiska przyjrzała się różnym komentarzom

Z kolei jak przekazuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w wyniku konsultacji publicznych i wysłuchań publicznych, na ostatniej prostej dokument został między innymi uzupełniony o pożyczki i obecnie składa się z dwóch uzupełniających się części – dotacyjnej i pożyczkowej. Natomiast w części grantowej znalazła się większa pula na inwestycje dla przedsiębiorstw w produkty, usługi i kompetencje pracowników oraz kadry, związane z rozszerzeniem działalności z kwoty 300 mln euro na 500 mln euro.

Wiatraki, cyfryzacja i kolej

Poza tym została zwiększona pula na inwestycje dotyczące skracania łańcucha dostaw w przetwórstwie rolno-spożywczym z 500 mln euro na 1,2 mld euro. Uzupełniono reformę związaną z likwidacją barier dla OZE o ułatwienie możliwości realizacji inwestycji w zakresie lądowych elektrowni wiatrowych.

Zaplanowano m.in. stworzenie sieci liderów rozwoju cyfrowego, którzy wesprą samorządy oraz wskazane przez nie placówki, a także instytucje najbardziej potrzebujące wsparcia i poszczególne grupy obywateli w zakresie podnoszenia kompetencji cyfrowych i doposażenia w sprzęt informatyczny. Lokalni liderzy zostaną przeszkoleni tak, aby stanowili wsparcie dla społeczności lokalnej, w szczególności osób wykluczonych cyfrowo. Przeznaczono większą kwotę na wsparcie zakupu pasażerskiego taboru kolejowego z 399 mln euro na 965 mln euro oraz podkreślono możliwość finansowania infrastruktury rowerowej w zakresie budowy spójnych sieci dróg rowerowych w miastach wraz z parkingami rowerowymi.

Dodano także w ramach rozwoju sieci przesyłowych i inteligentnej infrastruktury elektroenergetycznej 200 mln euro na budowę magazynów energii elektrycznej.

Korelacja reform z inwestycjami?

Jak wyjaśnia w rozmowie z redakcją Kamil Szydłowski, menedżer ds. publicznych i regulacyjnych w EIT InnoEnergy Central Europe, należy docenić ewolucję KPO i drogę, jaką dokument przeszedł względem swojej poprzedniej odsłony. - Po etapie konsultacji społecznych, rząd mocniej zaakcentował rolę reform. Skuteczne ich wdrożenie powinno poprzedzać uruchomienie jakichkolwiek środków na inwestycje. Przykładowo, w najnowszej wersji rząd zaplanował postulowaną już m.in. w Białej Księdze Rozwoju Przemysłu rewizję katalogu odpadów i możliwość zdjęcia tego statusu ze strumieni, które mogą stanowić jeszcze wartościowy surowiec wtórny. Dając impuls do wyczekiwanych zmian legislacyjnych KPO może więc otwierać blokowane od lat wykorzystanie innowacyjnych technologii zagospodarowania odpadów, których nasze prawodawstwo w ogóle nie zna - wskazuje.

Wyjaśnia także, że widzi szansę na niepowielanie błędów z przeszłości, gdy korelacja pomiędzy reformami a inwestycjami nie była tak czytelna jak dziś. - Cieszy także mocna pozycja inwestycji w obszarze efektywności energetycznej budynków i ciepłownictwa systemowego w komponencie drugim KPO. W dalszym ciągu zauważam natomiast lukę w obszarze szkolnictwa zawodowego i rozwoju deficytowych dziś w Polsce nowych kompetencji potrzebnych lada moment pracowników w gospodarce neutralnej klimatycznie - dodaje.

Optyka biznesu

Marzena Chmielewska, dyrektorka Departamentu Funduszy Europejskich Konfederacji Lewiatan, wskazuje, że KPO to dokument bardzo rozbudowany – i to jest minus, bo przez to bardzo hermetyczny i trudny. Niezależnie od wymogów KE, potrzebna jest wersja light, bo KPO jest zbyt ważny, żeby go nie rozumieć – wskazuje Marzena Chmielewska.

Widać też próbę uwzględnienia wszystkich zaleceń semestru europejskiego – stąd zapewne między innymi „rozwiązania na rzecz dłuższego pozostawania na rynku pracy” czy wyzwania związane z jakością procesu stanowienia prawa – to plus nowej wersji dokumentu.

Pozytywnie ocenia także zmiany polegające na rozszerzeniu kręgu potencjalnych beneficjentów lub zakresu wsparcia (tak jest w przypadku wsparcia dla sektora rolnego, w którym pojawili się przedsiębiorcy i gospodarstwa rolne i wsparcia w zakresie zielonych rozwiązań oraz włączenia w obszar interwencji na rzecz miast dużych ośrodków miejskich. - Sporą zmianą jest część pożyczkowa, ale brakuje wyjaśnienia mechanizmu finansowania konkretnych inwestycji, a to wprowadza dodatkowe zamieszanie, bo podmioty, które mają z niej korzystać, nie wiedzą co wpisanie do tej części oznacza – dodaje Marzena Chmielewska.

Jakie dalsze kroki?

- Nadal czekamy też na ustawę wdrożeniową, która precyzyjniej opisze mechanizm dystrybucji środków, rolę Komitetu Monitorującego i podstawowe zasady organizacji konkursów. Przesłanie KPO do KE to ważny krok, ale dopiero początek rozpoczynającego się właśnie maratonu – konkluduje Kamil Szydłowski.

Katarzyna Zamorowska: Dyrektor ds. komunikacji

Przypisy

1/ Finalna wersja KPO tutaj:
https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/10268-KPO.pdf
2/ Dokument WiseEuropa do pobrania tutaj:
https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/10268-KPO-niezdana-matura-z-planowania-WiseEuropa.pdf
3/ To opracowanie WiseEuropa do pobrania tu:
https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/10268-podroz-bez-kompasu-WiseEuropa.pdf

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Konsultacje publiczne rewizji KPO (18 marca 2024)Środki z KPO na nisko- i zeroemisyjne autobusy. Rozstrzygnięcie konkursu (15 marca 2024)Tabor na tory (13 marca 2024)Inwestycje z KPO przekroczyły w tym roku już ponad 1 mld zł (11 marca 2024)PFR inwestuje 500 mln zł w terminal instalacyjny kluczowy dla rozwoju offshore. Gdańsk (08 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony