© Travel mania
Komisja Europejska opublikowała wczoraj zapowiadany pakiet zmian legislacyjnych, zwany pakietem Fit for 55. Dostosować ma on prawodawstwo UE do nowego unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. do 2030 r. (w stosunku do poziomu z 1990 r.), a w konsekwencji umożliwić realizację celu, zgodnie z którym do 2050 r. Europa stać ma się pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem. Zaproponowane zmiany obejmują wiele sektorów gospodarki, w tym m.in. sektor transportu. Jakie zatem zmiany w branży transportowej wprowadzi zatem pakiet Fit for 55?
Opinie ekspertów na temat istotnej roli pakietu Fit for 55 tutaj.
AFID zostanie zmieniony na AFIRFact-sheet odnośnie regulacji „Fit for 55” w obszarze transportu drogowego – wybrane obowiązki i zmiany:
- Całkowite wyłączanie z obiegu pojazdów z napędem spalinowym w 2035 roku.
- Do 1 stycznia 2024 r. każde Państwo Członkowskie przedstawi Komisji Europejskiej projekt narodowej strategii rozwoju rynku paliw alternatywnych zapewniających osiągnięcie celów AFIR oraz pakietu „Fit for 55”.
- Na koniec każdego roku Państwa Członkowskie zapewnią, że dla każdego nowo zarejestrowanego pojazdu elektrycznego dostępne będzie minimum 1kW mocy w publicznej infrastrukturze ładowania. Dla każdego pojazdu PHEV, ma to być minimum 0,66 kW mocy.
- Operatorzy infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych będą mieli obowiązek udzielenia czytelnej informacji dotyczącej ceny ładowania, umożliwiającą pozyskanie tej informacji przed przystąpieniem do ładowania. Dotyczy to szczególnie ceny za sesję, ceny za minutę i ceny za kWh.
- Ceny powinny być rynkowe i rozsądne.
- Należy wprowadzić czytelne i rozpoznawalne oznakowanie punktów ładowania dostępnych w ramach sieci TEN-T, zapewniających łatwy dostęp do tych punktów.
- Rozwój infrastruktury ładowania wodorem – do 31 grudnia 2030 r. punkty ładowania powinny być dostępne minimum co 150 kilometrów w ramach sieci TEN-T, z mocą 2 ton na dobę i dyspozytorem o mocy 700 barów. Możliwość tankowania płynnego wodoru powinna być dostępna minimum co 450 kilometrów w ramach sieci TEN-T.
- Operatorzy stacji tankowania wodoru mają umożliwić płatności kartą w terminalu i zbliżeniowo.
Źródło ramki: PSPA
Jak wskazuje Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA), dla transportu drogowego i elektromobilności najistotniejsze aspekty pakietu to zamiana AFID na AFIR. Oznacza to, że ma zostać uchylona dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych – tzw. dyrektywa AFID (z ang. Alternative Fuels Infrastructure Directive, AFID) i zastąpienie jej rozporządzeniem o tym samym tytule – tzw. rozporządzenie AFIR (z ang. Alternative Fuels Infrastructure Regulation, AFIR). - Zmiana jest bardzo istotna, bowiem sprawia, że cele zawarte w dokumencie – w tym m.in. dotyczące systematycznego ograniczania floty pojazdów spalinowych, wzrostu publicznej i prywatnej infrastruktury ładowania pojazdów zeroemisyjnych - stają się wiążące dla państw członkowskich. Instrument prawny w randze rozporządzenia narzuca obowiązki ukształtowania wśród państw UE strategii politycznych skierowanych na osiągnięcie tych ambitnych celów już w 2025 r. – wskazuje PSPA.
Wyłączenie z obiegu pojazdów napędem spalinowym w 2035 r.
Wśród postulatów pakietu znajdują się także bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych. - Przyspieszą one przejście na mobilność bezemisyjną dzięki wymogowi zmniejszenia średnich emisji z nowych samochodów o 55 proc. od 2030 r. i o 100 proc. od 2035 r. – czytamy w komunikacie KE. - Unijny plan zakładający, że w 2035 r. 100 proc. sprzedawanych samochodów będzie zeroemisyjne, przyczyni się do rozpowszechnienia samochodów elektrycznych – twierdzi z kolei brukselski think-tank Transport&Environment (T&E), wskazując, że obecnie samochody odpowiadają za 12 proc. całej emisji gazów cieplarnianych w Europie.
Czytaj też: Rolnictwo i transport blokują osiągnięcie wyznaczonych celów
Zmienione rozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych nałoży ponadto na państwa członkowskie wymóg zwiększenia zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych oraz wymóg instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach w regularnych odstępach - co 60 km w przypadku ładowania energią elektryczną i co 150 km w przypadku tankowania wodoru. Jak wskazuje William Todts, dyrektor zarządzający T&E, to punkt zwrotny dla przemysłu samochodowego i dobre wieści dla kierowców. - Nowe prawo unijne zdemokratyzuje dostęp do samochodów elektrycznych i będzie impulsem do rozwoju infrastruktury ładowania. Miliony Europejek i Europejczyków będą mogli przesiąść się do zeroemisyjnych pojazdów w momencie, kiedy od 2030 producenci samochodów przestawią się na produkcje aut elektrycznych – komentuje.
System handlu uprawnieniami dla transportu?
Jak wskazuje T&E, zmiany obejmą także inne gałęzie transportu, w tym lotnictwo, żeglugę i kwestie paliw. Aby rozwiązać problem braku redukcji emisji w sektorze transportowym, KE przewiduje ustanowienie odrębnego system handlu uprawnieniami do emisji. Ma on funkcjonować w odniesieniu do dystrybucji paliwa dla transportu drogowego. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wskazuje jednak, że ma poważne wątpliwości wobec zasadności i skuteczności wprowadzenia systemu handlu uprawnieniamido emisji dla transportu i budynków. - Takie rozwiązanie, bez wprowadzenia odpowiednich mechanizmów zabezpieczających może uderzyć w najbiedniejsze grupy społeczne dotknięte ubóstwem energetycznym. Polska nie zgodzi się na żadne rozwiązanie, które będzie odbywało się kosztem najsłabszych grup społecznych – podaje MKiŚ.
Natomiast w kwestii paliw lotniczych i morskichrozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych nakłada wymóg(1), aby statki powietrzne i statki morskie miały dostęp do czystej energii elektrycznej w głównych portach i na lotniskach. - Inicjatywa ReFuelEU Aviation zobowiąże dostawców paliw do włączania coraz większych ilości zrównoważonych paliw lotniczych do silników odrzutowych uzupełnianych w portach lotniczych UE, w tym niskoemisyjnych paliwach syntetycznych (tzw. e-paliwach). Podobnie inicjatywa FuelEU Maritime będzie sprzyjać wprowadzaniu zrównoważonych paliw okrętowych i technologii bezemisyjnych dzięki ustanowieniu maksymalnego limitu emisji gazów cieplarnianych przez statki zawijające do portów europejskich – podaje KE.
Narzędzia monitorowania postępów
PSPA wskazuje ponadto, że AFIR przewiduje również uruchomienie efektywnych narzędzi monitorowania postępów w implementacji przepisów rozporządzenia i osiągania wyznaczonych celów. - Państwa będą raportowały przybywające liczby pojazdów elektrycznych i nowych punktów ładowania według tych samych, uniwersalnych w UE standardów. Tak samo raportowane będzie ograniczanie flot poszczególnych państw w obszarze konwencjonalnych pojazdów – wskazuje PSPA.
- Osiągnięcie tych celów [wynikających z pakietu Fit for 55 – przyp. red.] w naszym regionie i na naszym rynku wymaga jednak efektywnych mechanizmów wsparcia – zarówno tych wprowadzanych poprzez AFIR, jak też wdrażanych na poziomie Państw Członkowskich - wskazuje Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych.
W kolejnych artykułach redakcja Teraz Środowisko przyjrzy się zmianom jakie pakiet Fit for 55 wprowadzić ma w pozostałych sektorach, to m.in. efektywność energetyczna i budownictwo, odnawialne źródła energii, unijny system handlu emisjami czy gospodarka leśna i użytkowanie gruntów.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
