Edukacja ekologiczna Polaków. Świadomość problemów środowiskowych rośnie

© Halfpoint

W tym tygodniu opublikowano raport IPCC ws. zmian klimatu, które odbiło się szerokim echem także w polskich mediach. Na jaki grunt trafił? Jaką świadomość ekologiczną ma przysłowiowy Kowalski?

Świadomość ekologiczna Polaków rośnie. Świadczą o tym wyniki badań⁽¹⁾ przeprowadzonych dla Ministerstwa Środowiska i Klimatu. Ponad połowa respondentów jako dziedzinę, z którą nasz kraj ma najwięcej problemów, wskazała ochronę środowiska. Z kolei jako największy z problemów środowiska naturalnego wskazano zanieczyszczenie powietrza, nieudolną gospodarkę odpadami oraz zanieczyszczenie wód. Stan środowiska zależy w największym stopniu od każdego z nas, od nacisku rządu na sprawy ochrony środowiska oraz od uznania tej kwestii przez społeczeństwo za ważny problem.

Według badanych o kształtowanie zachowań ekologicznych przede wszystkim dbać powinna władza centralna, szkoły oraz każdy indywidualnie. Na kolejnych miejscach znalazła się rodzina oraz władze lokalne i wojewódzkie.

Mieszkańcom zależy na środowisku

Polacy coraz częściej twierdzą, że chcą dbać o środowisko ze względów zdrowotnych oraz w trosce o przyszłe pokolenia. To zanieczyszczenie powietrza wskazują jako obszar, w którym widzą największy problem. Władze lokalne również dostrzegają ten problem i dzisiaj niektóre z nich decydują się na indywidualne systemy pomiaru jakości powietrza na swoim terenie.

Drugim z obszarów jest gospodarka odpadami, w którym inwestowane są spore środki finansowe. Pikniki, gry miejskie, warsztaty czy konkursy związane z recyklingiem to tylko niektóre ze sposobów na wyedukowanie społeczeństwa. Poprawna segregacja odpadów nie tylko zmniejszy ilość odpadów przekazywanych do składowania, ale ma wpłynąć na zwiększenie ilości odpadów poddawanych recyklingowi.

Edukacja klimatyczna zyskuje na znaczeniu

Kolejnym aspektem, na który zaczynamy zwracać uwagę, są zmiany klimatu. Ostatnie anomalie pogodowe wzbudzają niepokój w społeczeństwie o przyszłość swoją i planety. Coraz częściej słyszymy alarmujące głosy naukowców, które nie są już tylko słowami, a stają się realne. Kolejnym z nich był opublikowany w tym tygodniu raport IPCC. Naocznym potwierdzeniem zmian są przetaczające się m.in. przez Europę powodzie i fale upałów. Społeczeństwo, widząc niepodważalne dowody potwierdzające zmiany klimatu, coraz częściej samo domaga się działań, pozytywnie wpływających na środowisko naturalne.

Coraz więcej respondentów uważa temat związany ze zmianą klimatu za ważny. Znacznie częściej niż w latach poprzednich zwraca się uwagę na ograniczenie zużycia wody, gaszenie świateł czy stosowanie rozwiązań energooszczędnych.

Dzisiaj edukować ekologicznie może każdy, chociażby poprzez dawanie dobrego przykładu młodszemu pokoleniu. Świadomość mieszkańców rośnie - jest to dobry znak, ale nie można spocząć na laurach. Największe pole do działania mamy wśród najmłodszych. Warto wykorzystać popularność tematu związanego ze zmianami klimatu, aby edukować ekologicznie.

Dlaczego edukacja ekologiczna jest tak ważna?

Skuteczność ochrony środowiska zależy od zaangażowania wszystkich obywateli w konkretne działania. Obejmuje m.in. świadomą konsumpcję, ograniczenie wytwarzania odpadów i odpowiednią ich segregację, oszczędzanie zasobów (energii i wody), zmniejszanie negatywnego wpływu na jakość powietrza. Formowanie i wzmacnianie świadomości ekologicznej w społeczeństwie jest istotne dla wdrażania standardów ochrony środowiska. Osiągnięcie celów środowiskowych zależy od poziomu kompetencji ekologicznych reprezentowanych przez społeczeństwo.

Władze również uważają za istotne prośrodowiskowe postawy mieszkańców, dlatego tworzone są strategie mające na celu poprawę jakości środowiska (np. Polityka ekologiczna państwa 2030 - strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej – PEP2030), zawierające edukację ekologiczną jako jeden z podstawowych etapów planu działania.

Edukacja ekologiczna – jak powinna wyglądać?

Przez świadomość ekologiczną rozumie się wiedzę i zainteresowanie mieszkańców dotyczące ochrony środowiska. Edukacja ekologiczna często kojarzy się z wykładami nauczycieli na tematy związane z ochroną przyrody. Faktycznie kiedyś tak było, jednak dzisiaj opiera się ona na kompleksowej nauce obejmującej edukację formalną (działania prowadzone w szkołach), nieformalną (kampanie społeczne, audycje telewizyjne i radiowe, konkursy i warsztaty).

Każda forma edukacji powinna być prowadzona w oparciu o nowoczesne metody i narzędzia. Ważne jest, aby edukację ekologiczną realizować we współpracy z interesariuszami tych działań (m.in. z instytucjami naukowymi, organizacjami pozarządowymi oraz reprezentantami lokalnych społeczności).

W ramach kampanii edukacyjnej można wykorzystać materiały wspierające takie jak:

1. ulotki i plakaty informacyjne,
2. artykuły w prasie lokalnej,
3. webinary
4. spoty radiowe,
5. filmy edukacyjne,
6. dynamiczna mapa jakości powietrza,
7. festyny, pikniki, happeningi,
8. szkolenia dla straży miejskiej,
9. zajęcia edukacyjne dla dzieci.

Aby uzyskać jak najlepszy efekt, zalecane jest łączenie różnych metod informowania i edukowania społeczeństwa.

Artykuł powstał we współpracy z firmą Atmoterm SA