Za datę początkową uznaje się rok 1979, kiedy to Światowa Organizacja Meteorologiczna, Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych oraz Międzynarodowa Rada Nauki zorganizowały konferencję, dającą początek badaniom nad klimatem. Ponad 350 specjalistów z 53 krajów, reprezentujących zróżnicowane działy nauki i gospodarki wspólnie ogłosiły potrzebę konieczności precyzyjnego badania klimatu oraz antropogenicznych stężeń gazów w atmosferze.
Dziewięć lat później, w kanadyjskim Toronto, naukowcy całego świata wezwali rządy, organizacje międzynarodowe, uczelnie oraz organizacje samorządowe do „przedsięwzięcia konkretnych działań celem powstrzymania kryzysu, do którego doprowadzi wzrost zanieczyszczenia atmosfery”. W tym samym 1988 roku powołano do istnienia Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (IPCC), który dwa lata później (1990 r.) wydał swój pierwszy raport. Ogłosił w nim, po raz pierwszy na tę skalę, iż działalność człowieka prowadzi do „znaczącego zwiększenia” stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze.
Kolejne trzy dekady przyniosły utworzenie Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Klimatu (UNFCCC), dwadzieścia pięć Konferencji Stron (COP), organizowanych corocznie od 1995 roku, a także kolejne, coraz bardziej alarmujące raporty IPCC.
Prowadzone przez światowych dyplomatów negocjacje doprowadziły do przyjęcia w 1997 r. przez 41 państw Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju tzw. Protokołu z Kioto, zobowiązującego kraje rozwinięte do pierwszych ograniczeń emisji. Protokół, choć nieratyfikowany przez Stany Zjednoczone, wszedł w życie w lutym 2005 r.
Natomiast kolejne konferencje COP przynosiły małe kroki naprzód i wiele impasów, aż do historycznego przyjęcia, w 2015 r., Porozumienia paryskiego, którego celem jest powstrzymanie wzrostu globalnej temperatury „znacznie poniżej 2°C”.
O szczegółach kolejnych etapów negocjacji klimatycznych można przeczytać w naszej interaktywnej infografice. Jak zapisze się w historii odbywający się właśnie w Glasgow COP26? Dowiemy się za kilka dni…
Zachęcamy do śledzenia specjalnej rubryki poświęconej negocjacjom klimatycznym!
Marta WojtkiewiczDyrektor francuskiego Actu-Environnement i założycielka Teraz Środowisko