Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Magazynowanie odpadów zakaźnych – w chłodniach na terenie spalarni czy szpitalnych magazynach?

Branża unieszkodliwiania odpadów medycznych i niebezpiecznych apeluje o racjonale podejście ustawodawcy do magazynowania odpadów. Postuluje wydłużenie czasu magazynowania odpadów na terenie instalacji. Czwarta fala pandemii rozkręca się na dobre.

   Powrót       23 listopada 2021       Odpady       Artykuł promocyjny   

Dla kontekstu, zacznijmy od informacji o Związku Pracodawców Zakładów Termicznego Przekształcania Odpadów Przemysłowych i Medycznych Na Rzecz Ochrony Zdrowia i Środowiska w Poznaniu (ZPZTPO). Związek działa już od 2 lat, a jego członkowie to: ENERIS PROECO SP. Z O.O., Mo-BRUK S.A., Port Service Sp. z o.o., Promarol-Plus Sp. z o.o., RAF-Ekologia Sp. z o.o., SABA Sp. z o.o., SARPI Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o., Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. w Koninie oraz Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. w Katowicach.

Jak wskazuje Karina Szafranek-Braś, wiceprezes zarządu ZPZTPO, Związek narodził się z poczucia odpowiedzialności za środowisko oraz konieczności wspólnego wyrażania celów zmierzających do jego ochrony. - Naszym celem jest wspólne i spójne promowanie gospodarowania odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi, w tym także medycznymi, gwarantującego zamknięcie życia odpadów w jednym cyklu z maksymalnym wykorzystaniem ich wartości energetycznej(1) – wskazuje Karina Szafranek-Braś.

Czytaj: Rozbrajanie bomb ekologicznych: przykład odpowiedzialnego samorządu

Dlaczego warto zostać członkiem Związku? Jak wskazuje Alicja Nadarzyńska, dyrektor ds. ochrony środowiska w Port Service Sp. z o.o., decyzja o przystąpieniu spółki  Port Service Sp. z o.o. do Związku była pokierowana możliwością wzajemnej wymiany doświadczeń między jego członkami oraz aktywnego uczestnictwa w kreowaniu dobrych praktyk dla całej branży. – Naszym celem jest wypracowanie wspólnych systemowych rozwiązań problemów dotykających środowisko naturalne oraz możliwość nawiązania dialogu z organami ustawodawczymi – wskazuje Alicja Nadarzyńska.

Analiza czasów pandemii i problem magazynowania odpadów

Analiza danych za 2020 r. pokazała, że dziewięć instalacji członkowskich w 2020 roku unieszkodliwiło o 41 proc. więcej - odpadów medycznych niż przed SARS CoV–2. - Większa ilość wytworzonych odpadów to większe wydatki jednostek służby zdrowia na ich transport i unieszkodliwianie. Sytuacja ta stała się powodem podjęcia dyskusji nad istniejącym stanem prawnym dotyczącym możliwości dopuszczenia alternatywnych metod unieszkodliwiania odpadów medycznych. Obecnie dla odpadów zakaźnych dopuszcza się tylko i wyłącznie proces D10 (spalanie na lądzie) i jak pokazuje doświadczenie ostatnich kilku lat, była to właściwa decyzja organów ustawodawczych. Wraz z jednoznacznym zapisem dla tej grupy odpadów wyeliminowano nieuczciwe praktyki podmiotów, którym tak naprawdę zależało jedynie na handlu tymi odpadami, a nie nad szybkim i bezpiecznym unieszkodliwieniu zagrożenia, jakie one niosą przy nieumiejętnym z nimi postępowaniu. W kontrze do głosu przeciwników obecnie obowiązującego rozwiązania, potwierdzamy, że usługi te realizowaliśmy w roku 2020 z uwzględnieniem przede wszystkim wskaźników inflacji. Natomiast główną przyczyną odczuwalnych wydatków finansowych szpitali i jednostek służby zdrowia w aspekcie odpadowym jest m.in. rosnąca ilość stosowanych jednorazowych środków ochrony osobistej oraz zwiększona drastycznie ilość obsługiwanych pacjentów z uwagi na COVID 19 – wyjaśnia Karina Szafranek-Braś.

Dodaje przy tym, że w obliczu tak wielkiego kryzysu zdrowotnego, chcąc sprostać nowym wyzwaniom w szczególności zapewniając bezpieczeństwo zdrowotne Polaków i konieczność zagospodarowania niebezpiecznego strumienia odpadów medycznych realizują bądź przygotowują modernizacje i rozbudowy instalacji własnych, przez co jeszcze z końcem  2021 r. nasze obecne moce przerobowe mają szansę wzrosnąć.

Jaki jest obowiązujący stan prawny?

W obecnym stanie prawnym obowiązują dwa rozporządzenia określające m.in. czas magazynowania zakaźnych odpadów medycznych.

Pierwsze, to rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów, które określa warunki obowiązujące w ramach zbiórki zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz czas ich magazynowania. Generalną zasadą jest możliwość magazynowania tych zakaźnych odpadów nie dłużej niż 72 godz. w temperaturze do 10 ºC.

Jak wskazują członkowie Związku, należy jednak podkreślić, że ta regulacja dotyczy podmiotów, które nie posiadają instalacji do przetwarzania zakaźnych odpadów medycznych a związane są z sytuacją, kiedy ze względów bezpieczeństwa i zapewnienia ciągłości odbioru tych odpadów zachodzi konieczność ich zbierania w miejscu innym niż wytwarzanie i/lub unieszkodliwianie (w art. 23 ust. 4 ustawy o odpadach). - Zatem teoretycznie nie dotyczy ono instalacji członków Związku, ale w praktyce mierzymy się z różną  interpretacją tych przepisów w różnych województwach, zarówno przez organy kontrolujące jak przez marszałków poszczególnych województw kompetentnych w sferze wydawania tego rodzaju zezwoleń - wskazują członkowie Związku.

Drugie, to rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi, które dotyczy magazynowania odpadów w miejscu wytworzenia (szpitale, placówki lecznicze i inne podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych(2). Przyjęta zasada dla najbardziej wymagających odpadów do magazynowanie w temperaturze do 10 °C maksymalnie do 30 dni.

Natomiast uchylone z dniem 6 września 2021 r. rozporządzenie (Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 21.10.2016 r. w sprawie wymagań i sposobów unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych Dz.U.2016.1819 z dnia 2016.11.08), ma zostać zastąpione przez skierowany do konsultacji projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań i sposobów unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych, zawiera kontynuację zapisów w aspekcie magazynowania omawianych odpadów. Projekt dopuszcza możliwość magazynowania tylko do 48 godzin w temp do 10 °C. oraz zakazuje przyjmowania odpadów do termicznej obróbki w okresie awarii instalacji.

Co to w praktyce oznacza dla instalacji?

Zakłady termicznej obróbki to zespoły specjalistycznych instalacji zaprojektowane i zbudowane z uwzględnieniem możliwości magazynowanych takiej ilości odpadów, aby zapewnić ciągłość pracy. Chodzi o to, aby w trakcie przestojów oraz przerw technologicznych odpady już zgromadzone, mogły być w bezpieczny sposób przechowane do czasu wznowienia spalania. Co do tego nikt nie ma wątpliwości. Posiadamy zatem możliwość techniczne do bezpiecznego magazynowania  odpadów medycznych w tym zakaźnych w czasie do 30 dni. Po wejściu w życie nowego rozporządzenie utrzymującego poprzednie wymogi sytuacja będzie ekstremalnie patowa. Magazyny w specjalistycznych instalacjach będą stały praktycznie puste z uwagi na dopuszczony maksymalny czas magazynowania odpadów do 48 godzin. Natomiast szpitale oraz przychodnie, które obecnie nie posiadają tak dużych magazynów chłodni a w zasadzie w ogóle nie są przygotowane do magazynowania większych ilości odpadów zakaźnych, mogą magazynować odpady do 30 dni. - Widzimy tutaj duży problem w niekonsekwencji prawa i chcemy przeciwdziałać nieprzemyślanym rozwiązaniom. Praktyka pokazuje, że jednostki medyczne ze względu na brak miejsca do magazynowania odpadów kontraktują częste (nawet codzienne) odbiory odpadów – argumentuje Sławomir Michalik.

Z powyższego można wnioskować, że dla ustawodawcy główne miejsce gromadzenia odpadów zakaźnych to placówki służby zdrowia, a w spalarni odpady powinny być spalane praktycznie na bieżąco. Zasadne wydają się następujące pytania: czy bezpieczniej będzie zmagazynować odpady na terenie szpitala w pobliżu chorych w centach miast, czy w specjalistycznych chłodniach przy spalarni. Co w przypadku awarii spalarni? Chłodnie na terenie instalacji mają pozostać puste i nie będzie można odebrać odpadu ze szpitala? Co szpital zrobi w takiej sytuacji?

- Logika wskazuje, że głównym miejscem magazynowania odpadów medycznych powinny być chłodnie przy instalacjach – taki był też tok rozumowania wojewodów podczas pandemii, gdzie instalacje otrzymały polecenia na gromadzenie tych odpadów nawet poza chłodniami. Dodatkowo, jak zapewnić ciągłość pracy instalacji w weekendy – konkluduje Karina Szafranek-Braś.

Postulaty Związku

Ze względu na doświadczenie a w szczególności codzienne obcowanie z problemami branży unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych liczymy, że nasz wspólny głos zostanie wysłuchany. Nasze postulaty w kwestii przyjęcia praktycznych rozwiązań i uwzględnienia ich w przepisach są kluczowe dla zapewnienia bezpiecznego dla życia i zdrowia ludzi unieszkodliwiania odpadów. Prawo uwzględniające zadania do wykonania dla poszczególnych sektorów, spójność tego prawa i jednolitość interpretacji to szczególne kwestie, w których będziemy monitorować sytuację dążąc do wypracowania jak najlepszych praktyk.

Czytaj: Czy pandemia to Eldorado dla spalarni odpadów medycznych?

ZPZTPOArtykuł powstał we współpracy ze Związkiem Pracodawców Zakładów Termicznego Przekształcania Odpadów

Przypisy

1/ Stąd ZPZTPO podejmuje działania m.in. w obszarach: weryfikacji postępowania członków Związku zgodne z dobrymi praktykami spopielania, kierowania odpadów przemysłowych i medycznych wyłącznie do podmiotów prowadzących instalacje posiadające najlepsze dostępne techniki (BAT) rekomendowane przez prawodawstwo krajowe i Unii Europejskiej, egzekwowania zakazu rozcieńczania odpadów w celu obniżania parametrów ich szkodliwości, co nie jest likwidacją zanieczyszczenia, promowanie klasyfikacji odpadów wg. ich Europejskich Kodów (EWC), czy też ujawnianie decyzji wydanych z naruszeniem prawa i postępowania z odpadami niezgodnego z prawem gospodarowania nimi.2/ § 8. 1. Wstępne magazynowanie odpadów medycznych o kodzie 18 01 02* odbywa się tylko w temperaturze do 10ºC, a czas ich przechowywania nie może przekroczyć 72 godzin. 2. Wstępne magazynowanie odpadów medycznych o kodach 18 01 03*, 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10* i 18 01 82* odbywa się tylko w temperaturze do 18ºC, z tym że od 10ºC do 18ºC może odbywać się tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, jednak nie dłużej niż 72 godziny, natomiast w temperaturze do 10ºC – nie dłużej niż 30 dni. 3. Odpady medyczne, o których mowa w § 1 ust. 2 pkt 3, mogą być wstępnie magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, jednak nie dłużej niż 30 dni.

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

NIK: BDO działa nieprawidłowo, dane niewiarygodne (24 listopada 2023)TripleCOP zakończony. Jednym z tematów tworzywa sztuczne (15 maja 2023)Opolskie: W Kędzierzynie-Koźlu powstanie pierwsza w regionie instalacja do utylizacji odpadów medycznych (05 maja 2023)Odpady medyczne w zamówieniach publicznych – litera prawa a praktyka (15 marca 2023)Od dziesięciu lat program Eco-Miasto promuje ekologiczne rozwiązania (06 marca 2023)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony