Degradacja gruntów© appledesign
Publikacja Międzynarodowego Instytutu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (ang. International Institute for Sustainable Development, IISD) pt. “Od degradacji gruntów do rekultywacji gruntów” (ang. “From Land Degradation to Land Restoration”) jest jednym z tekstów podsumowujących ostatnie 50 lat starań o środowisko naturalne od momentu obrad Konferencji Sztokholmskiej Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1972 r.
Jak zaznaczono w tekście, bez dążenia do rekultywacji zniszczonych obszarów na świecie nie ma szans na dalsze utrzymanie bezpieczeństwa żywnościowego, prawa własności do ziemi, dostępu do czystej wody, bioróżnorodności, równości płci, a także spełnienia potrzeb energetycznych.
IISD, powołując się na dane m.in. Konwencji Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu pustynnienia (ang. United Nations Convention to Combat Desertification, UNCCD), wskazuje, że możliwości produkcyjne planety są aktualnie wykorzystywane do maksimum ze względu na szereg czynników: wzrost populacji, niezrównoważoną konsumpcję, konflikty dotyczące prawa własności ziemi, migracje ludzi, a także zmiany klimatu. Bank Światowy szacuje, że w wyniku pogłębiania się wymienionych zjawisk globalna degradacja lądów prowadzi rocznie do dodatkowych kosztów rzędu 85,8 bilionów dolarów amerykańskich.
Zarządzanie gruntami: lekcje do odrobienia
- Dzisiaj 25 proc. wszystkich gruntów na Ziemi jest zdegradowanych. 3,2 miliarda osób bezpośrednio odczuwa skutki tego zjawiska (zwłaszcza drobni rolnicy i społeczności wiejskie), a kolejne miliony ludzi są dotknięte niepewnością żywieniową, rosnącymi cenami produktów spożywczych (...) i ryzykiem klimatycznym (...) - wskazuje IISD, dodając, że w skali globalnej marnuje się 24 mln ton żyznej ziemi rocznie. Powodem tych strat jest przede wszystkim niezrównoważona polityka i niewłaściwe praktyki rolne. Bez wprowadzenia zmian na tym polu do 2050 r. możemy spodziewać się degradacji gruntów na Ziemi na poziomie 95 proc.
Zgodnie ze strategią UNCCD o nazwie “Neutralizowanie degradacji lądów” (ang. “Land Degradation Neutrality”, LDN), strony Konwencji mają za zadanie podjąć większe wysiłki na rzecz ochrony gruntów. Wśród wyzwań wymieniono m.in. bezpieczeństwo własności ziemi.
- Chociaż bezpieczeństwo własności gruntów może nie wystarczyć do powstrzymania ich degradacji, niepewność często uniemożliwia rolnikom przyjęcie zrównoważonych praktyk gospodarowania gruntami - wyjaśnia IISD.
Think tank wskazuje, że ochrona gruntów może być bardziej efektywna w rzeczywistości, w której panuje równości płci. Na podstawie danych UNCCD okazuje się bowiem, że prawie ⅓ kobiet na świecie pracuje w sektorze rolnym, z czego zaledwie 12,8 proc. z nich posiada ziemię na własność. Tym samym wskazano na potrzebę wzmocnienia praw kobiet w zakresie posiadania ziem rolnych.
Niemałym wyzwaniem w obliczu ratowania jakości gruntów są zasoby finansowe, które są kołem napędowym wprowadzanych zmian. IISD zaznacza, że choć każdy kraj powinien przeznaczyć na opisywane cele odpowiedni budżet, to - by rekultywować 12 milionów hektarów degradowanych rocznie ziem na globie - powołano dodatkowo Fundusz Neutralizowania Degradacji Lądów (ang. Land Degradation Neutrality Fund - LDN Fund). Jego celem jest mobilizowanie zarówno państwowego, jak i prywatnego sektora do walki o zrównoważone zarządzanie gruntami.
Magdalena WięckowskaDziennikarz
