Odejście od wskaźnika PKB? Zielony Plan Odbudowy rzuca rękawicę dotychczasowemu paradygmatowi gospodarczemu

© Johannes

Zielony Plan Odbudowy⁽¹⁾ wspiera się na trzech filarach: gospodarczym, społecznym i transformacji energetycznej.

– Wychodząc z pandemii, nie chcemy przywracać status quo, ale wykorzystać tę okazję do przestawienia gospodarki na zupełnie nowe, zielone tory. Zielona gospodarka nie może funkcjonować w oderwaniu od klimatu i społeczeństwa (...) i na pewno nie kosztem naszej planety i ludzi – powiedziała Joanna Brauła, członkini Zarządu Krajowego partii.

Propozycja odejścia od miernika PKB

W ramach filaru zielonej gospodarki partia proponuje m.in. odejście od wskaźnika PKB jako głównego wyznacznika rozwoju państwa.

– Miernik zwany Produktem Krajowym Brutto (PKB) został stworzony prawie 100 lat temu i obecnie nie stanowi już odpowiedniej miary rozwoju – stwierdzono. – Odzwierciedla pozytywną wartość nowo produkowanych samochodów, ale nie uwzględnia emisji szkodliwych gazów powstałych w procesie produkcji i w trakcie użytkowania aut. Zniszczenie środowiska, takie jak wycinki lasów czy zatrucia rzek i gleby powstające w procesie budowy nowych inwestycji, również nie są w żaden sposób odzwierciedlane w Produkcie Krajowym Brutto – wskazano w programie.

Dodano jednocześnie, że na świecie istnieją już wskaźniki, które w lepszy sposób mierzą rozwój ekologiczny i społeczny, podając za przykład Nową Zelandię z Ramą Standardów Życiowych (ang. Living Standards Framework). Zielony Plan Odbudowy postuluje także stopniowe przechodzenie do tzw. fazy post-wzrostu przy jednoczesnym zachowaniu rosnącej jakości życia ludzi.

– Porównanie Europy z USA pokazuje, że można mieć niższy poziom PKB, a jednocześnie wyższą jakość życia mierzoną np. dostępem do opieki zdrowotnej i jej jakością czy długością życia – wyjaśniono.

Wiele postulatów…

Partia Zieloni w swoim Zielonym Planie Odbudowy chce przekazania 3 proc. PKB na badania i rozwój oraz uwzględnianie warunków środowiskowych i ekologicznych w planach rozwoju, jak i stworzenie Zielonych Rynków Finansowych. W ramach transformacji energetycznej partia zapowiada wsparcie w odejściu od węgla kamiennego i brunatnego jako głównego paliwa najpóźniej do 2035 r., odejście od scentralizowanego systemu generowania energii czy wprowadzenie systemu zachęt dla przedsiębiorców (np. w postaci dopłat i ulg podatkowych).

… ale skąd wziąć środki na finansowanie propozycji?

Partia Zieloni wskazuje, że finansowanie postulatów zawartych w Planie Odbudowy byłoby możliwe dzięki odblokowaniu pieniędzy z Europejskiego Funduszu Odbudowy (264,6 mld zł), akceptacji Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji w regionach węglowych dla uruchomienia Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (17,3 mld zł), realizacji wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ws. Turowa i zatrzymania naliczania opłat karnych (7 mln zł dziennie) oraz przeznaczeniu wszystkich wpływów z handlu pozwoleniami na emisje na inwestycje niskoemisyjne (ok. 100 mld do 2030 r.).

Magdalena Więckowska
Dziennikarz