Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Lotnictwo 4.0 coraz bliżej. Jak będzie wyglądało?

Wysiłki na rzecz zrównoważonego transportu lotniczego intensyfikują się. O autonomicznych pojazdach, rosnącym rynku bezzałogowych statków powietrznych oraz taksówkach powietrznych rozmawiamy z Januszem Janiszewskim, Prezesem Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

   Powrót       22 lutego 2022       Planowanie przestrzenne       Artykuł promocyjny   
Janusz Janiszewski
Prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Czy lotnictwo, biorąc pod uwagę wyzwania klimatyczne jest w wciąż transportem przyszłości? Innymi słowy, jakie widzi Pan perspektywy dla lotnictwa, chociażby w świetle Pakietu Fit For 55?

Janusz Janiszewski (JJ): Lotnictwo, podobnie jak inne segmenty transportu ogólnoświatowego podejmuje wysiłki na rzecz redukcji emisji GHG. W globalnym ujęciu, lotnictwo jest odpowiedzialne za ok. 3,5 - 4 proc. emisji CO2 do atmosfery. Pakiet Fit for 55 wyznacza cel, do którego powinniśmy dążyć, jednak nie jestem zwolennikiem opodatkowania lotnictwa, jako optymalnego sposobu na redukcję emisji CO2. Uważam, że lepszym rozwiązaniem są inwestycje w nowe technologie. Powinniśmy skoncentrować wysiłki na tym, aby dokonać rzetelnej analizy, na jakim etapie lotu emisja szkodliwych związków jest największa i dążyć do jej redukcji. Są już przeprowadzane różne badania, m.in. pokazujące, w której fazie lotu dochodzi do najwyższego poziomu emisji spalin do atmosfery. Miałem okazję zapoznać się z analizą lotu samolotu wojskowego C130 Hercules i Boeinga 737-800, z której wynikało, iż w obu przypadkach najwięcej związków szkodliwych było emitowanych w trakcie startu i podejścia do lądowania. Wskazuje to na potrzebę zintensyfikowania prac nad określonymi modelami silników oraz paliwami, które pozwolą emisje zredukować.

Rolą Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP) jest zapewnienie bezpiecznego, płynnego i efektywnego ruchu lotniczego, a tam, gdzie jest to możliwe, Agencja wdraża metody ograniczające negatywny wpływ operacji lotniczych na środowisko. Np. jedną ze standardowych technik lotu wykonywanych przez załogi statków powietrznych dolatujących do Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie i pozostałych lotnisk w Polsce, jest „zielone podejście”, czyli CDA (Continuous Descent Approach), zapewniane przez kontrolerów ruchu lotniczego. Wg wskaźnika przyjętego w European Aviation Environmental Report 2019 organizacji Eurocontrol(1), CDA pozwala zaoszczędzić, w zależności od rodzaju samolotu, od 30 do 250 kg paliwa lotniczego podczas jednej operacji, co oznacza tym samym, że do środowiska trafia od prawie 100 do 800 kg CO2 mniej.

Wspominał Pan, że kołujące samoloty powodują korki na lotniskach i to właśnie wtedy dochodzi do kumulacji emisji. Czy można coś z tym zrobić?

JJ: Rozważane są różne warianty i wymyślane nowe rozwiązania. Jednym z pomysłów jest zastosowanie na lotniskach autonomicznych pojazdów elektrycznych, do których podczepiano by samolot w celu odholowania go do stanowiska postojowego po wylądowaniu, a potem w analogicznie odholowania do pasa startowego. Oczywiście podczas wykonywania tych operacji, silniki samolotu byłyby wyłączone, zero emisji, zero hałasu. Pamiętajmy, że średni czas kołowania na zatłoczonych lotniskach w Europie to ok. 15-20 minut, a w Stanach Zjednoczonych nawet dłużej (ok. 30-40 minut).

W ramach Programu SESAR (Single European Sky ATM Research) pracujemy intensywnie nad wdrożeniem nowoczesnych technologii m.in. sztucznej inteligencji (efektywne zarządzanie ruchem lotniczym, zwiększenie bezpieczeństwa etc.). Z kolei w górnej przestrzeni powietrznej już wypracowaliśmy takie rozwiązania jak np. Free Route Airspace (FRA) czyli przestrzeń powietrzną ze swobodą planowania tras, które wprowadziło większość krajów UE i Krajów Stowarzyszonych. Polega to na tym, że samolot może tak zaplanować trasę z punktu A do punktu B, by przemieszczać się po optymalnej pod względem kosztów trasie.

Czy Polska wdrożyła już to rozwiązanie?

JJ: Tak, w 2019 roku. Jak wynika ze studium EUROCONTROL już w pierwszym roku wdrożenia przestrzeni ze swobodą planowania tras potencjalnie zredukowaliśmy pokonane przez samoloty odległości o 6,6 miliona mil morskich, co daje redukcję emisji CO2 o blisko 80 tys. ton. Z tej możliwości korzysta od 50 do 70 proc. lotów planowanych w przestrzeni, którą zarządzamy, co pokazuje, jak duży potencjał jest ciągle niewykorzystany. Szacujemy, że jeśli Free Route Airspace działałaby we wszystkich europejskich krajach i udałoby się zbudować jednolitą europejską przestrzeń powietrzną, z której korzystałyby wszystkie linie lotnicze to uzyskalibyśmy czterokrotny wzrost wykorzystania górnej przestrzeni powietrznej. Trwają intensywne prace na rzecz stworzenia takiej paneuropejskiej FRA.

Jednak, aby osiągnąć sukces musimy podjąć globalne wysiłki w całym łańcuchu wartości. Począwszy od Agencji Żeglugi Powietrznej w Europie, lotnisk, linii lotniczych, na producentach samolotów i biopaliw kończąc.

Specjalnością Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej jest integracja systemu dla bezzałogowych statków powietrznych w ramach certyfikowanej aplikacji. Skąd taki pomysł?

JJ: Uważam, że bezzałogowe statki powietrzne (BSP) to wielka szansa dla gospodarki i środowiska, szczególnie w czasach pandemii. Stąd PAŻP zgodnie z koncepcją U-space, zakładającej bezpieczną i efektywną integrację lotnictwa załogowego i bezzałogowego stworzyła i wdrożyła system PansaUTM(2). Zgodnie z polskim prawem, operator drona ma obowiązek zalogować się do systemu PansaUTM, gdzie zgłasza chęć realizacji misji. Jest to obecnie jedyny certyfikowany system koordynacji lotów dronów w Europie. Pracujemy nad nim od 2019 r., a według raportu Eurocontrol z 2020 r. Polska jest liderem w zakresie implementacji usług U-Space wśród krajów Wspólnoty Europejskiej. W innym raporcie Polska znalazła się na drugim miejscu, zaraz za Singapurem, jeśli chodzi o gotowość całego środowiska do integracji bezzałogowych statków powietrznych.

W 2020 r. zanotowaliśmy 300 tys. logowań do systemu PansaUTM, a w 2021 r. było ich  prawie 542 tys.. W 2022 r. średnio notujemy już 5562 logowania tygodniowo do systemu (w pierwszych 6 tygodniach 2022 r., mieliśmy 1000 operacji więcej niż w tym samym okresie 2021 r.). Kilka dni temu uruchomiliśmy, wraz z innymi firmami, regularne długodystansowe loty transportowe bezzałogowych statków powietrznych, którymi przesyłane są próbki medyczne między Warszawą a Pułtuskiem oraz Warszawą i Sochaczewem. Lista zastosowań dla dronów jest długa, od monitoringu środowiskowego, w tym zbieranie danych przestrzennych, przez funkcjonalności dla służb porządkowych i komunalnych, rolnictwo m.in. monitoring upraw, czy wreszcie wykorzystanie nowych technologii w biznesie m.in. w usłudze dostarczania paczek. Są już testy w kierunku taksówek lotniczych, co najlepiej pokazuje rewolucję w przemyśle lotniczym. Wdrożenie dronów jako podstawowej usługi transportu lotniczego, szybkiego, na krótkich i średnich dystansach daje możliwość wytworzenia zupełnie nowego rynku. Wartość dodana integracji bezzałogowych statków powietrznych tylko i wyłącznie w polskim biznesie do 2026 r. jest szacowana na ok. 576 mld PLN dodatkowego przychodu do polskiego PKB. Pokazuje to gigantyczne szanse na rozwój gospodarki i nowych środków transportu, z akcentem na zieloną awiację. Jestem przekonany, że lotnictwo wróci do swej świetności sprzed pandemii, ale już w innej postaci.

PAŻPArtykuł powstał we współpracy z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej

Przypisy

1/ Europejska Organizacja ds. Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej EUROCONTROL.2/ PansaUTM to cyfrowa koncepcja koordynacji lotów BSP oraz cyfrowego zarządzania wnioskami i zgodami na loty w przestrzeni powietrznej, na którą składają się autorskie rozwiązania operacyjne PAŻP oraz część systemowa, zintegrowana z najbardziej popularną wśród operatorów dronów w Polsce aplikacją mobilną Droneradar.

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Zielona Koalicja dla Zdrowia – jakie cele i strategia działania? (26 marca 2024)Ponad 100 milionów euro na technologie wodorowe. 20 konkursów dla projektów B&R (29 lutego 2024)Koszt wojennych emisji GHG to prawie 10 mld dolarów. Klimatyczne konsekwencje inwazji (26 lutego 2024)W labiryncie plastiku. Biznes debatuje na Sustainable Industry Lab'24. (06 lutego 2024)Statki na niebie (23 stycznia 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony