Zmiany planów gospodarowania wodami wyzwaniem dla przemysłu chemicznego

Planowane zmiany w zakresie gospodarowania wodami, związane z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz ich wpływ na działalność i konkurencyjność polskiego przemysłu chemicznego były przedmiotem kolejnego posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, które odbyło się 22 lutego br. w formule online.

Po krótkim wprowadzeniu rozpoczynającym posiedzenie, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, poseł Stanisław Bukowiec, przekazał głos biorącym udział w spotkaniu przedstawicielom jednostek administracji publicznej, zapraszając do przekazania informacji w zakresie trwających prac w obszarze regulacji związanych z gospodarką wodną. Głos zabrała Małgorzata Bogucka-Szymalska, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury, która podkreśliła znaczenie współpracy z branżą chemiczną w zakresie wypracowania odpowiednich rozwiązań, oraz Magda Gosk, zastępca Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W dalszej części Przemysław Gruszecki, dyrektor Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, przedstawił temat wskaźników zasolenia w ramach aktualizacji planów gospodarowania wodami.

Czytaj: Na transpozycję nowej dyrektywy wodnej pozostał rok. Jakie zmiany wprowadzają odświeżone przepisy?

Następnie Przewodniczący Zespołu poprosił o przedstawienie prezentacji przygotowanej przez PIPC dotyczącą wpływu projektowanych zmian na funkcjonowanie sektora chemicznego. Dr inż. Anna Zalewska, Senior Ekspert z Pionu Rzecznictwa i Legislacji PIPC, opowiedziała o wymaganiach w zakresie gospodarowania wodami związanymi z unijną Ramową Dyrektywą Wodną w odniesieniu do planowanych aktualizacji krajowych regulacji w tym zakresie. Podkreśliła, że plany gospodarowania wodami są istotne dla przedsiębiorstw przemysłowych korzystających z wód powierzchniowych, a więc zakładów wykorzystujących w procesie produkcyjnym wodę i odprowadzających ścieki. Wskazując, iż z perspektywy Polskiej Chemii⁽¹⁾ priorytetowe są wartości wskaźników granicznych zasolenia, szczególnie dla wielkich rzek nizinnych, dla silnie zmienionych części wód, ekspertka PIPC przedstawiła kluczowe zmiany regulacyjne w przedmiotowym obszarze w ostatnich latach, w kontekście rozporządzenia klasyfikacyjnego. Podkreśliła także, że w czasie prowadzonych w 2021 r. konsultacji społecznych projektów drugiej aktualizacji planów gospodarowania wodami (tzw. IIaPGW) – nie podano wartości wskaźników zasolenia. Ponadto w rozporządzeniu klasyfikacyjnym dodano przepis mówiący o tym, że w przypadku nieustalenia wartości wskaźników fizykochemicznych w planach, obowiązywać będą te ustalone wcześniej (przewodność elektrolityczna na poziomie 850 µS/cm), co – z punktu widzenia przemysłu chemicznego – jest rozwiązaniem bardzo niekorzystnym. Dr inż. Anna Zalewska nadmieniła, że aktualnie nie jest znana treść projektów planów po konsultacjach ani przygotowywanych rozporządzeń implementujących plany. Co więcej, możliwe rozwiązania proponowane przez ustawodawcę, czyli m.in. derogacje, które mogą zostać zaproponowane w II aPGW, będą rozwiązywać problem jedynie częściowo – do roku 2027, a więc jedynie w perspektywie najbliższych kilku lat. Ekspertka odniosła się także do realnych ryzyk dla branży chemicznej, wśród których wymieniła:

• ograniczenie zakresu pozwoleń wodnoprawnych – wpływ na ograniczenie produkcji przedsiębiorstw;
• cofnięcie pozwoleń wodnoprawnych – wstrzymanie działalności;
• nieuzyskanie pozwoleń wodnoprawnych – wstrzymanie działalności lub niemożność rozpoczęcia nowej działalności;
• zahamowanie inwestycji, niepewność inwestycyjna – znaczące obniżenie konkurencyjności polskiego przemysłu i ryzyko przeniesienia planowanych inwestycji;
• znaczące nakłady finansowe na ograniczanie emisji soli odprowadzanych do wód ze ściekami (brak ekonomicznie uzasadnionej technologii i brak zbytu). Odsalanie będzie oznaczało ogromne zapotrzebowanie na energię, co w konsekwencji doprowadzi do wzrostu emisji CO₂ (sprzeczność z założeniami koncepcji Europejskiego Zielonego Ładu).

W podsumowaniu prezentacji dr inż. Anna Zalewska przedstawiła postulaty sektora chemicznego w zakresie aktualizacji regulacji dotyczących gospodarowania wodami:

• odstąpienie od wyznaczania wartości granicznych wskaźników zasolenia w przepisach prawnych dla silnie zmienionych części wód – uzasadnienie:

• • najważniejsza unijna regulacja w zakresie gospodarki wodnej – Ramowa Dyrektywa Wodna – nie wymaga wskaźników zasolenia przy definiowaniu potencjału ekologicznego dla silnie zmienionych części wód;
  • nie stwarza to ryzyka i braku kontroli nad wprowadzeniem ścieków zasolonych – ich parametry określają przepisy dotyczące jakości ścieków;

lub

• ustanowienie w załącznikach do II aPGW, zarówno dla Odry, jak i dla Wisły, wartości granicznej wskaźnika przewodności elektrolitycznej dla dobrego potencjału ekologicznego na realnym do uzyskania poziomie (1500 µS/cm) – uzasadnienie:

• • realny do osiągnięcia poziom, uwzględniający faktyczne zasolenie wód;
  • uwzględnienie wpływu kopalnictwa węgla kamiennego w górnych biegach rzek oraz transgranicznego zanieczyszczenia.

W dalszej części obrad Przewodniczący Zespołu poprosił o zabranie głosu przedstawicieli firm członkowskich PIPC, którzy przedstawili temat z perspektywy przedsiębiorstw sektora chemicznego. Wskazywali oni na kluczowe znaczenie tematu dla branży chemicznej – bez zasobów wodnych nie byłoby możliwe przeprowadzenie większości procesów technologicznych w szeroko pojętym przemyśle chemicznym. Wskazując na bardzo krótką perspektywę czasową w zakresie planowanych zmian, zaapelowali o poparcie dla postulatów przemysłu chemicznego. Podkreślili również, że rozporządzenie klasyfikacyjne w zakresie gospodarowania wodami jest niezwykle istotne dla firm oraz, że nowe rozwiązania prawne będą niezwykle istotne dla całego sektora. Kwestie związane z gospodarowaniem wodami są jednymi z kluczowych, a prowadzone przez firmy działania muszą być zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Przemysł musi podejmować liczne wyzwania, a spółki, działając w sposób maksymalnie zrównoważony, stosują wszystkie możliwe najlepsze dostępne techniki w zakresie nowoczesności instalacji. Na zakończenie zaapelowano o przyjęcie proponowanych przez sektor chemiczny zmian w projekcie.

Dalszy dialog administarcji i sektora

Do przedstawionych postulatów odniosła się Małgorzata Bogucka-Szymalska, Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury, podkreślając, że resort przeanalizuje i zweryfikuje je w szczegółowy sposób. Podkreśliła również znaczenie współpracy w przedmiotowym zakresie z PIPC, będącą ekspercką organizacją branżową, stanowiącą „głos” przemysłu chemicznego. Przemysław Gruszecki,Dyrektor Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, odnosząc się do postulatów branży chemicznej, przedstawił kwestie związane z wdrażaniem zapisów unijnej Ramowej Dyrektywy Wodnej w innych krajach UE.

Podsumowania posiedzenia dokonał Przewodniczący Zespołu, który podkreślił, że problematyka dotycząca gospodarowania wodami to z jednej strony wyzwania środowiskowe, a z drugiej – kwestia funkcjonowania przemysłu i jego konkurencyjności. Wyraził nadzieję na dalszy dialog administracji z sektorem i wypracowanie dobrych rozwiązań.

Materiał opracowany przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego.