Z końcem 2021 r. zakończył się międzynarodowy projekt "NOAH", którego intencją była ochrona Morza Bałtyckiego przed wyciekami nieoczyszczonych ścieków, które mogą mieć miejsce na skutek powodzi na obszarach miejskich. W projekcie udział wzięły podmioty branżowe oraz samorządowe z Polski (Politechnika Gdańska, „Wodociągi Słupsk” sp. z o.o. w Słupsku i Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie”), Estonii, Łotwy, Finlandii, Danii i Szwecji. Działań podjętych w ramach projektu polegały na przetestowaniu i wdrożeniu zestawu rozwiązań, które - jako Koncepcja NOAH - można dostosować do każdego obszaru miejskiego w regionie Morza Bałtyckiego.
Efektywne wykorzystanie wody szarej i opadowej w polskich warunkach niejednokrotnie rozbija się o brak odpowiednich przepisów prawnych. M.in. o aktualnej sytuacji w kraju na tle UE oraz zaletach wyboru instalacji dualnej mówi mgr inż. Paulina Kopeć z Izby Gospodarczej “Wodociągi Polskie”.
Podręcznik dla miast i spółek wod-kan
Obecnie, kilka miesięcy po zakończeniu projektu, przygotowano podręcznik Koncepcji NOAH. – Niniejszy podręcznik zawiera zwięzły zarys złożonych wyzwań powiązanych z ograniczaniem ryzyka powodzi opadowych w środowisku miejskim. Nakreślono w nim tło problemu oraz przedstawiono możliwości jego rozwiązania – wskazano w podręczniku. Autorzy dokumentu wskazują w nim ogólny zarys Koncepcji w zakresie zarówno zapobiegania, jak i kontroli powodzi miejskich. Wskazane zostały ponadto propozycje kroków, jakie lokalne samorządy i przedsiębiorstwa wodociągowe mogą podejmować w celu realizacji Koncepcji.
Do podręcznika dołączono raporty z działań prowadzonych w ramach projektu, „które dostarczają bardziej szczegółowych informacji na temat tego, w jaki sposób koncepcja została wdrożona oraz jakie wnioski wyciągnięto z tego procesu”.
Podręcznik Koncepcji NOAH dostępny jest tutaj.
System wspomagania decyzji
W ramach projektu opracowano narzędzia, które pomóc mają jednostkom samorządu i miejskim spółkom wodociągowo-kanalizacyjnym zwiększyć wydajność systemu miejskiej sieci kanalizacyjnej. W tym celu opracowano, oparty na cyfrowym modelu miejskiej sieci kanalizacyjnej, system wspomagania decyzji (DSS). System ten składa się z dwóch narzędzi – tzw. narzędzia NOAH służącego do analizy możliwości sterowania miejskim systemem kanalizacyjnym w czasie rzeczywistym oraz z tzw. warstwy ekstremalnych zdarzeń pogodowych (Extreme Weather Layer, EWL). - EWL pomaga ekspertom przygotować się na przyszłe wyzwania w dziedzinie gospodarki wodnej i rozwijać odporność na zmiany klimatu na obszarach miejskich. Dzięki nowej warstwie planistycznej na obszarach o najwyższym zagrożeniu powodziowym można zastosować najbardziej odpowiednie rozwiązania w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. Ponadto możliwe jest przeprowadzenie analizy skutków wprowadzonych rozwiązań - w jaki sposób nowe inwestycje zmieniają zagrożenie powodziowe na poziomie działki, dzielnicy lub miasta na wybranym obszarze – wskazano w podręczniku. Jak dodano, warstwa ekstremalnych zdarzeń pogodowych jest pasywnym środkiem opracowanym przez NOAH w celu ograniczenia wycieków nieoczyszczonych ścieków podczas zdarzeń powodziowych. Natomiast narzędzie NOAH „jest częścią czynnych środków opracowanych w NOAH, których celem jest przejęcie kontroli nad istniejącym systemem kanalizacji miejskiej”.
- System wspomagania decyzji pozwala miastom i przedsiębiorstwom wodociągowym na zintegrowanie narzędzia z procesem podejmowania rutynowych decyzji, co umożliwia bardziej efektywną walkę w przypadku powodzi poprzez zastosowanie systemu przy planowaniu zarówno środków czynnych (zmiany strukturalne), jak i pasywnych (zmiany niestrukturalne) – wskazano.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.