Biomasa leśna pod lupą. Raport nt. wpływu spalania drewna na klimat i środowisko

Wycięte drzewa na stosie w lesie
© Pawe

29 marca br. odbyła się debata nt. raportu “Lasy do spalenia. Prawdziwa cena bioenergii⁽¹⁾” wydanego przez Pracownię na Rzecz Wszystkich Istot. Przeprowadzona analiza dot. produkcji energii z biomasy leśnej oraz dynamiki jej wykorzystania na przestrzeni lat jest związana z prowadzonymi obecnie na szczeblu unijnym pracami nad zmianą dyrektywy ws. promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (RED) oraz zmianami prawnymi w ustawie o odnawialnych źródłach energii (OZE) i czasowym obowiązywaniu zmienionej definicji drewna energetycznego.

- Główne trudności w pracy nad raportem były takie, że instytucje publiczne, które powinny zbierać dane o nośnikach energii w Polsce, udziale energii odnawialnej, nie dysponują danymi na temat tego, skąd pochodzi biomasa drzewna, w jaki sposób jest klasyfikowana. Problem stwarza najprawdopodobniej polskie prawo, które mówi o definicji biomasy, lecz jej nie uszczegóławia - powiedział Michał Kolbusz z Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot.

Rosnące wykorzystanie biomasy leśnej

Jak twierdzą autorzy raportu “Lasy do spalenia. Prawdziwa cena bioenergii”, opublikowana praca jest pierwszym kompleksowym opracowaniem w Polsce na temat biomasy leśnej wykorzystywanej do produkcji energii. W raporcie wskazano, że korzystanie z drewna w bioenergetyce promowane jest przez zapisy dyrektywy RED (przyjętej w 2009 r.), która uznaje biomasę leśną za paliwo zeroemisyjne. W skali Unii Europejskiej biomasa leśna dostarcza aktualnie 36 proc. energii odnawialnej.

- Jedną z przyczyn intensyfikacji wyrębów jest rosnące wykorzystanie biomasy leśnej do produkcji energii, promowanej jako “zielone”, zrównoważone i przyjazne klimatycznie paliwo. Tymczasem obecna wiedza naukowa podważa te stwierdzenia, wskazując, że w horyzoncie czasowym istotnym z punktu widzenia walki ze zmianami klimatu spalanie drzew w celu wyprodukowania energii wiąże się z większymi emisjami dwutlenku węgla do atmosfery, niż spalanie paliw kopalnych (w tym węgla), przyczyniając się jednocześnie do degradacji ekosystemów leśnych - wyjaśniają autorzy opracowania.

Zdaniem autorów opracowania, skokowy wzrost ilości biomasy drzewnej w bioenergetyce ma negatywny wpływ także na próbę wykorzystania potencjału lasów do mitygacji postępujących zmian klimatycznych. Jak poinformowano w raporcie, na terenie UE od 2004 do 2019 r. ilość drewna pozyskiwanego do produkcji energii wzrosła łącznie o blisko 25 proc., a w latach 2004-2020 roczne zużycie biomasy drzewnej w Polsce wzrosło o ok. 70 proc. Co więcej, nad Wisłą na przestrzeni lat 2005-2020 całkowita ilość biomasy leśnej wykorzystywanej w bioenergetyce wzrosła blisko 140 razy z poziomu 35 tys. m sześc. do 4,9 mln m sześc.

Warto przy tym dodać, że w latach 2006-2019 w Polsce ilość biomasy drzewnej wykorzystywanej do produkcji energii i pochodzącej z zasobów krajowych wzrosła o 47,6 proc. (z 14,3 mln m sześc. do 21,16 mln m sześc. rocznie, na podstawie Danych Agencji Rynku Energii S.A). Równolegle do opisywanego zjawiska ma miejsce intensyfikacja importu drewna z zagranicy - głównie z Białorusi (stanowi ona 80 proc. importowanej do Polski biomasy drzewnej).

Głos dyskusji zabrał obecny w trakcie debaty Paweł Boski z Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych:

- Lasy Państwowe dbają o lasy w sposób zrównoważony. Nigdy nie było ideą prowadzonej przez nas gospodarki leśnej (...) pozyskiwanie surowca do spalenia. Wzrost bioenergetyki i OZE nie jest przyczynkiem do zwiększonego pozyskiwania biomasy drzewnej - dodał.

Magdalena Więckowska
Dziennikarz