Tobiasz Adamczewskiekspert ds. OZE w Forum Energii. © Forum Energii
Teraz Środowisko: W 2021 roku w aukcjach dla odnawialnych źródeł energii królowała fotowoltaika (PV), jak wyglądał podział sił i co stało za jej sukcesem?
Tobiasz Adamczewski: Bilans fotowoltaiki w aukcjach 2021 r. to ponad 3 GW. To dobry wynik, aczkolwiek potencjał jest znacznie większy. Ceny, które wygrywają aukcje w tym momencie, są niższe niż ceny rynkowe. To mogłoby prowokować do myśli o zaprzestaniu organizowania aukcji.
TŚ: Biznes podnosi taką wątpliwość. Czy warto utrzymać aukcje OZE?
TA: Biznes sam zdecyduje czy chce aukcji, czy nie. Zanim to nastąpi, warto je utrzymać. Pomagają one zdobyć finansowanie na CAPEX i dywersyfikować ryzyka. Nie cała zresztą produkcja musi być sprzedawana w ramach aukcji. Część można przekierować na umowy bezpośrednie z przemysłem, który potrzebuje tańszej, stabilnej cenowo energii pozwalającej zmniejszać ślad węglowy działalności. System aukcyjny pozwala wytwórcom stosować strategię sprzedaży energii. Przez pierwsze lata, gdy cena jest niższa, mogą sprzedawać energię na rynku, a w kolejnych latach - korzystać z kontraktów różnicowych, by zmniejszyć ryzyko.
TŚ: Aukcje działają też stabilizująco wobec inflacji?
TA: Cena, za którą wygrywa się aukcję, jest co roku indeksowana. Punkt referencyjny, czyli minimalna ilość środków, które otrzymuje instalacja za sprzedawaną energię, rośnie z roku na rok. Zatem cena, po której wygrano aukcje, będzie rosnąć w cenach nominalnych, w zależności od wskaźnika inflacyjnego. To kolejna gwarancja sensowności modelu biznesowego. Oczywiście za utrzymaniem aukcji stoi pewien wysiłek administracyjny, ale gra jest warta świeczki. Fakt, że ceny zwycięskie aukcji są dużo niższe niż ceny referencyjne (przedział 219-278,9 zł/MWh wobec referencyjnych 320 zł/MWh), potwierdza skuteczność systemu oraz konkurencyjność na rynku.
TŚ: A gdyby się okazało, że biznes nie chce brać w nich udziału?
TA: Budowanie systemów wsparcia od zera to trudna inżynieria polityki klimatyczno-energetycznej. Zaniechanie dalszych aukcji dlatego, że chwilowo kontrakty PPA wydają się atrakcyjniejsze, byłoby za dużym ryzykiem administracyjnym. Oczywiście jeśli podmioty przestaną startować, będzie to czas na rewizję. Jak na razie Komisja Europejska dała zielone światło na przedłużenie aukcji do końca 2027 r. Czekamy na rozporządzenie z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, wskazujące ścieżkę rozwoju dla systemu. Za jego utrzymaniem przemawia też dynamiczna sytuacja na rynku energii. Mamy bardzo wysokie ceny energii na rynku hurtowym, ale nie wiemy jak długo się utrzymają. Wszystko zależy od tego, co się wydarzy geopolitycznie.
Nie uważam jednak, że aukcje będą głównym motorem napędowym rozwoju OZE. Potrzebujemy znacznie więcej energii z OZE w kolejnych latach, by wypierać import paliw kopalnych. PV czy wiatr to nie jedynie substytut paliw kopalnych, ale źródło do produkcji wodoru i napęd dla elektryfikującej się gospodarki (elektromobilność i pompy ciepła).
TŚ: Czy fotowoltaika pozostanie liderem aukcji w 2022 roku?
TA: W tym roku zapewne tak. Nawet przy liberalizacji zasady 10 H i aukcjach na koniec roku, tylko kilka projektów wiatrowych wejdzie do systemu. Dalszy układ sił w koszykach aukcyjnych będzie zależał od sieci, bo deweloperzy wystartują w swoistym wyścigu z czasem o warunki przyłączenia. Obok możliwości bilansowania systemu poprzez rozwój mocy dyspozycyjnych, to one będą determinantą długotrwałego rozwoju OZE w Polsce.
Rozmawiała Marta Wierzbowska-KujdaRedaktor naczelna, sozolog
