Polscy naukowcy apelują o podjęcie działań na rzecz klimatu

zmiana klimatu
© nirutft

Polscy naukowcy apelują do polityków, przedsiębiorców i obywateli o podjęcie działań na rzecz ochrony planety. – Przestańmy zaprzeczać nauce – to samobójcza strategia. Nie pozwólmy, by argumenty paranaukowe czy nieaktualna wiedza były stawiana na równi z wynikami wieloletnich badań. Nie możemy dłużej być obojętni wobec aktów napędzania zmiany klimatu i wobec pozornych działań proklimatycznych. (…) Wysłuchajcie nas i działajmy razem dla klimatu. Nie wolno dłużej zwlekać. Wszyscy dołożyliśmy się do zmiany klimatu, więc wszyscy podejmijmy wysiłek, by ją spowolnić – apelują.

Jak wskazuje jeden z sygnatariuszy apelu, prof. dr hab. Szymon Malinowski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz założyciel serwisu Naukaoklimacie.pl, nauka zna rozwiązania, jednak jej glos nadal jest za mało słyszalny. - Gubi się w medialnym szumie, wśród wypowiedzi polityków i celebrytów - wskazuje prof. dr hab. Szymon Malinowski.

W najnowszym raporcie IPCC eksperci mówią wprost – działania podejmowane w najbliższych latach będą miały krytyczne znaczenie dla klimatu. Aby ograniczyć ocieplenie klimatu do 1,5°C, emisje muszą zacząć się zmniejszać od 2025 r., czyli już za 3 lata. Więcej na ten temat w artykule pt. Czas na działanie jest teraz. Opublikowano kolejną część szóstego raportu IPCC.

Politycy, ten apel skierowany jest do Was

Naukowcy wzywają polityków do podjęcia „zdecydowanych działań prowadzących do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, przejścia na czystą energetykę, ochrony klimatu i różnorodności biologicznej”. Jak czytamy, decyzje podejmowane przez przedstawicieli władzy, mają wpływ na klimat, a ich brak może doprowadzić do poważnych dla przyszłości planety implikacji. - Od polityków wymagajmy podjęcia zobowiązań i działań opartych na wynikach badań naukowych – dodano.

Jak wynika z badań Kantar Millward Brown przeprowadzonych na zlecenie Fundacji WWF Polska na przełomie 2018 i 2019 r. (czyli kampanii wyborczej poprzedzającej wybory parlamentarne w 2019 r.) kwestie związane z ochroną środowiska, mają dla polskich wyborców coraz większe znaczenie. Aż 45 proc. ankietowanych było niezadowolonych z dotychczasowej polityki państwa dotyczącej ochrony środowiska, tylko co trzeci badany popierał działania rządu w tym zakresie⁽¹⁾. Co więcej, wyniki badania przeprowadzonego w sierpniu 2019 r. przez Fundację Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS⁽²⁾ wskazują, że kwestie dotyczące klimatu stanowią drugi najważniejszy aspekt dla Polaków - jako istotną sprawę w programach partii wskazało go aż 64 proc. badanych.

- Takie podejście w postrzeganiu świata przez ogół społeczeństwa to nowość i wielkie wyzwanie dla polityków wszystkich partii. Tematy środowiskowe powinny stać się nie tylko elementem dyskusji, ale i programów oraz postulatów politycznych, z których później obywatele będą mogli rozliczyć władze – czytamy w raporcie „Pierwsze ekologiczne wybory Polaków”. - Świadomość ekologiczna Polaków się zwiększa i z pewnością z każdym rokiem będzie coraz większa – dodano.

Naukowcy apelują także do przedsiębiorców

Sygnatariusze apelu zwracają ponadto uwagę na kluczową rolę przedstawicieli biznesu, apelując do przedsiębiorców o „obliczenie swojego śladu węglowego, obniżenia go, a docelowo - neutralności klimatycznej”. Jak wskazuje Deloitte⁽³⁾ opierając się na wynikach badania ankietowego zrealizowanego wśród 600 dyrektorów generalnych z 15 krajów Europy Środkowej (w tym Polski), „obecnie kwestie dotyczące reakcji firm na pojawiające się zagrożenia związane ze zmianami klimatu pełnią ważną rolę w działaniach podejmowanych przez liderów biznesu na całym świecie”. Dodano jednak, że blisko połowa ankietowanych (49%) firm nie posiada jeszcze strategii ograniczenia emisji dwutlenku węgla (tylko ponad jedna trzecia ankietowanych firm (41%) przygotowała tego typu plany).

Czytaj też: Czy ESG w dobie wojny ma rację bytu?

W przypadku Polski aż 63% firm wskazało, że nie przygotowało dotąd żadnego planu redukcji emisji, i tylko 6% ankietowanych planuje osiągnąć zerowy poziom emisji netto lub planuje ograniczyć emisje o 50% lub więcej. Ponadto, aż 77% nie wyznaczyło ram czasowych dla osiągnięcia wyznaczonych celów. Jedynie 15% i 3% firm cele w tym zakresie planuje osiągnąć kolejno do 2030 r. i 2040 r. Co więcej, z przeprowadzonego badania wynika, że tylko 4% polskich firm osiągnęło już wyznaczone cele.

Konsumenci mogą wiele zdziałać

W swoim apelu naukowcy zwracają się także do obywateli o „dokonywanie mądrych wyborów zarówno przy sklepowych półkach, jak i przy urnach wyborczych”. - My jako obywatele mamy w rękach ogromną władzę. Możemy nie tylko oszczędzać zasoby, jak woda, prąd czy ciepło, i ograniczyć ślad węglowy. Powinniśmy też dokonywać mądrych wyborów, zarówno przy sklepowych półkach, jak i przy urnach wyborczych. W ten sposób wybierzemy polityków, którzy dokonają koniecznych zmian systemowych, a nasze pieniądze trafią do tych firm, które naprawdę chronią klimat – czytamy.

Rolę konsumentów (i producentów) dostrzega także Komisja Europejska. Opierając się na wynikach przeprowadzonego w 2018 r. badania dotyczącego zaangażowania konsumentów w gospodarkę o obiegu zamkniętym KE wskazuje, że europejscy konsumenci mają problem z uzyskaniem informacji na temat trwałości nabywanych przez siebie produktów (82%) oraz chcieliby uzyskać więcej informacji na temat dostępności części zamiennych czy instrukcji napraw (80%). Naprzeciw tym potrzebom wyjść ma opublikowany z końcem marca pakiet wniosków ustawodawczych dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Znalazły się w nim m.in. propozycje przepisów mających na celu wzmocnienie pozycji konsumentów. Propozycje KE obejmują m.in. wprowadzenie tzw. cyfrowych paszportów produktów, które umożliwić mają podejmowanie świadomych decyzji konsumenckich czy nowe wymogi dotyczące sposobu wytwarzania produktów.

Dzień Ziemi

Sygnatariuszami apelu jest 110 przedstawicieli świata nauki. Ich głos można wesprzeć na stronie www.apelklimatyczny.pl.

Apel upubliczniono w szczególnym dla planety momencie – Dniu Ziemi, którego hasło przewodnie brzmi w 2022 r. „Inwestować w naszą planetę” (ang. Invest in our planet). Jak wskazują eksperci, bez inwestowania w neutralność klimatyczną do końca wieku globalne PKB stopnieje o 7%. Więcej na ten temat w artykule dostępnym tutaj.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska