© agnormark
Fundacja „Rozwój TAK - Odkrywki NIE” oraz Stowarzyszenie Samorządów Południowo Zachodniej Wielkopolski „Samorząd dla Zrównoważonego Rozwoju” apelują o odrzucenie zmian zaproponowanych w nowelizacji Ustawy prawo geologiczne i górnicze. We wspólnym stanowisku organizacje te przedstawiają swoje uwagi do opublikowanego z końcem października 2021 r. projektu(1) ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu: UD280), tzw. ustawy pgg.
Rola samorządów lokalnych
W pierwszej kolejności organizacje wskazują na „ograniczenie roli samorządów i zawężenie procesu decyzyjnego do struktur władzy geologicznej”. Jak podano, trudne do zrozumienia i akceptacji jest niedopuszczenie w toku postępowania administracyjnego o ustanowienia złoża strategicznego udziału mieszkańców żyjących w strefie jego oddziaływania. - Stanowi to zasadniczy wyłom w zakresie konstytucyjnych praw czynnego udziału społeczeństwa w ochronie środowiska i obowiązku zapewnienia mu prawa do informacji o stanie i ochronie środowiska. Odrzuca się całkowicie punkt widzenia lokalnej społeczności i konsekwencje dla indywidualnych i zbiorowych interesów mieszkańców – czytamy.
Czytaj też: Zielone prawa człowieka zyskują na znaczeniu
Jak dodano, zaproponowane przepisy ustawy pgg, które przyznają prawo strony takiego postępowania jedynie podmiotowi, na rzecz którego zatwierdzono dokumentację geologiczną lub dodatek do dokumentacji geologicznej, „należy uznać za niedopuszczalne z punktu widzenia nie tylko praw obywatelskich, ale także racjonalności działania organów władzy publicznej i podstawowej roli samorządu lokalnego”.
Ograniczenie prawa własności
W swojej opinii organizacje zwróciły ponadto uwagę, że proponowany zapis nowego art. 95a ustawy pgg prowadzi do ograniczenia prawa własności nieruchomości osób prywatnych poprzez wprowadzenie zakazu trwałej zabudowy na obszarach udokumentowanych złóż strategicznych. – Zakaz trwałej zabudowy będzie wynikał z samego faktu istnienia złoża, a nie z wykorzystania górniczego potencjalnej planowanej eksploatacji złóż. Sam fakt uznania przez organ administracji publicznej, że jest to złoże strategiczne, w oparciu o niedookreślone kryteria, doprowadzi do pozbawienia właścicieli możliwości rzeczywistego dysponowania swoją własnością – podkreślono.
Wzmocnienie uprawnień centralnej administracji geologicznej
Nowe przepisy – jak wskazano – zapewnić mają administracji geologicznej kraju, w tym Głównemu Geologowi Kraju, dużą swobodę w uznaniu istnienia przewidzianych w projekcie ustawy przesłanek przemawiających za koniecznością ochrony złóż strategicznych. - W rezultacie Główny Geolog Kraju, w zasadzie zupełnie dowolnie i autorytarnie, może doprowadzić do wyłączenia możliwości rozwoju lokalnej społeczności w miejscu, gdzie być może nigdy nie dojdzie do wydobycia kopaliny. Nie można dopuścić, aby - zgodnie z nowym brzmieniem przepisów - Organ geologiczny mógł zupełnie zignorować położenie złoża w kontekście społecznym i gospodarczym oraz uwarunkowania środowiskowe – czytamy.
Zdaniem organizacji, przyjęcie nowelizacji w zaproponowanej formie skutkować będzie zablokowaniem „jakiejkolwiek działalności inwestycyjnej na obszarze występowania złoża oraz w bezpośrednim sąsiedztwie”.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
Przypisy
1/ Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw:https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12352656/katalog/12824012#12824012