Mopek© ondrejprosicky
Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura” otrzyma ponad 7 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na projekt LIFE pn. „PODKOWIEC PLUS: powrót do lasu – ochrona siedlisk rozrodczych nietoperzy w ujęciu całościowym”, którego polskim współbeneficjentem jest Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych. Całkowity budżet projektu wynosi ponad 21 mln zł. W realizację projektu włączą się także: rumuńskie Stowarzyszenie Centrum Badań i Ochrony Nietoperzy, czeskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy oraz słowackie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy. Realizacja inwestycji potrwa do września 2026 roku. Umowa współfinansowania przez NFOŚiGW wyżej wskazanego projektu została zawarta 10 maja 2022 r.
Celem projektu jest utrzymanie i poprawa stanu ochrony 9 zagrożonych gatunków nietoperzy w trzech krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Czytaj: Nietoperze, nasi sprzymierzeńcy w walce z komarami
- Dzika natura nie zna granic, dobrze by – jak to ma miejsce w omawianym projekcie - nie znała ich także nasza pomoc niesiona zwierzętom w potrzebie. Wspólna, transgraniczna inicjatywa „PODKOWIEC PLUS” pozwoli na zabezpieczenie stanowisk o dużym znaczeniu dla najbardziej zagrożonych gatunków nietoperzy, proaktywną ochronę oraz rozszerzenie wsparcia instytucjonalnego w tym zakresie – wyjaśnia ideę projektu Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW.
Planowane efekty projektu
Wynikiem realizacji projektu będzie: poprawa stanu schronień rozrodczych – powstanie 10 wież dla nietoperzy, zwiększenie liczby zimowisk nietoperzy poprzez budowę 5 hibernakulów, polepszenie stanu żerowisk poprzez budowę 3 stawów, stworzenie 100 optymalnych schronień i zwiększenie bezpieczeństwa lokalnych populacji nietoperzy, rozrost populacji podkowca małego i nocka orzęsionego o 10%. Dodatkowo przeprowadzony zostanie monitoring 108 dotychczasowych schronień nietoperzy znajdujących się na obszarze projektu.
Kluczowym partnerem projektu jest Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych (DGLP). Lasy Państwowe będą uczestniczyć w zarządzaniu i udostępnianiu terenu pod inwestycje, spocznie na nich także odpowiedzialność za konstrukcje wież i sztucznych zimowisk, zapewnienie warunków technicznych prac, wprowadzanie zapisów do planów urządzania lasu, pomoc w działaniach informacyjnych, przygotowanie warsztatów i konferencji. Po zakończeniu projektu DGLP przejmą utrzymanie infrastruktury posadowionej na terenach Skarbu Państwa w zarządzie DGLP. Pozostałymi partnerami projektu są zagraniczne pozarządowe organizacje przyrodnicze, odpowiedzialne m.in. za czynne działania ochronne, takie jak zabezpieczenie kolonii rozrodczych i zimowisk nietoperzy.
Projekt obejmuje także szereg aktywności o charakterze edukacyjno-komunikacyjnym, w tym co najmniej 10 działań podjętych w ramach małych grantów przez społeczności lokalne, stworzenie 3 podręczników dla grup zawodowych, przeprowadzenie 3 typów warsztatów dla wybranych grup odbiorców, stworzenie 5-języcznej strony internetowej na temat ochrony nietoperzy. Informacje na temat projektu dotrą do 3 mln osób, 20 tys. osób weźmie również udział w wydarzeniach, na których promowany będzie projekt, odbędzie się 10 prezentacji na krajowych i międzynarodowych sympozjach.
Warto zauważyć, że wszystkie 4 gatunki nietoperzy objęte działaniami ochronnymi w Polsce (podkowiec mały, nocek orzęsiony, nocek duży i mopek zachodni) są wymienione w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, Porozumieniu EUROBATS oraz w prawodawstwie krajowym. Dwa pierwsze mają na obszarze projektu status ochronny: EN (zagrożony), a kolejne odpowiednio VU (narażony) i DD (brak danych). Zasięg projektu w Polsce obejmuje wszystkie obszary sieci Natura 2000 położone na południu Polski.
Przedsięwzięcie jest kontynuacją Programu Ochrony Podkowca Małego w Polsce, realizowanego przez Towarzystwo „pro Natura” od 1996 roku, który doprowadził do zabezpieczenia stanu i wzrostu populacji podkowca małego z poziomu szacowanego oficjalnie na 100 osobników – około 20 lat temu – do prawie 14 tys. osobników obecnie. W trakcie trwania programu, ze środków finansowych wyremontowano m.in. 40 dachów, wykonano 70 adaptacji budynków, w których znajdują się kolonie nietoperzy, zabezpieczono ponad 40 jaskiń i sztolni, specjalnymi kratami, a także podjęto szereg działań na rzecz bezpieczeństwa otoczenia schronień i tras przelotów poprzez wymianę oświetlenia oraz nasadzenia zielonej infrastruktury w ponad 40 miejscach. Te doświadczenia zostaną wykorzystywana przy tworzeniu nowych schronień w Polsce oraz w krajach współrealizujących projekt.
Źródło: NFOŚiGW
