ZPP: Projekt systemu kaucyjnego wymaga poprawek

system kaucyjny
© BillionPhotos.com

Przedstawiony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska model systemu kaucyjnego w niektórych aspektach wymaga zdecydowanych poprawek – wskazuje Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) w stanowisku ws. projektu ustawy wdrażającej w Polsce system kaucyjny⁽¹⁾.

Powszechność i jednolitość

Zdaniem ZPP wdrażany w Polsce system kaucyjny powinien charakteryzować się ponadto powszechnością. - System kaucyjny ma sens, jeśli uczestniczą w nim wszyscy wprowadzający produkty objęte jego zakresem – być może zasadne byłoby wobec tego ustawowe obligo – podaje ZPP, proponując, „by powszechność odnosiła się również do placówek handlowych”. - Szanse na powodzenie systemu kaucyjnego (a zatem – na spełnienie poziomów selektywnej zbiórki i recyklingu wynikających ze stosownych dyrektyw) rosną z kolei wraz ze wzrostem liczby placówek handlowych uczestniczących w nim. Z punktu widzenia konsumenta ważne jest, by mógł oddać odpad opakowaniowy i odzyskać kaucję w możliwie najwygodniejszy sposób – dodano.

Czytaj też: System kaucyjny w Polsce: ile będzie kosztowało przekucie idei w praktykę?

ZPP wskazuje ponadto, że istotnym utrudnieniem dla konsumentów może być także propozycja resortu zakładająca możliwość istnienia kilku systemów kaucyjnych. - Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której duże sieci handlowe będące wprowadzającymi stworzą swoje własne systemy, do których nie dopuszczą innych wprowadzających, np. nie odbierając ich opakowań. Mając na uwadze to zagrożenie, uważamy że jeśli prawodawca mimo wszystko utrzyma koncepcję wielości operatorów, powinien jednocześnie wprowadzić obowiązek podpisania przez nich umowy z każdym wprowadzającym, który wyrazi taką chęć – wskazuje ZPP.

Puszki w systemie kaucyjnym

Związek wskazuje ponadto, by w systemie uwzględnić „opakowania jednorazowego użytku na napoje, z wyłączeniem napojów mlecznych”. Jak wyjaśniono, założenie takie generować będzie „trojakie konsekwencje”. Po pierwsze, oznacza to, że systemem kaucyjnym, podobnie jak w innych państwach Europy, powinny zostać objęte puszki po napojach. - Po drugie, z takiego założenia wynika, że od systemu kaucyjnego należy jasno rozdzielić systemy dotyczące opakowań zwrotnych, tzn. w praktyce butelek szklanych wielokrotnego użytku. W ramach przedstawionego projektu, strumienie te zostały niejako potraktowane łącznie, co w naszym przekonaniu nie znajduje uzasadnienia. Po trzecie w końcu, zgodnie z literalnym brzmieniem postulatu, z przyczyn higieniczno-sanitarnych uważamy, że z zakresu systemu kaucyjnego wyłączone powinny zostać opakowania po napojach mlecznych. Uwzględnienie tych opakowań w systemie kaucyjnym generować będzie istotny dyskomfort, a być może i zagrożenie zdrowotne dla personelu sklepów i klientów, szczególnie w okresie letnim – wyjaśnia ZPP.

Czytaj też: Bitwa o puszkę. Polski system kaucyjny a spory wokół aluminium

Gwarancje dla wprowadzających

Związek postuluje ponadto, by w projekcie ustawy uwzględniono gwarancje dla wprowadzających i podmiotu reprezentującego. - Podmiot reprezentujący powinien być właścicielem odpadów znajdujących się w systemie, a strumienie finansowania przypisane do poszczególnych rodzajów materiałów powinny być rozdzielne (…). Sami wprowadzający powinni mieć z kolei zagwarantowany dostęp do surowców wtórnych w systemie – w wymiarze proporcjonalnym do masy opakowań wprowadzonych przez danego wprowadzającego i zebranych przez podmiot reprezentujący – czytamy.

Zwrócono także uwagę na „konieczność zapewnienia, że opakowania w systemie kaucyjnym zostaną zwolnione z opłaty opakowaniowej właściwej dla zbiórki w systemie komunalnym”. Działanie takie – wyjaśniono - pozwolić ma uniknąć „podwójnego obciążenia tych samych odpadów”. Wśród niezbędnych działań ZPP wymienia także zwolnienie kaucji z opodatkowania VAT.

- Głęboko wierzymy, że implementacja przedstawionych powyżej postulatów przyczyniłaby się do zwiększenia efektywności tworzonego systemu. Mamy zatem nadzieję, że zostaną one uwzględnione w toku dalszych prac regulacyjnych – oczekując na kolejne wersje projektu ustawy, pozostajemy gotowi do dialogu w tym zakresie – skonkludowano.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska