Publikacja nt. neutralności klimatycznej w UE. Polski region wśród przykładów dobrych praktyk

Neutralność klimatyczna
© Parradee

Komisja Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego (REGI) opublikowała analizę pt. “Transformacja regionów Unii Europejskiej w kierunku przyszłości neutralnej dla klimatu⁽¹⁾”. Autorzy pracy przeanalizowali m.in. sześć przykładów dobrych praktyk na rzecz zielonej transformacji na terenie Unii Europejskiej (UE), wśród których wyróżniono:

• mapa drogowa działań na rzecz klimatu w Päijät-Häme w Finlandii;
• plan klimatyczny dla Kopenhagi w Danii, mający na celu uczynienie duńskiej stolicy neutralnym dla klimatu do 2025 r.,
• wycofanie węgla i transformacja gospodarcza Wielkopolski Wschodniej w Polsce;
• inicjatywa tzw. miękkiej mobilności regionu turystycznego Werfenweng w Austrii;
• strefa ekonomiczna neutralna dla klimatu w Płowdiwie w Bułgarii;
• promocja neutralności klimatycznej w Graciosa w Portugalii.

Wśród kluczowych wniosków wskazano, że osiągnięcie neutralności klimatycznej wymaga głębokich zmian we wszystkich sektorach gospodarki, podobnie jak w obszarach przekrojowych takich jak zarządzanie i styl życia poszczególnych obywateli UE. W dokumencie zaznaczono, że prawie wszystkie regiony Wspólnoty Europejskiej pracują na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej, jednakże znajdują się na różnych poziomach zaawansowania w ramach tego procesu.

– Kluczową rolę w procesie transformacji odgrywa administracja regionalna lub lokalna, która odpowiada za koordynację i wdrażanie inicjatywy, zwykle wraz z innymi interesariuszami (takimi jak gminy, firmy, organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie). Dużą rolę odgrywa tutaj również sektor prywatny – oceniono w treści publikacji.

Czytaj też: Nowe horyzonty polskiej energetyki. OZE rozwija skrzydła i motywuje do zmian

Za największe przeszkody na drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej uznano niedostateczne zaangażowanie obywateli, jak i brak sprecyzowanych celów, systemu monitorowania i ekspertów. Słabość podejmowanych inicjatyw widoczna jest także w kontekście finansowej zależności od zewnętrznych źródeł wsparcia.

Wielkopolska Wschodnia przykładem dobrych praktyk na rzecz dążenia do neutralności klimatycznej

W publikacji przypomniano, że w kwietniu 2019 r. w Polsce zawarto Porozumienie o sprawiedliwej transformacji Wielkopolski Wschodniej. Wskutek zaangażowania samorządowców z opisywanego regionu, organizacji pozarządowych, związków zawodowych i stowarzyszeń przedsiębiorców uformowano grupy robocze, które opracowały strategię na rzecz dążenia do neutralności klimatycznej. W celu zastąpienia energii pochodzącej ze spalania węgla brunatnego, w Wielkopolsce Wschodniej położono nacisk na trzy nowoczesne technologie:

• odnawialne źródła energii w postaci farm wiatrowych i słonecznych;
• elektromobilność – poprzez powołanie nowych inwestycji branżowych (m.in. fabryki akumulatorów, produkcja elektrolizerów i części do wiatraków);
• technologie wodorowe.

Odnosząc się do dotychczasowych osiągnięć regionu, autorzy raportu wskazali:

– W ramach strategii inteligentnej specjalizacji rozwijane są farmy fotowoltaiczne i wiatrowe. W ostatnim czasie w Brudzewie uruchomiono największą w Polsce farmę fotowoltaiczną (70MW). Buduje się także farmy wiatrowe, np. w Przykonie czy okolicach Rychwału. Krajowe i międzynarodowe firmy inwestują w nowe sektory gospodarki w regionie (np. w produkcję elementów bateryjnych). W zakresie technologii wodorowych Grupa ZE PAK zakupiła elektrolizer z intencją produkcji czystego wodoru na użytek samochodów od 2022 r. – poinformowano.

Celem włodarzy regionu jest m.in. redukcja emisji CO₂ pochodzących z energetyki i ogrzewnictwa o 90-95% do 2030 r., zamknięcie wszystkich kopalń, a także wdrożenie neutralnej klimatycznie komunikacji miejskiej do 2040 r.

Magdalena Więckowska
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.