© jorisvo
Komisja Europejska pozytywnie oceniła Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Jak wyjaśnia KE, stanowi to ważny krok w kierunku wypłaty przez Unię Europejską funduszy w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF).
Przypominamy: KPO stanowi podstawę do skorzystania z unijnych instrumentów finansowych mających wspomóc odbudowę gospodarek po kryzysie wywołanym przez pandemię COVID-19, czyli europejskiego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, w którym przewidziano łącznie 750 mld euro. Z puli tej Polska będzie miała do dyspozycji około 58 mld euro. Na tę kwotę składa się 23,9 mld euro dotacji i 34,2 mld euro pożyczek – to blisko 250 mld zł do wykorzystania w perspektywie kilku najbliższych lat (zaplanowane inwestycje powinny być zrealizowane do 2026 r.).
Czytaj też: Z jakimi opiniami spotkał się projekt KPO? Redakcja Teraz Środowiska przyjrzała się różnym komentarzom
Przewodnicząca KE Ursula von der Leyen na wspólnej konferencji prasowej z prezydentem Andrzejem Dudą oraz premierem Mateuszem Morawieckim poinformowała, że KE dała zielone światło krajowemu KPO „po bardzo dogłębnej ocenie”.
W komunikacie KE wskazano, że ocena Planu nastąpiła „na podstawie kryteriów podanych w rozporządzeniu ustanawiającym RRF”. Przeanalizowano w szczególności, czy zawarte w KPO inwestycje i reformy służą zielonej i cyfrowej transformacji.
- Oczekuje się, że wdrożenie polskiego KPO w znacznym stopniu przyczyni się do dekarbonizacji polskiej gospodarki poprzez zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w koszyku energetycznym Polski, efektywności energetycznej gospodarki oraz niezależności dostaw energii w Polsce. Obejmuje to znaczne finansowanie przewidziane dla morskich elektrowni wiatrowych, a także kluczowe zmiany w ramach regulacyjnych ułatwiających budowę morskich i lądowych farm wiatrowych. Wdrożenie planu ma wesprzeć energooszczędną renowację budynków, modernizację kolei i transportu autobusowego, bezpieczeństwo drogowe oraz rozwój technologii ekologicznego wodoru – czytamy w komunikacie KE.
Ursula von der Leyen wskazywała, że blisko 43% polskiego KPO wspiera unijne cele klimatyczne. Dokładnie 42,7% inwestycji zawartych w KPO, czyli ok. 15,1 mld euro, przeznaczonych ma być na inwestycje prośrodowiskowe (przekracza to wymagane na mocy rozporządzenia w sprawie RRF minimum: 37%).
- Plan pozwoli sfinansować renowacje setek tysięcy budynków. Polski plan przewiduje przekazanie 5 mld euro na rozwój energii odnawialnej, w tym energetyki słonecznej czy morskiej energetyki wiatrowej, ale również wykorzystanie wodoru. Zaplanowano w nim również przekazanie 7,5 mld euro na zrównoważoną mobilność – mówiła von der Leyen podczas konferencji.
Warunki do spełnienia
Komisja zaznacza jednak, że wypłata funduszy z RRF będzie miała miejsce po spełnieniu szeregu reform „mających na celu poprawę klimatu inwestycyjnego w Polsce”. Jak czytamy w komunikacie KE, zanim zostanie dokonana jakakolwiek wypłata w ramach RRF, Polska musi wykazać, że reformy te zostały osiągnięte.
- Dzięki dzisiejszemu zatwierdzeniu planu Polska może rozpocząć korzystanie ze środków w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności opiewających na 35,4 mld euro, a tym samym wspierać inwestycje i reformy, które mają kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju polskiej gospodarki i które odzwierciedlają nasze wspólnie uzgodnione priorytety. Przewidziane w planie środki – działania na rzecz energii ze źródeł odnawialnych, zrównoważonego transportu, ekologicznego wodoru i efektywności energetycznej – przyspieszą transformację ekologiczną Polski i zwiększą niezależność energetyczną kraju. Plan przyczyni się do udoskonalenia usług publicznych, w tym edukacji i opieki zdrowotnej, w okresie, w którym Polska przyjęła dużą liczbę obywateli Ukrainy. Przewiduje on również inwestycje mające na celu zwiększenie konkurencyjności cyfrowej Polski i wzmocnienie odporności na zagrożenia cybernetyczne. Osiągnęliśmy ten etap po długich i intensywnych negocjacjach, poruszając również pewne podstawowe kwestie związane z praworządnością, które mają wpływ na klimat inwestycyjny. Zanim dokonana zostanie jakakolwiek płatność, Polska będzie musiała wywiązać się z kluczowych zobowiązań podjętych w tym obszarze – mówi Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki.
Co dalej?
Po pozytywnej ocenie KE, polski plan odbudowy zaakceptowany musi zostać jeszcze przez państwa członkowskie UE, czyli Radę UE.
- Rada będzie miała teraz co do zasady cztery tygodnie na przyjęcie wniosku Komisji - wyjaśnia KE.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
