Awaria OŚK „Czajka” i stołeczne MPWiK. Ocena NIK jednoznaczna

Panorama Warszawy
© Dejan Gospodarek

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) opublikowała wyniki kontroli⁽¹⁾ dotyczące projektowania, budowy i eksploatacji kolektora podziemnego transportującego ścieki z lewobrzeżnej Warszawy do Oczyszczalni Ścieków Komunalnych (OŚK) „Czajka”. Celem kontroli było ustalenie, czy wykorzystanie wspomnianego kolektora umożliwiło nieprzerwany i bezpieczny dla środowiska przepływ ścieków. Ogólna ocena zawarta w analizie NIK okazała się negatywna m.in. w zakresie działań związanych z odbiorem kolektora transportującego ścieki do OŚK „Czajka”, analizy dokumentacji inwestycji, weryfikacji raportu końcowego Inżyniera Kontraktu i zapewnienia prawidłowej eksploatacji kolektora.

– Postępowanie MPWiK (...) nie zapewniło ciągłego i bezpiecznego dla środowiska przesyłu ścieków, w tym wyeliminowania czynników zwiększających ryzyko wystąpienia awarii – poinformowała NIK. – Również działania nadzorcze prezydenta m.st. Warszawy nad ww. zadaniami były niewystarczające w sytuacji, gdy realizowany przez MPWiK projekt wieloletniej modernizacji i rozbudowy infrastruktury wodno-ściekowej w Warszawie – którego częścią była budowa układu przesyłowego ścieków do OŚK „Czajka” – był największym przedsięwzięciem w zakresie ochrony środowiska realizowanym w Europie i dofinansowanym z Funduszu Spójności Unii Europejskiej – dodano.

W ocenie ogólnej NIK wskazała, że prezydent stolicy „nie wykorzystał wszystkich możliwych środków nadzoru właścicielskiego, a także uprawnień kontrolnych” oraz „nie sprawował skutecznego nadzoru nad prawidłowością postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla tej inwestycji”. Oceniono, że zarówno warszawskie MPWiK, jak i prezydent miasta wybrali koncepcję i wariant przesyłu ścieków w staranny sposób, a proces uzyskania projektu budowlanego dla układu przesyłowego był prawidłowy – nie uchroniło to jednak przed popełnieniem błędów, które zwiększyły ryzyko awarii.

NIK w krytyczny sposób odniosła się ponadto do działań MPWiK w odniesieniu do zapewnienia bezpieczeństwa ludzi na terenie układu przesyłowego nad Wisłą podczas obydwu sierpniowych awarii z 2019 r. Dodano przy tym, że brak przestrzegania przepisów bezpieczeństwa w tunelu pod Wisłą stanowił bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia przebywających tam osób. Czy wskazano na inne działania MPWiK, które zostały ocenione w bardziej przychylny sposób?

– NIK ocenia pozytywnie podjęte w MPWiK i w Urzędzie m.st. Warszawy działania w celu ustalenia przyczyn pierwszej awarii, a także postępowanie w celu ograniczenia jej skutków dla środowiska – dodano.

Pechowy sierpień dla „Czajki”

Jak podaje NIK, koszt budowy całego układu przesyłowego ścieków komunalnych do OŚK „Czajka” wyniósł ponad 55,3 mln euro i ponad 252,3 mln zł. Awarie w OŚK „Czajka” miały miejsce 27 sierpnia 2019 r. (doszło wtedy do rozszczelnienia rurociągu technicznego “A”) i 28 sierpnia 2019 r. (gdy rozszczelnieniu uległ rurociągu “B”). Okazały się one brzemienne w skutkach nie tylko dla stanu środowiska naturalnego, ale i dla lokalnego budżetu – podjęte przez stołeczne MPWiK działania zmierzające do przywrócenia funkcjonalności rurociągów po pierwszej awarii kosztowały ok. 56,3 tys. zł. Z kolei na budowę tymczasowego rurociągu na moście pontonowym na Wiśle wydano 35 mln zł.

MPWiK realizuje pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody wraz z odbiorem i oczyszczaniem ścieków komunalnych dla 2,5 mln osób na terenie aglomeracji warszawskiej. W ciągu roku na wspomnianym terenie oczyszcza się ok. 180 mln m³ ścieków. Długość eksploatowanej sieci wodociągowej wynosi ponad 4,2 tys. km, a sieci kanalizacyjnej – ponad 4,1 tys. km.

Magdalena Więckowska
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.