Rada UE przyjmuje rozporządzenie w sprawie magazynowania gazu

Rada ostatecznie przyjęła rozporządzenie służące temu, by – pomimo zakłóceń na rynku – zapełnić magazyny gazu w UE przed sezonem zimowym i by państwa członkowskie mogły współdzielić te zasoby w duchu solidarności. Jest to ważny etap służący umocnieniu bezpieczeństwa podaży energetycznej w Unii Europejskiej w kontekście wojny w Ukrainie.

- Dzięki negocjacjom zakończonym w niecałe dwa miesiące Unia dysponuje od tej pory narzędziem, które nakazuje każdemu państwu członkowskiemu zgromadzenie wystarczających zasobów gazu przed sezonem zimowym i ułatwia dzielenie się tymi zasobami między państwami. Z zadowoleniem przyjmuję to bardzo praktyczne rozporządzenie, które w obecnym kontekście międzynarodowym pozwala umocnić europejską odporność energetyczną i faktyczną solidarność między państwami członkowskimi – mówi Agnès Pannier-Runacher, minister transformacji energetycznej Francji.

Rozporządzenie przewiduje, że podziemne magazyny na terytorium państw członkowskich będą musiały zostać napełnione przynajmniej w 80% przed zimą 2022/2023 oraz w 90% przed kolejnymi zimami. Na szczeblu wspólnotowym w 2022 r. Unia postara się napełnić podziemne magazyny łącznie w 85%.

Ponieważ pojemność magazynów gazu i sytuacje poszczególnych krajów znacznie się różnią⁽¹⁾, państwa członkowskie będą mogły w zależności od warunków spełnić wymogi w zakresie magazynowania jedynie częściowo i z uwzględnieniem skroplonego gazu ziemnego (LNG) i paliw alternatywnych. By uwzględnić sytuację państw członkowskich o znacznej zdolności magazynowania w porównaniu z krajowym zużyciem gazu, wymóg wypełnienia podziemnych magazynów będzie ograniczał się do 35% średniego rocznego zużycia gazu państw członkowskich w okresie ostatnich pięciu lat.

Niektóre państwa członkowskie nie dysponują instalacjami magazynowania na swoim terytorium, rozporządzenie przewiduje więc, że będą gromadziły 15% swojej rocznej krajowej konsumpcji gazu w magazynach zlokalizowanych w innych państwach członkowskich oraz że będą miały w ten sposób dostęp do rezerw gazu magazynowanych w innych państwach. Mechanizm ten pozwoli wzmocnić bezpieczeństwo dostaw gazu, a jednocześnie podzielić koszty zapełnienia magazynów w Unii.

Rozporządzenie przewiduje także obowiązkową certyfikację operatorów obiektów podziemnego magazynowania gazu przez właściwe organy państw członkowskich. Certyfikacja służy temu, by uniknąć ewentualnego zewnętrznego wpływu na kluczową infrastrukturę magazynową, co mogłoby zagrozić bezpieczeństwu dostaw energii w Unii lub jakiemukolwiek innemu podstawowemu interesowi bezpieczeństwa. Obiekty magazynowania o pojemności większej niż 3,5 TWh wypełnione poniżej unijnej średniej za lata 2020 i 2021 objęte są przyspieszoną procedurą certyfikacji.

Wymogi w zakresie napełnienia instalacji magazynowych wygasną 31 grudnia 2025 r., a wymogi certyfikacji operatorów magazynów zostaną utrzymane po upływie tego terminu. Rozporządzenie przewiduje także odstępstwa dla Cypru, Malty i Irlandii, dopóki państwa te nie zostaną bezpośrednio połączone z systemem gazowym innych państw członkowskich.

Kontekst i dalsze kroki

23 marca 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła przedmiotowy projekt rozporządzenia. Zaproponowała w nim zmianę dwóch obowiązujących rozporządzeń: o bezpieczeństwie dostaw gazu i o dostępie do sieci przesyłowych gazu ziemnego.

W swoich konkluzjach z 24 i 25 marca 2022 r. Rada Europejska nakazała Radzie, by przeanalizowała propozycje Komisji, z należytym uwzględnieniem i z poszanowaniem interesów państw członkowskich o znacznych zdolnościach magazynowania w celu zapewnienia sprawiedliwej równowagi między państwami członkowskimi. Rada Europejska uznała, że uzupełnianie zapasów gazu w całej Unii należy rozpocząć jak najszybciej, w pełni uwzględniając krajowe środki gotowości.

Rada i Parlament Europejski osiągnęły porozumienie podczas negocjacji międzyinstytucjonalnych przeprowadzonych 19 maja. Parlament Europejski przyjął rozporządzenie 23 czerwca. Procedura zakończyła się po przyjęciu tekstu przez Radę. Rozporządzenie zostanie wkrótce opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie dzień po publikacji.

Czytaj: Losy gazu i atomu wśród zielonych źródeł energii pod znakiem zapytania

Źródło: Rada UE