© sebra
W życie wchodzi ustawa z dnia 22 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Celem ustawy – jak wskazują przedstawiciele rządu - jest zaostrzenie sankcji za wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku.
- Reakcja karna powinna odpowiadać stopniowi społecznej szkodliwości czynu, zawinienia oraz rzeczywistym względom prewencji ogólnej i indywidualnej. W Kodeksie wykroczeń ustawodawca postanowił o wprowadzeniu karalności usiłowania, podżegania do popełnienia wykroczenia przeciwko środowisku oraz pomocnictwa w jego popełnieniu. Orzeczenie kary będzie skutkowało dla ukaranego obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej pracy na cele społeczne, a w niektórych przypadkach także obowiązkiem przywrócenia do stanu poprzedniego – wyjaśnia Kancelaria Prezydenta.
Przypominamy, pierwotną wersję projektu opisywaliśmy w sierpniu 2021 r. w artykule pt. Kary za przestępstwa przeciwko środowisku – projekt ustawy w RCL. Wnioskodawcą był wówczas Główny Inspektor Ochrony Środowiska, w lutym 2022 r. prowadzenie projektu przejęło Ministerstwo Klimatu i Środowiska, 21 czerwca br. projekt wpłynął do Sejmu, a 17 sierpnia br. podpis pod dokumentem złożył Prezydent RP.
Jakie zmiany?
Zowelizowano w sumie dziewięć ustaw: o Inspekcji Ochrony Środowiska, o lasach, o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kar, o ochronie przyrody, o odpadach oraz ustawę o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz Kodeks wykroczeń i Kodeks karny.
Czytaj też: Przestępczość środowiskowa nie jedno ma imię
Wśród wykazu przestępstw i wykroczeń godzących w środowisko naturalne, których sprawcy poniosą surowszą niż dotychczas odpowiedzialność, wymienia się m.in. transgraniczny transport odpadów niebezpiecznych bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia albo wbrew jego warunkom. Za tego typu działalność grozić będzie od teraz kara pozbawienia wolności od 2 do nawet 12 lat. Tej samej karze podlegać będzie porzucanie odpadów niebezpiecznych w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania lub magazynowania.
Przepisy przewidują ponadto karę pozbawienia wolności do 10 lat za niezgodne z przepisami „składowanie, usuwanie, przetwarzanie, zbieranie, unieszkodliwianie, transportowanie odpadów lub substancji albo dokonywanie odzysku odpadów lub substancji w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym”.
Do ośmiu lat więzienia będzie groziło natomiast za spowodowanie zanieczyszczenia „wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach”. Jeżeli jednak czyn ten zostanie popełniony w związku z eksploatacją instalacji działającej w ramach zakładu, w zakresie korzystania ze środowiska, na które wymagane jest pozwolenie, sprawca będzie podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Ostrzejsze konsekwencje za przestępstwa przeciw środowisku obejmą dodatkowo karę aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 tys. zł za wypalanie roślinności z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów.
Przepisy przewidują, że w przypadku dobrowolnego naprawienia szkód „w całości lub w znacznej części” wyrządzonych w ramach niektórych przestępstw, sąd będzie mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Ustawa przewiduje także, że w razie skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku sąd orzeka, a w wypadku skazania sprawcy za nieumyślne przestępstwo przeciwko środowisku sąd może orzec, nawiązkę w wysokości od 10 tys. do 10 mln zł na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W szczególnie uzasadnionych okolicznościach sąd będzie mógł orzec nawiązkę w niższej wysokości.
Z pełną treścią ustawy z dnia 22 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej można zapoznać się w Bazie Aktów Prawnych Teraz Środowisko.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
