65% Polaków uważa, że rosyjska inwazja na Ukrainę i jej konsekwencje powinny być impulsem do przyspieszenia zielonej transformacji. 83% respondentów twierdzi, że jeśli w najbliższych latach nie ograniczymy radykalnie zużycia energii i towarów, czeka nas globalna katastrofa. 65% ankietowanych opowiada się za indeksowaniem cen energii do poziomu zużycia w każdym gospodarstwie domowym (co oznacza, że im więcej energii zużywa dane gospodarstwo, tym więcej za nią płaci).
Poniżej przedstawiono niektóre z opublikowanych właśnie przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) wyników najnowszej edycji corocznej ankiety dotyczącej klimatu, którą przeprowadzono w sierpniu 2022 roku(1). EBI jest bankiem Unii Europejskiej i największym na świecie kredytodawcą wspierającym działania na rzecz klimatu.
Pełen wyzwań rok – w którym rosyjska napaść na Ukrainę wywołała trwający do dzisiaj kryzys energetyczny i szybki wzrost inflacji w całej Europie, a lato przyniosło rekordowe fale upałów i susze – sprawił, że Polacy jeszcze silniej uświadamiają sobie skutki zmiany klimatu i konieczność podjęcia natychmiastowych działań.
Świadomość zmian klimatu i potrzeba podjęcia pilnych działań
O ile w ubiegłym roku największym wyzwaniem była dla Polaków pandemia COVID-19, o tyle obecnie w odpowiedziach dominują kwestie gospodarcze i finansowe, które dla 72% ankietowanych są największym powodem do obaw.
Jednocześnie 81% Polaków twierdzi, że odczuwa wpływ zmiany klimatu na swoje życie codzienne.
Aż 83% respondentów uważa, że jeśli w najbliższych latach nie ograniczymy radykalnie zużycia energii i towarów, czeka nas globalna katastrofa. Równocześnie 87% ankietowanych wyraża opinię, że władze działają zbyt wolno, a jedynie 41% sądzi, że Polsce uda się znacznie zredukować do 2030 roku emisję dwutlenku węgla.
Wojna w Ukrainie i zielona transformacja
Większość (65%) Polaków uważa, że wojna w Ukrainie oraz jej wpływ na ceny ropy i gazu powinny stać się impulsem do przyspieszenia zielonej transformacji (co jest wartością zbliżoną do średniej w UE, która wynosi 66%).
Poproszeni o uszeregowanie działań według priorytetów, Polacy wskazują, że ich zdaniem władze powinny w pierwszej kolejności rozwijać energetykę odnawialną (49%), a w dalszej – dywersyfikować dostawy energii, aby uniknąć uzależnienia od jednego dostawcy (32%).
Dla części mieszkańców priorytetem staje się również oszczędzanie energii. Zdaniem 19% Polaków obywatele i przedsiębiorstwa muszą podjąć dodatkowe starania, aby zmniejszyć ilość zużywanej przez siebie energii, co pokrywa się ze średnią w UE (również 19%). Opinia ta jest rozpowszechniona zwłaszcza wśród przedstawicieli młodszych pokoleń (30% wśród osób w wieku 15–29 lat).
Przeciwdziałanie skutkom zmiany klimatu i wysokim cenom energii
Jeśli chodzi o zmniejszanie zużycia energii, Polacy stawiają przede wszystkim na wysokie opodatkowanie towarów i usług silnie zanieczyszczających środowisko, takich jak pojazdy typu SUV czy transport lotniczy (60%). Ponadto popierają indeksowanie cen energii do poziomu zużycia każdego gospodarstwa domowego (65%), co oznacza, że im więcej energii zużywa dane gospodarstwo, tym więcej za nią płaci. Jednocześnie 59% ankietowanych uważa, że dobrym sposobem na zmniejszenie łącznego zużycia energii byłoby obniżenie limitów prędkości na autostradach.
Gdyby Polacy mieli obniżyć tej zimy temperaturę w swoich domach, 26% zgodziłoby się ograniczyć ją do 19°C (co jest wynikiem o 2 punkty procentowe niższym od średniej w UE, która wynosi 28%). Jednocześnie kolejne 24% Polaków wskazuje, że już teraz nie może sobie pozwolić na pełne dogrzanie domu lub mieszkania.
Wiceprezes EBI Teresa Czerwińska powiedziała: „Ankieta EBI dotycząca klimatu za rok 2022 wykazała, że Polacy zdają sobie sprawę z konieczności szybszego przejścia na wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych i popierają takie działania jako skuteczny sposób na walkę z globalnym kryzysem energetycznym i klimatycznym oraz na zapewnienie zrównoważonej ekologicznie przyszłości swojego kraju i całej Unii Europejskiej. Poparcie to jest bardzo istotne w kontekście zbliżającej się konferencji klimatycznej COP27. EBI jest gotowy do dalszego udzielania Polsce pomocy w wymiarze praktycznym, a także służy swoim kilkudziesięcioletnim doświadczeniem we wspieraniu innowacyjnych inwestycji w czystą energię, w tym modernizację systemu dostaw energii, rozwój farm wiatrowych oraz budowę bardziej energooszczędnych lokali socjalnych. Jesteśmy przygotowani do tego, aby zaoferować pełną gamę usług doradczych i instrumentów finansowych w celu zapewnienia sprawiedliwej, ekologicznej transformacji energetycznej”.
Źródło: EBI