Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Renowacja budynków jednym z największych wyzwań infrastrukturalnych Polski

Cele Długoterminowej strategii renowacji budynków, przyjętej w lutym, stają się coraz bardziej priorytetowe w obliczu obecnych wyzwań w obszarze bezpieczeństwa energetycznego, dostępności paliw, cen energii i ciepła oraz ochrony powietrza i klimatu.

   Powrót       07 listopada 2022       Planowanie przestrzenne   
Renowacja budynku

- Renowacja zasobów budowlanych jest jednym z największych wyzwań infrastrukturalnych Polski do 2050 r. (…) Jednocześnie krajowa polityka publiczna musi odpowiedzieć na pilną potrzebę wymiany najbardziej emisyjnych źródeł ciepła, w celu poprawy jakości powietrza, zapewniając przy tym efektywność ekonomiczną renowacji oraz sprawiedliwe rozłożenie kosztów inwestycji w modernizację budynków – czytamy w dokumencie pt. „Długoterminowa strategia renowacji budynków. Wspieranie renowacji krajowego zasobu budowlanego” (w skrócie DSRB(1)). Za kluczowe aspekty renowacji uznano obniżenie zużycia energii i emisji CO2 oraz podwyższenie standardu budynków, oznaczające poprawę zdrowia i bezpieczeństwa osób, które w nich mieszkają i pracują.

Prace nad strategią. 400 uwag i akceptacja KE

Państwa unijne powinny zmodernizować swoje zasoby budowlane zgodnie z wyznaczonym celem transformacji w kierunku gospodarki neutralnej klimatycznie. Przygotowanie DSRB wynikało z art. 2a dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19 maja 2010 r. ws. charakterystyki energetycznej budynków (Dz. U. L 153 z 18.6.2010, s.13, z późn. zm.).

W ubiegłym roku strategię poddano konsultacjom publicznym, w których branża oraz podmioty publiczne zgłosiły w sumie ponad 400 uwag. - W trakcie całego procesu toczyły się również intensywne ustalenia międzyresortowe co do ostatecznego kształtu strategii – dodaje Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT). Wpływ na strategię, jak zaznacza resort, wywarła też „dynamiczna sytuacja w kontekście polityki klimatycznej Unii Europejskiej”.

Ostatecznie strategia została przyjęta uchwałą nr 23/2022 Rady Ministrów z dnia 9 lutego 2022 r. w sprawie przyjęcia „Długoterminowej strategii renowacji budynków”. Następnie przedłożono ją Komisji Europejskiej, która zaakceptowała dokument 4 kwietnia 2022 r.

Renowacja budynków. Definicja pojęcia

Zgodnie z przyjętą w Strategii definicją, spójną z zaleceniem Komisji Europejskiej w sprawie renowacji budynków oraz komunikatem Komisji Europejskiej „Fala renowacji”, za renowację uważa się „wszelkie działania modernizacyjne poprawiające wartość użytkową budynku. Dotyczy to w szczególności poprawy efektywności energetycznej budynku i ograniczenia emisyjności, a także działań prowadzących do poprawy jakości życia, ochrony zdrowia, adaptacji do zmian klimatu, zastosowania inteligentnych technologii lub innych aspektów wpływających na wartość użytkową budynku”.

Jak wyjaśnia Ministerstwo Rozwoju i Technologii, strategia uwzględnia strategiczne podejście do renowacji w perspektywie 2050 r., co oznacza szereg stopniowo wprowadzanych zmian w obszarze wykorzystywanych nośników energii:

  1. Stopniowa rezygnacja z wykorzystania węgla w celach grzewczych: wycofanie wykorzystania węgla w miastach do 2030 r., a we wszystkich budynkach mieszkalnych do 2040 r., przy utrzymaniu możliwości wykorzystania paliwa bezdymnego do 2040 r.,
  2. Stopniowe wycofywanie stosowania pozostałych paliw kopalnych, w tym gazu ziemnego, w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych do 2050 r.: odejście od stosowania źródeł opartych na paliwach kopalnych jako podstawowych nośnikach energii przy termomodernizacji budynków mieszkalnych i niemieszkalnych do 2030 r., z utrzymaniem możliwości zastosowania rozwiązań hybrydowych oraz źródeł dostosowanych do wykorzystania zeroemisyjnych alternatyw, oraz wycofywanie wykorzystania paliw kopalnych przez wymianę źródeł ciepła lub zastosowanie zeroemisyjnych alternatyw w pozostałych budynkach przy równoległej głębokiej termomodernizacji do 2050 r.

Pozostaje odpowiedzieć na pytanie, z jaką skalą potrzeb renowacji mierzymy się w Polsce?

Krajowy zasób budowlany do poprawy (efektywności energetycznej)

Na krajowy zasób budowlany składa się 14,2 mln budynków, zróżnicowanych pod względem efektywności energetycznej, przeznaczenia i roku oddania do użytkowania. Stopniowy wzrost wymagań technicznych i postęp technologiczny przyczyniają się do obserwowanego „długoterminowego trendu poprawy efektywności energetycznej”. Nie dziwią wyniki przeglądu krajowego zasobu, które wskazują, że „budynki oddane do użytku w XXI wieku cechują się relatywnie wysoką efektywnością energetyczną”, ale starsze mają wysokie zapotrzebowanie na energię i wymagają termomodernizacji.

Domy jednorodzinne stanowią prawie 40% krajowego zasobu budowlanego i w szczególności wymagają renowacji. Jak zaznaczono, dla wielu z nich podstawowym źródłem ciepła pozostają kotły na paliwa stałe. - W przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych najnowsze badania ankietowe wskazują, że po 2020 r. nadal 30% z nich będzie wymagać termomodernizacji. Udział ten może przy tym dodatkowo wzrosnąć pod wpływem trendu wzrostowego cen nośników energii – podano dalej w strategii.

Plan termomodernizacji budynków w Polsce

Płytka termomodernizacja polega przede wszystkim na wymianie wysokoemisyjnego źródła ciepła (np. tzw. kopciucha) na nowe, mniej emisyjne urządzenie, a głęboka zakłada kompleksowe działania jak ocieplenie budynku, wymiana okien czy zamontowanie ekologicznego źródła ciepła.

W strategii zarekomendowano plan działania łączący szybki wzrost skali płytkiej termomodernizacji z etapowym upowszechnianiem głębokiej termomodernizacji w perspektywie do 2030 r. - Ocena efektywności ekonomicznej płytkiej i głębokiej termomodernizacji potwierdza, że w obecnych warunkach rynkowych termomodernizacja jest opłacalna w znacznej części budynków – czytamy w strategii.

Do 2050 roku szacuje się przeprowadzenie ok. 7,5 mln inwestycji termomodernizacyjnych, z czego 4,7 mln głębokich termomodernizacji, w tym w ramach rozłożonej w czasie termomodernizacji etapowej. Zakładane średnie roczne tempo termomodernizacji ustalono na poziomie ok. 3,8% przy założeniu, że „do 2050 r. 65% budynków osiągnie wskaźnik EP nie większy niż 50 kWh/m2·rok”. W podziale na dekady plan termomodernizacji zakłada przeprowadzenie prac w:

  • 236 tys. budynkach rocznie (2020-2030),
  • 271 tys. budynkach rocznie (2030-2040),
  • 244 tys. budynkach rocznie (2040-2050).

Renowacja budynków a bezpieczeństwo energetyczne i polityka klimatyczna

Od przyjęcia DSRB na początku lutego br. rzeczywistość geopolityczna i gospodarcza uległa zmianie. Obecnie kwestia bezpieczeństwa energetycznego wybrzmiewa głośniej niż kiedykolwiek, mierzymy się z rosnącymi kosztami energii elektrycznej i cieplnej. W polityce energetyczno-klimatycznej Unii Europejskiej także wiele się działo w ostatnich miesiącach.

- Strategia powstawała w odmiennej rzeczywistości geopolitycznej, jednak jej założenia nabierają jeszcze większego znaczenia w obecnym czasie – odpowiada Ministerstwo Rozwoju i Technologii na zapytanie redakcji dotyczące aktualności strategii.

Resort wyjaśnia, że wszelkie działania służące poprawie efektywności energetycznej powodują zwiększanie bezpieczeństwa energetycznego państwa: im mniej energii będziemy zużywać, tym mniej surowców do jej wytworzenia będziemy musieli sprowadzać z zagranicy. Ponadto MRiT podkreśla, że poprawa efektywności energetycznej budynku poprzez inwestycje termomodernizacyjne przełoży się na zmniejszenie wysokości rachunków ponoszonych przez ich użytkowników.

- Obecne wydarzenia i ich długofalowe skutki, a także nowy pakiet klimatyczny – Fit for 55 mogą spowodować, że wszystkie dotychczasowe plany i wytyczne dotyczące polskiego miksu energetycznego oraz zasobów budowlanych będą prawdopodobnie musiały zostać zrewidowane. Wydaje się, że kierunek transformacji nie ulegnie zmianie, jednak realizacja celu, jakim jest obniżenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 r., wymuszać będzie na wszystkich uczestnikach rynku budowlanego działania o wiele szybsze i bardziej efektywne niż zakładano jeszcze kilka miesięcy temu – zaznacza MRiT.

Skąd będą pochodzić fundusze na termomodernizację? - Środki na te działania można pozyskać zarówno z programów rządowych takich, jak Czyste Powietrze, Stop Smog, Fundusz Termomodernizacji i Remontów czy środków jednostek samorządu terytorialnego, jak również w formie pożyczek bankowych, a w przyszłości również ze środków UE w ramach nowej perspektywy finansowej – przypomina MRiT.

Czytaj: W 2023 r. ruszy nowy program doradztwa energetycznego w gminach od NFOŚiGW

Dominika Adamska: Sekretarz redakcji, geograf Teraz SamorządWięcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.

Przypisy

1/ Treść dokumentu pt. „Długoterminowa strategia renowacji budynków. Wspieranie renowacji krajowego zasobu budowlanego” do pobrania tutaj:
https://www.teraz-srodowisko.pl/media/pdf/aktualnosci/12614-Dlugoterminowa-strategia-renowacji-budynkow.pdf

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Na czym będzie polegał ETS2? Czym jest Społeczny Fundusz Klimatyczny? (26 marca 2024)Przyłączanie OZE do sieci i cable pooling. Stanowisko Prezesa URE (26 marca 2024)Wiadomo jak mierzyć ilości energii z OZE. Przepisy wykonawcze do zeszłorocznej nowelizacji (25 marca 2024)Kobieta z energią: finał programu Women's Energy In Transition – Polish Edition 2023 (22 marca 2024)Planujemy działania, które wpłyną na wykorzystanie biometanu do celów transportowych (20 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony