COP27 w Egipcie na razie bez przełomów

COP27
© Timon

Trwa konferencja klimatyczna, COP27 w Sharm-el-Sheikh w Egipcie. W pierwszym tygodniu miał miejsce szczyt liderów, przy udziale szefów państw i rządów, w tym prezydenta RP Andrzeja Dudy. Ze strony państw padły deklaracje wzmocnienia finansowania na adaptację do zmian klimatu dla państw rozwijających się. Przykładem Wielka Brytania – gospodarz ubiegłorocznego COP26 w Glasgow - obiecująca 11,6 miliarda funtów w ciągu pięciu lat na międzynarodowe finansowanie działań klimatycznych, przy jednoczesnym potrojeniu swoich funduszy na adaptację do 1,5 miliarda funtów szterlingów do 2025 roku. Francja z kolei zadeklarowała 6 mld euro rocznie do 2025 roku na działania na rzecz klimatu w krajach rozwijających się, z czego jedna trzecia ma być przeznaczona na adaptację do zmian klimatu. Stany Zjednoczone, drugi po Chinach światowy emitent GHG, z kolei podwoją finansowanie na adaptację dla krajów najuboższych (ma to być 100 mln dolarów w ciągu najbliższych kilku lat) oraz dodatkowo deklarują 150 mln dolarów na projekty adaptacyjne i zwiększanie odporności na zmiany klimatu w samej Afryce.

Marcin Kowalczyk, kierownik Zespołu Klimatycznego WWF Polska, ekspert Koalicji Klimatycznej, ocenia jednak deklaracje finansowe za niewystarczające. Odnosi się też do status quo w celach redukcyjnych – nie padły żadne nowe ważne zobowiązania. Jako, że termin przeglądu NDC (krajowych wkładów redukcyjnych – definicja NDC) planowany jest na 2025 r., a na wezwanie z Glasgow w tym aspekcie odpowiedziały nieliczne państwa, trudno się spodziewać, że wcześniej padną znaczące deklaracje.

Nad czym pracują negocjatorzy?

Jak wspomniał na posiedzeniu plenarnym⁽¹⁾ prezydent COP27, Sameh Soukry, od strony technicznej część tematów wymaga „dalszych wysiłków”. Jak czytamy w Earth Negotiations Bulletin, jeden z negocjatorów opuszczających spotkanie stwierdził, że lista tematów jest obecnie dłuższa niż na początku i „wciąż brak aktualnego tekstu”. Teksty ostatecznych wniosków zazwyczaj dopracowywane są jednak do ostatnich godzin COP-u (koniec obecnego nastąpi w nadchodzący weekend). Prace są teraz prowadzone m.in. przez duety tzw. facylitatorów, czyli par ministrów z różnych krajów-stron konwencji. Tematyka obejmuje: program mitygacji (ang. Mitigation work programme), globalny cel dotyczący adaptacji (ang. Global Goal on Adaptation), finanse z tzw. nowym wspólnym mierzalnym celem (ang. new collective quantified goal), artykuł 6. (chodzi o mechanizmy handlu emisjami zawarte w Porozumieniu paryskim), finansowanie strat i szkód (patrz: mechanizm strat i szkód - definicja). Ten ostatni wątek, z racji lokalizacji COP27, pozostaje szczególnie gorącym.

Globalna tarcza dla krajów wrażliwych

14 listopada br. zainaugurowano zapowiadaną wcześniej Globalną Tarczę G7 przeciwko zagrożeniom klimatycznym. Włączono do niej 60 krajów wrażliwych na zmiany klimatu, pierwszymi które skorzystają z programu, jak podaje Actu-Environnement⁽²⁾, będą Bangladesz, Kostaryka, Fidżi, Ghana, Pakistan, Filipiny i Senegal. Łącznie 210 mln euro na ten cel popłynie z Niemiec, Danii, Kanady, Stanów Zjednoczonych, Francji i Irlandii.

Organizacje pozarządowe jednak podkreślają, że Tarcza (ang. Global Shield) nie może zastąpić narzędzia finansowania mechanizmu strat i szkód, które miało zostać ustanowione podczas COP27. – Tarcza nie może być reklamowana jako rozwiązanie problemu rosnącej skali powodzi, burz i susz, napędzanych zmianami klimatycznymi. Nieproporcjonalne skupienie się na nowym mechanizmie, który nie obejmuje powolnych zdarzeń, takich jak podnoszenie się poziomu mórz (…), nie może zaspokoić potrzeb lokalnych społeczności – komentuje Harjeet Singh, Head of Global Political Strategy, w komunikacie Climate Action Network International, największej na świecie organizacji zrzeszającej proklimatyczne organizacje pozarządowe.

Póki co, piłka jest w grze. - W minioną sobotę rozpoczęły się konsultacje nad „decyzjami przewodnimi” – swoistą preambułą i podsumowaniem COP27. To po ich treści ocenić będzie można wyniki spotkania. Jednak ich treść będzie przedmiotem dyskusji i negocjacji do ostatnich godzin – wyjaśnia Marcin Kowalczyk.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog