Od 2023 roku w polskim rolnictwie ruszą ekoschematy

Od 2023 roku w polskim rolnictwie ruszą ekoschematy
© bmargaret

16 listopada br. opublikowano na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt⁽¹⁾ krajowego Planu Strategicznego na lata 2023-2027. Proponowane zmiany zostały przygotowane na podstawie zreformowanej wspólnej polityki rolnej (WPR) i nowego pakietu aktów prawnych Unii Europejskiej zakładających finansowanie różnych działań z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) planuje dotrzymać harmonogramu rozpoczęcia naborów, wyznaczonego na 15 marca 2023 r. Resort chce, aby ustawa weszła w życie „w jak najkrótszym czasie”. W związku z tym trwają konsultacje, a wszyscy zainteresowani mogą zgłaszać uwagi.

Czytaj też: Nowy rozdział w ekologicznym rolnictwie? W oczekiwaniu na plany strategiczne

Ile pieniędzy otrzymają rolnicy?

Projektowana ustawa wdraża przepisy w zakresie realizacji unijnej polityki rolnej, które jednocześnie mają odpowiadać specyfice polskiego rolnictwa. Uwzględnia nowe zasady i warunki wdrażania interwencji oraz określa szczegółowe warunki przyznawania wypłat w ramach poszczególnych działań, a także wprowadza regulacje w zakresie przejściowego wsparcia krajowego.

Na realizację Planu Strategicznego składa się: wsparcie w kwocie 17,3 mld euro w ramach I filaru WPR (dopłaty bezpośrednie) oraz 4,7 mld euro w ramach II filaru WPR - na wsparcie obszarów wiejskich. Dodatkowo w I filarze WPR realizowane będzie przejściowe wsparcie krajowe finansowane w całości z budżetu krajowego - poinformowano w uzasadnieniu do projektu ustawy.

W zakresie płatności bezpośrednich (I filar WPR) Plan Strategiczny przewiduje wdrożenie instrumentów zbliżonych do wsparcia funkcjonującego w obecnym okresie.

Wsparcie obszarów wiejskich

W przypadku II filaru oprócz środków UE przewiduje się także współfinansowanie krajowe w wysokości ponad 3,2 mld euro, co daje łącznie ponad 7,9 mld euro środków publicznych. Od 2023 r. rolnicy będą mogli skorzystać także z dofinansowania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, w tym związanych z ochroną przyrody. Wśród niech wymienia się następujące „interwencje”:

- Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000,

- Zobowiązania zalesieniowe w ramach PROW 2004-2006, PROW 2007-2013, a także PROW 2014-2020,

- Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000,

- Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000,

- Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych,

- Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin i zwierząt w rolnictwie,

- Bioróżnorodność na gruntach ornych,

- Premie z tytułu zalesień i zadrzewień śródpolnych oraz systemów rolno-leśnych,

- Zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne,

- Ograniczenia naturalne lub inne ograniczenia specyficzne dla obszaru (ONW),

- Zalesianie gruntów rolnych.

Dobrowolne ekoschematy 2023

Co istotne, w projekcie ustawy przypomniano, że od 2023 r. zaczną obowiązywać nowe płatności, tzw. ekoschematy, które mają realizować cele środowiskowe i klimatyczne Wspólnej Polityki Rolnej, dotyczące łagodzenia zmiany klimatu, wspierania zrównoważonego rozwoju i ochrony bioróżnorodności, a także zasobów naturalnych takich jak woda, gleba i powietrze. Jest to nowy rodzaj płatności dobrowolny dla rolników. W przypadku ekoschematów wypłacane będą płatności do:

- obszarów z roślinami miododajnymi,

- rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi,

- integrowanej produkcji roślin,

- biologicznej ochrony upraw,

- retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych,

- dobrostanu zwierząt.

Wnioski do Planu Strategicznego głównie elektronicznie

Zgodnie z Planem Strategicznym przyjęto system wdrażania, w którym rolę instytucji zarządzającej pełni MRiRW, akredytowanej agencji płatniczej – Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), a instytucji pośredniczących oraz podmiotów wdrażających – samorządy województw. W projekcie ustawy zwrócono także uwagę na postępującą elektronizację procesu wnioskowania.

- Elektronizacja nabiera coraz większego znaczenia, dlatego "w projektowanej ustawie zaproponowano rozwiązania, zgodnie z którymi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ARiMR będzie się odbywało składanie wniosków o przyznanie pomocy finansowej oraz ich rozpatrzenie, w tym prowadzenie korespondencji w sprawie, oraz zawieranie umów o przyznanie pomocy - podano w uzasadnieniu do projektu.

Czytaj też: Rolnictwo 2.0. Regeneracja, która otwiera nowe horyzonty dla ochrony środowiska

Damian Nowicki
Dziennikarz