Ceny energii w 2023 roku© Who is Danny
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki poinformował standardowo 17 grudnia o zatwierdzonych taryfach na sprzedaż i dystrybucję cen energii elektrycznej na kolejny rok. Te będą po raz kolejny większe ze względu na m.in. rosnące ceny surowców (węgiel i gaz), inflację czy potrzebę inwestycji w rozwój i modernizację sieci elektroenergetycznych. Wysokie ceny energii obciążają nie tylko budżety gospodarstw domowych, ale też polskich przedsiębiorców. O ile codziennie można wpaść na kampanie zachęcające Polaków do ograniczenia konsumpcji energii elektrycznej, to wydaje się, że niewystarczająco zachęca się polskie firmy – małe i duże – do ograniczenia konsumpcji energii poprzez m.in. inwestycje w energooszczędne rozwiązania, czyli efektywność energetyczną.
Jeden komponent może nie wystarczyć, ale długofalowa polityka promowania oszczędności już tak
Przypomnijmy, że zgodnie z ustawą mrożącą ceny energii mikro-, małe i średnie firmy będą płaciły stałą cenę za energię w wysokości 785 zł/MWh przez 13 miesięcy – od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. Regulacje uwzględniają komponent zachęcający do oszczędności. Jak czytamy na stronach rządowych, przedsiębiorcy, którzy w 2023 roku ograniczą zużycie energii o 10 proc. w porównaniu do średniego rocznego zużycia energii liczonego od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2022 r., będą mogli otrzymać dodatkowy upust do ceny energii. To narzędzie jest wprowadzone w ramach tymczasowych regulacji w odpowiedzi na kryzys energetyczny. Wydaje się, że w dobie prognoz o rosnącym zużyciu energii na przestrzeni kolejnych lat Polska powinna podejść kompleksowo do zachęt dla polskich firm do inwestycji w efektywność energetyczną.
Czytaj także: OZE i efektywność energetyczna w przemyśle energochłonnym. Trwa nabór wniosków
Jan Sakławski, partner, radca prawny i jeden z założycieli Kancelarii Brysiewicz, Bokina, Sakławski i Wspólnicy, w rozmowie z Teraz Środowisko podkreśla, że ostatnio wprowadzone mechanizmy ochrony odbiorców energii elektrycznej i gazu są zasadne, bo wynikają z wyjątkowej sytuacji związanej z kryzysem energetycznym.
- W ustawie mrożącej ceny energii znajduje się pewien upust, który gwarantuje, że w przypadku zużycia energii w 2023 r. poniżej 90 proc., ta będzie rozliczana po stawkach z 2022 r. To nie jest jedyna ustawa, więc mając na uwadze cały pakiet rozwiązań, brakuje faktycznie znaczącego „komponentu efektywnościowego” – wyjaśnia.
Zauważa, że efektywność energetyczna ujęta w polskim systemie prawnym daje dwie główne korzyści. Pierwsza z nich to ograniczenie zużycia energii, druga natomiast to białe certyfikaty. Te ostatnie są instrumentem niedoskonałym, gdyż firma otrzymuje je z dużym opóźnieniem.
- Jeśli spotykamy się z sytuacjami, że firma czeka na białe certyfikaty dwa lata, to korzyść jest tu iluzoryczna, gdyż danej firmy może nie być z różnych powodów. Duże firmy mogą sobie na takie dokumenty poczekać, mały przedsiębiorca inaczej patrzy na dwuletnią perspektywę przez wzgląd na stabilność finansową – dodaje.
Co istotne, w dobie kryzysu energetycznego i na skutek lockdownu gospodarczego polskie firmy nie mają praktycznie środków na inwestycje w efektywność energetyczną.
- Kryzys energetyczny kiedyś się skończy, a sytuacja na rynku energii może się ustabilizować. Do oszczędzania potrzebujemy długofalowej polityki promowania oszczędności, nie tylko w czasach kryzysu. Można ją realizować np. przez politykę taryfową, efektywniejsze metodyki związane z efektywnością energetyczną – mówi mec. Sakławski.
Mec. Sakławski wyjaśnia, że potrzebne jest zwiększenie skuteczności rozwiązań i mechanizmów przewidzianych w ustawie o efektywności energetycznej. Konieczne jest też promowanie ograniczenia poboru energii w małych i dużych zakładach. Osiągnięcia takie powinny być w jakiś sposób premiowane, ale to jest kwestia dyskusji i wypracowania odpowiednich mechanizmów
Entuzjazm inwestycyjny ograniczają nowe bariery
W podobnym tonie komentują też praktycy.
Jarosław Tokarczuk, prezes OZE.pl, spółki wspierającej polskie firmy w inwestycjach w efektywność energetyczną, wskazuje, że nie jest zauważana zmiana nastawienia wobec inwestycji w OZE i efektywność energetyczną, ale wynika to z faktu niezałapania się na status „odbiorcy uprawnionego".
- I jest to duża słabość ustawy o środkach nadzwyczajnych, bo mogła ona wprowadzać system zachęt związanych z efektywnością energetyczną dla wszystkich odbiorców energii. Byłoby to działanie niedyskryminujące, stwarzające dodatkowy bodziec inwestycyjny oraz kreujące aktywne postawy uczestników rynku energii – mówi.
Czytaj też: Będą zmiany w sposobie obliczania limitu ceny. Mają objąć m.in. „wybranych” wytwórców OZE
Dla przemysłu i dużych firm inwestycje we własne zeroemisyjne źródła energii i w efektywność energetyczną nie są już traktowane wyłącznie jako postulaty w obszarze zrównoważonego rozwoju czy neutralności klimatycznej. Tokarczuk podkreśla, że to realne narzędzia osiągania bezpieczeństwa energetycznego rozumianego na poziomie przedsiębiorstwa oraz zapewnienia wyższej stabilności cen energii elektrycznej. Zauważa, że sama dynamika realizacji projektów wzrasta, ale entuzjazm inwestycyjny jest ograniczany nowymi barierami związanymi z procedurami administracyjnymi, przyłączeniowymi czy interpretacyjnymi. - Stanowią one poważne bariery przy realizacji projektów, niekiedy nie do przeskoczenia – wyjaśnia.
Patrycja RapackaRedaktor
