Czy polskie przedsiębiorstwa są gotowe na obowiązek raportowania niefinansowego?

© Blue Planet Studio

Polskie firmy przygotowują co prawda raporty dedykowane tematyce ESG, ale zakres przedstawianych w nich informacji wskazuje, że aby zaraportować przynajmniej minimum wymagane przez wchodzącą w najbliższych latach dyrektywę CSRD, wciąż wiele jeszcze jest w tej kwestii do zrobienia – wynika z raportu KPGM „Badanie raportowania zrównoważonego rozwoju. Sprawozdawczość w dobie nowych przepisów”. W badaniu analizie poddano dane za 2022 r. dla 5 800 firm z całego świata.

Przypominamy, 28 listopada 2022 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła dyrektywę o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. dyrektywa CSRD). Nowy akt zmienił dyrektywę z 2014 r. o sprawozdawczości niefinansowej (NFRD) i wzmocnił obowiązujące w tym zakresie przepisy. Nowe zasady sprawozdawczości dla przedsiębiorstw wejdą w życie w kilku etapach, pierwszy z nich będzie obowiązywał już od 2024 r. Więcej na ten temat tutaj.

81% firm raportuje przynajmniej podstawowe zagadnienia

Osobny, dedykowany tematyce ESG raport przygotowała ponad połowa (63%) największych firm w Polsce, a blisko jedna piąta (17%) badanych firm uwzględnia kwestie ESG w swoich raportach rocznych. Z raportu KPGM wynika ponadto, że 81% analizowanych firm w Polsce raportuje przynajmniej podstawowe zagadnienia dotyczące zrównoważonego rozwoju. To wartość zbliżona do średniej dla wszystkich badanych rynków (79%), ale nieco niższa w stosunku do krajów Europy Zachodniej (85%).

– Nowe standardy raportowania danych mówią o tym, iż dokument ten powinien korespondować z raportem finansowym i być publikowany jednocześnie. Na ten moment jednak robi to tylko 17% przedsiębiorstw w Polsce. Wskaźnik ten pokazuje, w jakim stopniu firmy są gotowe odpowiedzieć na wyzwania nowego standardu CSRD raportowania danych ESG w Unii Europejskiej (…). Warto zauważyć, że w Polsce tylko 9% badanych firm zaczęło integrować dane finansowe i niefinansowe, jednak nie są to zintegrowane raporty finansowe i ESG w rozumieniu regulatora. W tej kwestii firmy mają jeszcze dużo do nadrobienia – czytamy.

Czytaj też: Przygotowania do raportowania niefinansowego. Od czego zacząć?

12% firm potwierdza raportowane dane

Nowe obowiązki wprowadzone przez dyrektywę CSRD zakładają m.in. obowiązek formalnego potwierdzenia raportowanych danych. - Będzie to na pewno duża zmiana dla całego rynku oraz wyzwanie dla firm w zakresie ujednolicenia i wiarygodności informacji. Takie uwierzytelnienie w pewnym stopniu ograniczy raportowanie tematów mogących nosić znamiona „greenwashingu” czy „socialwashingu” – wskazano w raporcie.

Z raportu KPGM wynika jednak, że praktyka ta jeszcze jest w Polsce rzadkością - tylko 12% firm zdecydowało się na potwierdzanie raportowanych danych.

Jak wskazują autorzy raportu, trend promowany w ostatnich latach przez Komisję Europejską oraz twórców globalnych standardów dotyczący zrównoważonego rozwoju zobowiązuje zarządy do wskazania imiennie osoby odpowiedzialnej za ww. cele. - Mimo to, w Polsce tylko 15% firm stosuje się do tych zaleceń. Warto zauważyć, że średnia globalna w tym zakresie jest ponad dwukrotnie wyższa dla firm z badanej grupy (34%) – dodano.

Rośnie odsetek firm identyfikujących istotne tematy ESG

Z przeprowadzonego badania wynika ponadto, że niemal połowa (44%) badanych firm w Polsce identyfikuje i raportuje istotne dla ich działalności zagadnienia ESG. - Niespełna połowa firm w Polsce identyfikuje i raportuje czynniki ESG, które w istotny sposób wpływają na wartość i model biznesowy firmy. Odsetek ten pokazuje, że polskie firmy nadal w dużej części traktują informacje dotyczące wskaźników klimatyczno-środowiskowych, zarządczych i społeczno-pracowniczych jako komunikację CSR, która nie ma powiązania z materialnością finansową firmy. Jest to o tyle istotny wskaźnik, że pokazuje interesariuszom powiązanie wiedzy nt. finansowego wpływu ryzyk ESG z modelem biznesowym i strategią firmy. Zintegrowanie ESG ze strategią biznesową jest kluczowe, a uporządkowane i holistyczne włączenie czynników pozafinansowych w procesy operacyjne absolutnie konieczne. ESG to nie incydentalne inicjatywy, a długookresowe działania, które mają bezpośredni wpływ na wartość firmy w kolejnych latach. Od tego warto wyjść myśląc o ESG – wyjaśnia Przemysław Oczyp, Partner Associate w Dziale Doradztwa Biznesowego/ESG, w KPMG w Polsce.

Standard GRI

Najpopularniejszym wzorcem raportowania danych pozafinansowych w polskich firmach jest standard GRI (z ang. Global Reporting Initiative) - niemal połowa badanych firm (45%) wskazuje go w swoich raportach.

- Ten odsetek konsekwentnie rośnie – jeszcze dwa lata temu zaledwie co dziesiąta firma wskazywała na taki sposób raportowania. Wynikało to z faktu, że ustawa o rachunkowości dawała firmom dowolność w stosowaniu ram raportowania, jak również możliwość ustalania własnej polityki raportowej. To powodowało, że firmy często na początku drogi raportowej nie stosowały globalnych standardów, traktując je jako kolejny krok zaawansowania. Można się spodziewać, że wraz z wprowadzeniem unijnego standardu CSRD ujednolicenie podejścia firm do raportowania stanie się faktem – wyjaśnia Iwona Galbierz-Sztrauch, Partner, Lider Usług Doradczych dla Sektora Finansowego, Lider ESG w KPMG w Polsce.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska