Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
28.03.2024 28 marca 2024

Rosnące wykorzystanie surowców oddala nas od GOZ. Na ile „okrągła” jest światowa gospodarka?

Wskaźnik cyrkularności światowej gospodarki wynosi zaledwie 7,2%. Powodem jest rosnące wykorzystanie surowców – od 1970 r. ich zużycie wzrosło ponad trzykrotnie. Szacunki wskazują, że bez podjęcia pilnych działań będzie ono dalej rosło.

   Powrót       16 marca 2023       Zrównoważony rozwój   

Wskaźnik cyrkularności globalnej gospodarki od kilku lat systematycznie spada. Powodem jest m.in. coraz większe uzależnienie się od wykorzystania surowców pierwotnych – wynika z Circularity Gap Report 2023. W raporcie podejmuje się próbę oszacowania cyrkularności światowej gospodarki. Na ile zatem świat radzi sobie z wdrażaniem gospodarki o obiegu zamkniętym? Jeszcze w 2018 r. globalny wskaźnik cyrkularności wynosił 9,1%, w 2020 r. spadł do 8,6%, dziś natomiast wskaźnik ten wynosi zaledwie 7,2%.

- Oznacza to, że ponad 90% surowców jest marnowanych, traconych lub pozostaje niedostępnych do ponownego wykorzystania przez lata, ponieważ surowce zamknięte są w długotrwałych zasobach, takich jak budynki i maszyny – wskazano.

Czytaj też: Polska cyrkularna ponad przeciętną. Czy to możliwe?

Wzrost zużycia surowców

Zużycie surowców wzrosło ponad trzykrotnie od 1970 r., a od 2000 r. prawie dwukrotnie, osiągając dziś wartość około 100 mld ton. Dodatkowo, bez podjęcia działań, zużycie surowców osiągnie poziom 190 mld ton do 2060 r. Autorzy raportu wskazują, że od czasu wydania pierwszej edycji raportu (2018 r.), na świecie wydobyto i wykorzystano więcej surowców niż w całym XX wieku - poprawiając standard życia ludzi, ale jednocześnie coraz bardziej przekraczając limity planetarne.

- Wzrost ten nie wynika wyłącznie z podwojenia się liczby ludności na świecie od 1970 r., ponieważ zużycie materiałów na osobę wzrosło tylko 1,7 razy. Zapotrzebowanie na surowce pierwotne w 1970 r. wynosiło około 7,4 tony na osobę, czyli znacznie mniej niż dzisiejsze około 12 ton – wskazano.

Przekraczamy granice planetarne

W raporcie podkreśla się przy tym, że obecnie pięć z dziewięciu granic planetarnych Ziemi zostało naruszonych - w dużej mierze z powodu wpływu gospodarki liniowej.

- Jest zatem niezwykle ważne, abyśmy przekształcili nasze podejście do zasobów i zminimalizowali presje na systemy podtrzymywania życia na naszej planecie. Niniejsze badanie wykazuje, że przyjęcie gospodarki cyrkularnej mogłoby zmniejszyć globalne zapotrzebowanie na wydobycia surowców o około jedną trzecią. Ta redukcja ma swoje źródło w rezygnacji z paliw kopalnych - zwłaszcza węgla - i obniżeniu zapotrzebowania na surowce takie jak piasek i żwir, głównie na potrzeby budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury – czytamy.

Czytaj też: Znów zaciągamy kredyt. Oprocentowanie może nas wykończyć

Tymczasem, jak podają autorzy raportu, dzięki gospodarce o obiegu zamkniętym moglibyśmy zaspokoić ludzkie potrzeby przy użyciu zaledwie 70% obecnie wykorzystywanych surowców - w granicach bezpiecznych dla planety. Wdrożenie zasad GOZ mogłoby zmniejszyć wydobycie surowców pierwotnych z 92,7 mld ton do 61,2 mld, dzięki czemu emisje gazów cieplarnianych mogłyby zostać zredukowane na tyle, aby ograniczyć wzrost temperatury na świecie do 2°C.

Gospodarka cyrkularna w 100% nie jest możliwa?

Czy możliwe jest w takim razie osiągnięcie wskaźnika cyrkularności na poziomie 100%?  - Choć może się wydawać, że naszym celem jest osiągnięcie gospodarki „w pełni cyrkularnej", nie jest to technicznie możliwe – odpowiadają autorzy raportu.

Jak wyjaśniono, wynika to częściowo z ograniczeń technicznych, ale także z faktu, że niektóre materiały ulegają spalaniu w trakcie ich użytkowania (np. paliwa kopalne), podczas gdy inne pozostają niedostępne do ponownego wykorzystania przez lata.

- Wyzwanie stanowi również sama ilość wykorzystywanych przez nas materiałów: potrzeba by bardzo spowolnić gospodarkę, aby zmniejszyć nasze zużycie materiałów w stopniu odpowiadającym obecnym zdolnościom recyklingu. Należy również wziąć pod uwagę kompromisy. Choć w gospodarce o obiegu zamkniętym nie ma miejsca dla paliw kopalnych, należy pamiętać, że transformacja energetyczna będzie wysoce materiałochłonna – skonkludowano.

Joanna Spiller: Dziennikarz, inżynier środowiska

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Recykling nawet 15,6 razy większy przy zbiórce selektywnej. Dane z Europy i Polski o tworzywach sztucznych (27 marca 2024)Zagrożenia dla rozwoju sektora gospodarki odpadami. Apel (13 marca 2024)Bioodpady a recykling. Interpelacja Anny Sobolak i odpowiedź Anity Sowińskiej (05 marca 2024)Potencjał, który trzeba wyzwolić. Przyszłość recyklingu aluminium według Fundacji RECAL (01 marca 2024)W Polsce mniej niż połowa odpadów jest segregowana prawidłowo. Raport ISP (29 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony