Zakończyła się Konferencja Wodna ONZ 2023. Podjęto około 700 zobowiązań

© Romolo Tavani

W piętek (24 marca br.) w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku zakończyła się Konferencja Wodna ONZ. Wydarzenie odbyło się czterdzieści sześć lat po ostatniej konferencji ONZ na temat wody, a jego celem było przyjęcie programu działań na rzecz wody (ang. Water Action Agenda).

- W ramach przygotowań do konferencji rządy zdecydowały, że nie będzie deklaracji politycznej. Zamiast tego zdecydowanie zachęcano wszystkie zainteresowane strony do podejmowania dobrowolnych zobowiązań. Razem te zobowiązania – znane pod wspólną nazwą „Agenda działań na rzecz wody” – stanowią główny wynik konferencji - wyjaśniono w Earth Negotiations Bulletin (ENB).

708 dobrowolnych zobowiązań

- Na dzień dzisiejszy zostało opublikowanych na stronie ONZ 708 inicjatyw. Co do zasady każdy mógł zgłosić swój wkład/pomysł dla przyszłych działań do Water Action Agenda. Oczywiście są to pomysły, a powodzenie ich wdrożenia uzależnione będzie od tego, czy ONZ wesprze zarówno finansowo, jak i organizacyjnie ich rozwój. Natomiast jeżeli ONZ zaangażuje się we wdrożenie tych pomysłów, to może się to przyczynić do poprawy sytuacji w obszarze wody i poziomu bezpieczeństwa wodnego na świecie – mówi dr Sławomir Gromadzki z Państwowej Uczelni Zawodowej im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie, który uczestniczył w konferencji w Nowym Jorku.

Jakie zobowiązania składano?

Stany Zjednoczone zadeklarowały, że zainwestują do 49 mld dolarów w odporną na zmiany klimatu infrastrukturę i usługi wodne, USA zobowiązały się ponadto do przeznaczenia 700 mln dolarów na wsparcie 22 krajów w ramach realizacji swojej globalnej strategii wodnej. Podobne działania ogłosiła m.in. Dania i Wielka Brytania, które również zobowiązały się do udzielenia wsparcia finansowego innym krajom. Przedstawiciele Australii zobowiązali się natomiast do zwiększenia dostępu Aborygenów do wody pitnej i inwestycji w wysokości 150 mln dolarów w infrastrukturę zapewniającą bezpieczny i niezawodny dostęp do wody dla takich społeczności. - Na szczególną uwagę zasługuje decyzja Indii o zainwestowaniu 50 miliardów dolarów w celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody pitnej wszystkim wiejskim gospodarstwom domowym w Indiach przed 2030 rokiem – dodano w ENB.

Czytaj też: Przemyślana retencja odpowiedzią na deficyt wody

Wśród zobowiązań znajdują się także deklaracje dotyczące przyśpieszenia działania na rzecz równego traktowania kobiet i mężczyzn w gospodarce wodnej, zarządzania ekosystemami wodnymi oraz aktualizacji prognoz powodziowych. - Ja również zgłosiłem swój pomysł pt. The universal model of the “Local water partnership” and "Local water strategy" as the basis for building water security at the local and global level. Jest to na dzisiaj jedyny zgłoszony pomysł z Polski, przynajmniej innego nie znalazłem – dodaje dr Gromadzki.

Swoje deklaracje składały także przedsiębiorstwa. Zadeklarowano m.in. chęć zainwestowania 11 mld dolarów w innowacje w ciągu następnych pięciu lat.

Specjalny wysłannik ONZ ds. wody

Podczas konferencji padła także zapowiedź ustanowienia specjalnego wysłannika ONZ ds. wody, wspieranego przez określoną grupę zadaniową. Apel w tej sprawie podnosili przedstawiciele ponad 150 rządów. Finansowe wsparcie w tym zakresie zadeklarowały Niemcy, Szwajcaria i Francja.

Zobowiązania wyceniono na ok. 300 mln dolarów

Podczas zamykającej sesji plenarnej poinformowano, że wszystkie zobowiązania łącznie opiewają na 300 mld dolarów.

Zdaniem Csaba Kőrösi, Przewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego, podjęte zobowiązania „mają potencjał odblokowania co najmniej 1 bln dolarów korzyści społeczno-ekonomicznych i ekosystemowych”. W swojej wypowiedzi podkreślił jednak, że „wynik tej konferencji nie jest prawnie wiążącym dokumentem, ale mimo to przewraca kartę historii”.

Wykaz podjętych zobowiązań dostępny jest tutaj.

Czy wyniki szczytu w Nowym Jorku można uznać za sukces?

Światowy Instytut Zasobów⁽¹⁾ na podstawie wstępnej analizy 400 zobowiązań zgłoszonych do 18 marca br., wskazuje, że „chociaż ilość i różnorodność zobowiązań jest godna pochwały, większość z nich nie jest wystarczająco silna, aby doprowadzić do znaczących zmian na świecie”.

Jak jednak wskazano w ENB, gdyby forma konferencji zakładała, że jej głównym wynikiem będzie polityczna deklaracja na miarę podejmowanych w trakcie COP porozumień, presja ciążąca na delegatach skutecznie zablokowałaby możliwość rozmów. - Wobec braku presji na deklarację polityczną napięcia były wyraźnie nieobecne. Niektórzy uważali, że pozytywny ton spotkania przedstawił model tego, jak może wyglądać przyszły proces negocjacji ONZ dotyczący wody – dodano.

Wskazano przy tym, że liczba uczestników wydarzenia – ponad 6500 delegatów - sugeruje zapotrzebowanie na tego rodzaju spotkania.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska