Energetyka odnawialna© erika8213
Podczas 37 edycji Konferencji Energetycznej EuroPOWER & 7 edycji OZE POWER organizowanej pod patronatem medialnym Teraz-Środowisko.pl, po raz kolejny podjęto dyskusję na temat barier rozwoju transformacji energetycznej w Polsce. Kluczem do rozwoju OZE w Polsce są „Święte Graale” transformacji energetycznej jak magazyny energii, cable pooling, usługi elastyczności sieci czy wodór. Decyzje inwestycyjne ułatwiłaby jasna strategia energetyczna. Sektor i polskie przedsiębiorstwa czekają na przyjęcie aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r., która obecnie jest blokowana na poziomie politycznym. Rząd przekonuje, że rozmowy w tym zakresie trwają.
Polska przygotowuje kluczowe dokumenty, ale gorzej jest z ich realizacją
Leszek Juchniewicz, przewodniczący Rady Programowej EuroPOWER, przypomniał, że założenia przyjętych w ostatnich latach polityk energetycznych (2000, 2005 i 2009) nie zostały zrealizowane.
- Nie możemy sobie na to pozwolić w przypadku najnowszej z 2021 r. Wątpliwe jest, czy można ją nazwać aktualną. Dla energetyków są to wytyczne rozwoju, dla pozostałych uczestników gospodarki PEP 2040 pokazuje sygnały gospodarcze – powiedział.
Maciej Bando, przewodniczący rady Programowej OZE POWER, powiedział, że tworząc politykę energetyczną nie można zapominać o żadnym z uczestników rynku. PEP2040 obserwują w szczególności przedsiębiorcy, którzy już dziś są świadomi, że oparcie ich firm o paliwa kopalne może je wypchnąć z rynku. Transformacja energetyczna powinna być realizowana w sposób przemyślany.
- Nie ma energetyki bez systemu przesyłowego i dystrybucyjnego – to jest klucz. Są to elementy, które wpływają na cenę. Rozwój sieci musi iść w równowadze z możliwościami ponoszenia kosztów, abyśmy nie zachłysnęli się tym, że przeznaczamy wielkie pieniądze na inwestycje. Do czasu przebudowy modelu energetyki musimy funkcjonować tak, aby zabezpieczyć dostawy i stabilności energii – powiedział.
Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska oraz pełnomocnik rządu ds. OZE, powiedział, że Polska weszła na krzywą wykładniczą przyrostu mocy zainstalowanej OZE, która generuje szereg problemów np. z przyłączaniem sieci.
- W 2021 r. przyłączyliśmy ponad 8 GW w energetyce rozproszonej, co jest ogromnym wyzwaniem, by zminimalizować zaburzenia rozpływów energii elektrycznej. Plan rozwoju sieci elektroenergetycznych wyznacza nam kolejne działania. Do 2025 r. ponad 52 mld zł zostaną przeznaczone na zwiększenie możliwości przyłączania OZE do sieci – powiedział.
Czytaj: Nadchodzi przyspieszenie inwestycji sieciowych – kluczem optymalizacja i rozbudowa
Przekonywał, że Polska musi zapewnić dobre warunki do rozwoju magazynów energii. Trudno ocenić, czy wodór będzie „Świętym Graalem” energetyki, ale z pewnością obniży emisyjność gospodarki. Rozwiązania te przewiduje PEP2040, ale podkreślił, że z racji dynamicznie rozwijającego się rynku w 2025 r. lub kolejnych latach dokument może być ponownie aktualizowany. Wprowadzenie kluczowych rozwiązań przewidziane jest w projekcie ustawy UC99, który pojawi się w Sejmie prawdopodobnie na majowym posiedzeniu Sejmu. Zachęcał do skorzystania z programu Mój Prąd 5.0, gdzie przewidziano dofinansowanie do magazynów energii.
Cable pooling i usługi elastyczności – kamienie milowe
Grzegorz Czelej, senator RP, wskazał, że potrzebna jest odpowiedź, jakie obecnie widzimy bariery OZE, które możemy pokonać w najbliższych latach i w dłuższej perspektywie. Podkreślił, że mając na uwadze inwestycje w kraju ważny jest kolor energii i przewidywalność cen. W najbliższej perspektywie największy potencjał widzi w usługach elastyczności, nie tylko w zakresie zmiany kultury zużycia energii i zarządzania nią, ale także digitalizowania systemu.
- Dziś interesujemy się cable poolingiem. Optymalne jest, aby tych źródeł było kilka i były zbilansowane. Nie widzę żadnego powodu, żeby to było wprowadzone dziś. Czy są jakieś zachęty dla inwestorów? Przyłącze dostanie jedna firma i dlaczego ma ryzykować połączeniem z innymi firmami? Potrzebne są uregulowania prawne, aby ten proces uruchomić – powiedział.
Bartosz Fedurek, Poland Country Manager w EDP Renewables, zauważył, że cable pooling to „fenomenalne rozwiązanie”, które nie ma większych wad. Optymalizuje wykorzystanie infrastruktury, przyspiesza realizację projektów i stabilność pracy sieci. W połączeniu z magazynem energii może stanowić kluczowe rozwiązanie, ale potrzebne są regulacje.
Magazyny energii muszą rozwijać się już dziś
Czelej zauważył, że w tej chwili z punktu widzenia prawnego magazyny energii są traktowane jako źródło energii. Potrzebna jest kompleksowa regulacja w zakresie magazynowania energii, ale też ciepła i chłodu. Wodór będzie mógł być produkowany nawet z wykorzystaniem energii jądrowej.
Jeden z najnowocześniejszych magazynów bateryjnych w Polsce zbudowała Energa Wytwarzanie z pomocą strony japońskiej oraz PSE. Magazyn pojawił się przy farmie wiatrowej Bystra. W tej chwili budowane jest wyprowadzenie mocy do sieci 110 kV. Piotr Meler, prezes zarządu Energa Wytwarzanie, podkreślił, że przyszłością są magazyny energii, w tym też elektrownie szczytowo-pompowe, które wymagają jednak większych nakładów finansowych, ale służą o wiele dłużej od magazynów bateryjnych. Realizacja nowych projektów ESP od uzyskania zgód środowiskowych dokumentów po końcową budowę może trwać ok. 8 lat.
Z kolei dr Joanna Maćkowiak-Pandera, prezes Forum Energii, podkreśliła, że rynek potrzebuje przede wszystkim elastyczności systemu, ale też modyfikacji rynku mocy, który jest obecnie niekorzystny dla magazynów energii.
System wsparcia OZE zdał egzamin, ale może potrzebne są modyfikacje
Katarzyna Szwed-Lipińska z Urzędu Regulacji Energetyki podkreśliła, że obecnie opłata OZE na rachunkach wynosi zero zł, co oznacza, że odbiorcy końcowi nie ponoszą kosztów finansowania inwestycji w OZE, co wynika z trendów cenowych i funkcjonowania kontraktów różnicowanych. Przez pierwsze lata system aukcji OZE okazał się dobry, ale nie działa tak jak oczekiwano w zakresie biogazu. Sugerowała, że być może trzeba przemodelować system.
W jej ocenie jest jeszcze przestrzeń do zachęcenia przedsiębiorców do wzięcia udziału w aukcjach OZE. Obecnie przedsiębiorcy nie deklarują całej mocy wytwórczej, pozostawiając sobie furtkę w postaci kontraktów PPA.
Patrycja RapackaRedaktor
