SMR szansą na dekarbonizację gospodarki. Konieczna jest współpraca międzynarodowa

© Sergey Nivens

Analitycy ośrodka doradczego KPMG Advisory przyjrzeli się perspektywom rozwoju SMR w raporcie⁽¹⁾ „Czy małe modułowe reaktory jądrowe mogą być odpowiedzią na kryzys energetyczny?”. Polska stoi w obliczu transformacji energetycznej i pomimo znacznych sukcesów w rozwoju OZE (ok. 23 GW mocy zainstalowanej), ok. 70% produkowanej energii pochodzi z jednostek węglowych. Nasz kraj potrzebuje dużych źródeł energii bezemisyjnej. Jedną z obiecujących technologii są duże i małe elektrownie jądrowe. W skali światowej obserwowany jest renesans zainteresowania technologią jądrową ze względu na ambitne cele klimatyczne i potrzebą zapewnienia dużego wolumenu energii niskoemisyjnej. Trend dotarł też do Polski. Na Pomorzu powstanie pierwsza elektrownia jądrowa z pomocą amerykańskiej technologii. W ostatnich latach pojawiły się plany rozwoju SMR-ów o średniej mocy do 300 MWe, która mają wesprzeć w dekarbonizacji głownie przemysł i ciepłownictwo.

- Obecnie stojące przed Polską możliwości mogą uczynić z naszego kraju lokalnego lidera SMR – czytamy w raporcie.

SMR projektowane są tak, aby zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa i bez problemu podłączyć do istniejących już systemów elektroenergetycznych. Analitycy zauważają, że stabilne i niezależne od czynników zewnętrznych źródła energii mają być też komplementarne wobec OZE. Aby tak się stało, reaktory muszą się fizycznie pojawić w systemie. Jest to wczesna technologia, która znajduje się na etapie certyfikacji. Wiele producentów energii jądrowych podjęło już kroki w celu opracowania własnych projektów. W Europie największym zainteresowaniem cieszą się projekty reaktorów BWRX-300 (GE-Hitachi Nuclear Energy), Voygr (NuScale Power Corporation), Nuward (EDF), Rolls-Royce SMR (Rolls-Royce) oraz Open20 (Last Energy).

Szansa dla Polski

Obecnie za najbardziej perspektywiczne oceniono działania realizowane przez KGHM i Orlen Synthos Green Energy (OSGE). Gigant miedziowy KGHM postawił na technologie NuScale, natomiast OSGRE na GE Hitachi Nuclear. Obie spółki w ubiegłym roku wystąpiły do prezesa Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) o wydanie ogólnej opinii wybranych technologii jądrowych. Analizy mają pojawić się w ciągu najbliższych tygodni.

Czytaj też: 27 potencjalnych lokalizacji pod elektrownie jądrowe w Polsce

OSGE w marcu podpisał z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) porozumienie, które zakłada opracowanie celów środowiskowych do osiągnięcia, modelu ekonomicznego projektu i harmonogram jego realizacji. Docelowo w latach 2029-2036 ma powstać w naszym kraju sieć elektrowni nuklearnych SMR o łącznej mocy około 10.000 MWe.

Czytaj też: Elektrownia jądrowa w Polsce. Czy jest nam potrzebna?

KPMG szacuje, że jeden reaktor SMR będzie wymagał zatrudnienia ponad 100 specjalistów. Biorąc pod uwagą szerokie plany koncernów jak Orlen, Synthos czy KGHM, inwestycje w SMR pozwolą na stworzenie tysięcy miejsc pracy do 2040 r. Co więcej, inwestycje zapewnią dodatkowe przychody dla lokalnych samorządów w postaci podatków oraz mogą być akceleratorem innych rozwiązań (np. produkcja wodoru). SMR mogą być jednym z filarów rozwoju w Polsce dolin wodorowych.

Potrzebne są regulacje

W ocenie ekspertów KPMG reaktory SMR stanowią innowacyjne „źródło bezemisyjnej energii”, ale potrzebne są odpowiednie regulacje do ich efektywnego wdrażania.

- Pomimo ogólnoeuropejskiego zainteresowania ze strony podmiotów publicznych i prywatnych, rozwój SMR jest nadal ograniczony przez przepisy, które nie są dostosowane do tego typu rozwiązań – czytamy w raporcie.

Czytaj też: Rząd przyspieszy inwestycje w atom. Ustawa przyjęta przez Sejm

W ocenie KPMG państwowe organy regulacyjne w Polsce powinny w najbliższych miesiącach przygotować „spójne, uproszczone wytyczne dotyczące certyfikacji i procesu inwestycyjnego dla SMR. Szansą na przyspieszenie tych działań są liczne międzynarodowe inicjatywy, kluczowa więc jest współpraca międzynarodowa w celu opracowania międzynarodowych standardów dla SMR.

Patrycja Rapacka
Redaktor