© Twitter NFOŚiGW
Niezależnie od stopnia wdrażania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, w systemie gospodarki odpadami komunalnymi zawsze będzie istniał strumień odpadów resztkowych. Wykorzystanie potencjału paliwowego tego strumienia będzie kluczowe dla spełnienia celów w zakresie ograniczenia składowania odpadów – mówiono podczas warsztatów pt. Decyzje administracyjne na drodze budowy potrzebnych instalacji gospodarowania odpadami. Gwarancja porządku, czy przeszkoda?
Organizatorami wydarzenia była Kancelaria Prezesa Rady Ministrów oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Warsztaty, jak podkreślali organizatorzy, miały na celu wsparcie urzędników administracji publicznej oraz ograniczenie wątpliwości powstających przy rozpatrywaniu wniosków.
Duże zainteresowanie budową spalarni
Włodzimierz Tomaszewski, członek Rady Ministrów, podkreślał, że krajowy system gospodarki odpadami stoi obecnie u progu zmian, gdyż coraz częściej myślimy o odpadach jako paliwie. Ponadto - jak wskazywał wiceprezes NFOŚiGW Dominik Bąk - zainteresowanie samorządów inwestycjami w tym zakresie jest bardzo duże. Pokazały to m.in. wyniki naboru o dofinansowanie w ramach programu priorytetowego „Racjonalna gospodarka odpadami” w części 3) Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne. Do NFOŚiGW wpłynęły wnioski o dofinansowanie budowy 39 instalacji termicznego przetwarzania odpadów (ITPO).
Więcej na temat wyników naboru w artykule pt. Ogromne zainteresowanie budową instalacji termicznego przetwarzania odpadów. Wyniki naboru NFOŚiGW.
Odpady szczególnym rodzajem paliwa
- Odpady są szczególnym rodzajem paliwa, które codziennie powstają w naszych gospodarstwach domowych, a ich ilość rośnie wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa. Energia w nich zawarta nie powinna być marnowana – mówił prof. Grzegorz Wielgosiński z Politechniki Łódzkiej. Jak dodał, w Polsce obserwujemy wzrost masy odpadów komunalnych o około 0,5 mln ton rocznie.
Jak wyliczał, wartość opałowa zmieszanych odpadów komunalnych wynosi w Polsce 6,5-8,5 MJ/kg, wyodrębniając natomiast tzw. pre-RDF, czyli wysokokaloryczną frakcję odpadów komunalnych, powstałą w procesie mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych [kod odpadów: 19 12 12], wartość opałowa wyniesie 10-12 MJ/kg, po doczyszczeniu (RDF) mowa natomiast o 14-18 MJ/kg. Profesor wskazywał przy tym, że wartość opałowa węgla kamiennego wynosi 19-32 MJ/kg, a węgla brunatnego 8-10 MJ/kg.
Dziś procesom termicznego przekształcania poddajemy w Polsce około 23% odpadów, zdaniem jednak prof. Wielgosińskiego w rzeczywistości to zaledwie 16%. Jak tłumaczył, w sprawozdaniach podaje się masę odpadów przeznaczonych do termicznego przekształcania, co „nie jest równoznaczne z odpadami termicznie przekształconymi”.
Czytaj też: Termiczne przekształcanie odpadów w Polsce. Dane z BDO
Sposób na uzyskanie wymaganych poziomów recyklingu?
W trakcie warsztatów prelegenci wskazywali, że termiczne przetwarzanie odpadów czy poddawanie ich procesom fermentacji nie stanowi konkurencji dla recyklingu, a jedynie dla składowania odpadów.
Dr Piotr Manczarski z Politechniki Warszawskiej odnosząc się do wymogów w zakresie gospodarki odpadami wskazał, że osiągnięcie wyznaczonych na kolejne lata celów nie będzie możliwe bez udziału termicznego przekształcania odpadów i ich fermentacji.
- Nie jesteśmy w stanie uzyskać 65% recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych bez odpowiedniego zagospodarowania selektywnie zebranych odpadów bio w formie recyklingu organicznego – mówił dr Manczarski. - Nie jesteśmy w stanie rozwiązać także problemu zagospodarowania odpadów bez termicznego przekształcania. Pokazują to doświadczenia innych państw. Musimy ograniczyć składowanie odpadów do 10%, powinniśmy osiągnąć 65% udziału recyklingu i ponownego użycia odpadów komunalnych. Musimy zrobić coś także z pozostałą frakcją nienadającą się do recyklingu i ponownego użycia – dodał.
Kluczowe znaczenie selektywnej zbiórki
Jak podkreślano, kluczowe znaczenie w tym kontekście ma selektywna zbiórka. Z przedstawionych w trakcie warsztatów statystyk wynika, że spośród 13,8 mln Mg zebranych w 2021 r. odpadów komunalnych, w sposób selektywny zebrano 5,4 mln Mg.
– Trzeba uczciwie powiedzieć, że naszym obowiązkiem i racją stanu jest to, ażebyśmy rozwijali selektywną zbiórkę – podkreślał prof. Wielgosiński.
Emisje ze spalania odpadów
W trakcie warsztatów zwrócono uwagę na emisje związane ze spalaniem odpadów. Jak podkreślał dr Piotr Manczarski, instalacje termicznego przekształcania odpadów muszą spełniać normy emisyjne zawarte w Najlepszych Dostępnych Technikach (zobacz definicję: BAT). Prof. Wielgosiński wskazał natomiast, że dopuszczalne stężenia średniodobowe substancji w spalinach odprowadzanych ze spalania są znacznie surowsze dla instalacji termicznego przekształcania odpadów, niż elektrowni węglowych czy opalanych olejem opałowym.
Czytaj: Regulacje BAT dla spalarni odpadów – wyśrubowane wymagania, czas na dostosowanie do grudnia 2023 r.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
