Dariusz Kozakdyrektor ds. technicznych Goleniowskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. © Ewa Szekalska
Choć duże oczyszczalnie z konieczności postawiły na metody termiczne (spalarnie), to jednak według mojej wiedzy i wiedzy wielu osób z branży, najlepszą metodą pozbycia się problemu osadu ściekowego jest jego kompostowanie. Dzięki temu możemy przetworzyć go z odpadu w bezpieczny produkt (nawozy organiczne, polepszacze gleby, itp.) oraz bezpiecznie wykorzystać w środowisku. Jest to metoda zgodna z oczekiwaniami UE w zakresie postępowania z odpadami, która w pierwszej kolejności zaleca odzysk odpadu, a nie jego składowanie. Zresztą od 1 stycznia 2016 r. nie będzie już można składować osadów ściekowych. Natomiast jeśli chodzi o wykorzystanie rolnicze osadów ściekowych, zasady się nie zmieniają. Przepisy w dalszym ciągu będą pozwalać na wykorzystanie rolnicze nieprzetworzonych osadów ściekowych, jednak pod pewnymi rygorami, które nie dotyczą osadów przetworzonych w procesie kompostowania i mających status produktu.
Nie problem, lecz dodatkowe źródło przychodów
Przetwarzamy więc odpad, którym jest osad ściekowy, na produkt - jakim jest kompost. Ten produkt w naszym przypadku to na dziś "tylko" polepszacz gleby, który - dzięki oczekiwanemu certyfikatowi z Ministerstwa Rolnictwa, który mamy otrzymać lada dzień - będziemy mogli wprowadzać do obrotu pod nazwą handlową Agrogol. Docelowo chcemy uzyskać dla naszego kompostu status nawozu. Spodziewamy się, że nawóz chętnie będą kupować okoliczni rolnicy, którzy z różnych względów nie mogli stosować dotąd naszego osadu ściekowego będącego odpadem oraz nasi „sąsiedzi”, czyli mieszkańcy Goleniowa, których działki ogrodnicze graniczą z oczyszczalnią. Zresztą rolnicy już dziś ustawiają się do nas w kolejce po nasz polepszacz gleby. Mieszkańcy natomiast dzięki modernizacji oczyszczalni przestali narzekać na jej bezpośrednie sąsiedztwo. Liczymy, że przekonają się również do naszego produktu. Agrogol zamierzamy sprzedawać zarówno w ilościach detalicznych, jak i hurtowych - na potrzeby pakowania zakupiliśmy stosowną wagopaczkowarkę (workownica). Celem osiągnięcia wydajnej i skutecznej produkcji nawozu już dziś planujemy modernizację procesu kompostowania w zakresie samej technologii, jak i rozbudowy.
Tak powstaje kompost
Oczyszczanie ścieków związane jest z wytwarzaniem osadu nadmiernego, czyli odpadu, który jest produktem ubocznym procesu oczyszczania ścieków przez bakterie (osad czynny). Stabilizowany tlenowo osad nadmierny w postaci "czarnego błota", które my nazywamy „czarnym złotem” - trafia na stację odwadniania, celem zagęszczenia do postaci ziemistej, skąd kierowany jest do kompostowania. Kompostowanie polega na rozkładzie substancji organicznej przez mikroorganizmy – w szczególności bakterie tlenowe oraz nicienie. W kompostowni warstwa osadów przekładana jest kilka razy warstwą materiału strukturalnego w postaci słomy i zrębków drewna, przez co tworzy się swoisty przekładaniec osadowo-słomowy-zrębkowy. Jest on następnie mieszany za pomocą specjalnej samojezdnej maszyny. W następstwie tych operacji powstaje pryzma, a jej przekrój ma kształt nieregularnego trapezu. W fazie kompostowania intensywnego dochodzi do samoczynnego wzrostu temperatury, która może przekroczyć nawet 70˚C. Faza ta ma kluczowe znaczenie dla procesów higienizacji, co jest czynnikiem istotnym z punktu widzenia konieczności eliminacji szkodliwych bakterii zawartych w osadzie ściekowym. Produktem kompostowania jest kompost o dużej zawartości humusu.
Współpraca z uczelnią poprawi jakość nawozu
W ostatnim czasie nawiązaliśmy współpracę z Politechniką Koszalińską w zakresie stworzenia narzędzi do oceny naszego kompostu, celem upewnienia się, że jest on naprawdę dobry. Osad można kompostować lepiej lub gorzej. Jest to kwestia komponentów, jakie do niego dodajemy oraz sposobu, w jaki prowadzimy i nadzorujemy proces kompostowania. Im skuteczniej go kompostujemy, tym wartość pożądanego humusu w kompoście jest wyższa.
Dariusz Kozak
