Marcin Muchadyrektor Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin
Praca w gospodarstwie rolnym wiąże się z powstawaniem dużej masy odpadów opakowaniowych. Etykieta każdego produktu informuje o niebezpieczeństwie lub zagrożeniach, jakie mogą one stwarzać, wskazując jednocześnie na sposób postępowania z opakowaniem.
PSOR, wychodząc naprzeciw potrzebom rolników, ale również nieprofesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin, stworzył System Zbiórki Opakowań – System PSOR. Umożliwia on bezpłatne pozbycie się pustego opakowania po środku ochrony roślin, nawozie czy adiuwancie.
Użytkownicy i punkty sprzedaży środków ochrony roślin powinni zwracać szczególną uwagę na to, komu oddają puste opakowania. Ich zwrot do Systemu PSOR gwarantuje, że zostaną zagospodarowane w odpowiedni sposób. Odpady opakowaniowe zebrane z rynku są przez nas poddawane procesom odzysku oraz utylizacji zgodnie z wymogami prawnymi, środowiskowymi i bezpieczeństwa.
Opakowanie po ŚOR wymaga odpowiedniego traktowania
Użytkownicy są zobowiązani przez prawo do zwrotu pustych opakowań do punktu sprzedaży, a punkty sprzedaży – do ich przyjęcia. Nie musi to być ten sam punkt, w którym dokonaliśmy zakupu. Opakowanie można oddać do dowolnego sklepu, który uczestniczy w systemie. Nie ma konieczności okazywania paragonu czy też faktury. Punkty odbioru można wyszukać poprzez następującą stronę.
Wszystkie punkty działające w ramach Systemu otrzymują specjalne worki do zbierania opakowań, które po zapełnieniu odbiera od nich operator (firma Remondis).
Trzykrotne przepłukanie opakowań to warunek przyjęcia ich przez punkt sprzedaży. Płukanie opakowań i wykorzystanie popłuczyn do oprysku pozwala wykorzystać całą zawartość. Ponadto, transport pustych opakowań ze sklepu jest dzięki temu bezpieczny, a sprzedawcy nie mają kontaktu ze stężonym produktem.
Dodatkowo punkty sprzedaży przyjmują torebki foliowe oraz papierowe, a także opakowania szklane po środkach ochrony roślin i innych produktach niebezpiecznych wykorzystywanych w rolnictwie. Torebek papierowych i foliowych nie płuczemy, natomiast opakowania szklane - tak.
Do punktów sprzedaży nie zwracamy natomiast opakowań zbiorczych, np. kartonów, które nie miały bezpośredniego kontaktu z preparatem.
Koszty zbierania i zagospodarowania opakowań ponoszą producenci i importerzy uczestniczący w Systemie.
Opakowania odbierane w ramach Sytemu
W ramach Systemu PSOR odbieramy opakowania po środkach ochrony roślin toksycznych i bardzo toksycznych dla organizmów wodnych lub ludzi, oznaczonych minimum jednym z piktogramów:
oraz opakowania po innych środkach niebezpiecznych, wykorzystywanych w rolnictwie, np. nawozach, adiuwantach, produktach biobójczych, oznaczone minimum jednym z piktogramów:
W powyższy sposób oznaczonych odpadów nie wolno po prostu wyrzucić na śmietnik. Profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin oddają je do punktów sprzedaży, a zwykli użytkownicy - do gminnego PSZOK-u.
Opakowań po środkach ochrony roślin nie należy też palić we własnym zakresie, wyrzucać do lasu czy na pole. Nie należy również wykorzystywać ich do innych celów, np. jako pojemniki na narzędzia czy płyny. Takie opakowanie ma status niebezpiecznego i powinno być odpowiednio zutylizowane przez profesjonalną firmę.
Świadomość rolników rośnie
Rolników aktywizujemy do oddawania opakowań poprzez szkolenia, na których tłumaczymy, jak bezpiecznie pozbyć się resztek substancji z opakowania. Wyjaśniamy też, co trzeba zrobić później, gdzie i kiedy z takim opakowaniem należy się udać. W czasie szkoleń odpowiadamy na wszystkie pytania i wątpliwości rolników. Zachęcamy również sprzedawców do zaangażowania się w informowanie rolników o zasadach zbiórki opakowań, na przykład poprzez organizowanie konkursów dla sklepów.
Kampania edukacyjna jest prowadzona przez PSOR od 2014 r. Współpracujemy z mediami branżowymi i uczelniami, prowadzimy szkolenia dla doradców rolniczych, uczestniczymy w lokalnych imprezach rolniczych, gdzie informujemy o prawidłowym postępowaniu z opakowaniami i o Systemie PSOR. Ponadto prowadzimy konkursy dla rolników i dla punktów sprzedaży, zachęcając do jeszcze większej zbiórki.
Obserwujemy, że świadomość rolników jest dużo większa niż jeszcze kilkanaście lat temu. Widzą oni potrzebę oddawania zużytych opakowań po środkach ochrony roślin. Możliwość zwrócenia ich do punktów sprzedaży jest dla nich sporym ułatwieniem, dlatego System tak sprawnie działa. Z każdym rokiem masa zebranych opakowań po środkach ochrony roślin rośnie. W 2014 roku odebrano od użytkowników łącznie 1 875 ton opakowań, co oznacza wzrost o 133 tony w porównaniu do 2013 roku.
PSOR bada możliwości recyklingu opakowań
PSOR sprawdza obecnie możliwości recyklingu opakowań, który polega na przywróceniu do obiegu i ponownym wykorzystaniu surowców wtórnych. W ten sposób branża wychodzi naprzeciw wymogom prawnym, które zobowiązują do osiągnięcia 8-proc. poziomu recyklingu opakowań po środkach niebezpiecznych wykonanych z tworzyw sztucznych w 2016 r. W kolejnych latach pułap ten będzie systematycznie rósł, aż do 23,5 proc. w roku 2020 i w latach następnych. Uzyskany surowiec wtórny może być użyty do produkcji elementów, które nie mają kontaktu z ludźmi, zwierzętami czy żywnością.
Marcin Mucha
