Do tego czasu obowiązujący dziś zakaz stosowania pestycydów z grupy neonikotynoidów, czyli klotianidyny, imidaklopridu i tiametoksamu, zostanie utrzymany. Neonikotynoidy to środki owadobójcze służące do preparowania m.in. nasion rzepaku w celu ochrony roślin przed owadami-szkodnikami. Komisja Europejska zakazała w 2013 r. używania wspomnianych środków w rolnictwie na okres dwóch lat.
Możliwe modyfikacje zakazu
Zależnie od przebiegu prac panelu eksperckiego Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), zaproponowane zostaną prawdopodobnie dalsze modyfikacje, jeśli chodzi o warunki zatwierdzenia zakazu dotyczącego trzech neonikotynoidów - oczywiście jeśli modyfikacje te okażą się uzasadnione. Ważne dla przebiegu prac jest to, że zastosowane zostaną najnowsze standardy oceny ryzyka. - Te zaś wymagają większej liczby testów i dokonania rozdziału pomiędzy różnymi rodzajami owadów zapylających, jak np. pszczoły miodne i trzmiele - powiedziała cytowana przez The Guardian Franziska Achterberg dyrektor ds. bezpieczeństwa żywności w UE reprezentująca Greenpeace.
Konieczne dalsze badania
Decyzja dotycząca zakazu stosowania neonikotynoidów z 2013 r. spowodowana była stwierdzonym rzeczywiście występującego ryzyka dla pszczół, ale wynikała też z niewystarczających danych (w kilku przypadkach EFSA nie mógł przeprowadzić oceny ryzyka z powodu braku informacji). Przepis wprowadzono więc mimo wszystko, kierując się zasadą ostrożności. Niemniej Komisja zaleciła wówczas prowadzenie dalszych badań nad wpływem pestycydów na pszczoły.
Zakazowi sprzeciwiają się producenci środków ochrony roślin, argumentując, że zanik populacji pszczół ma wiele różnych przyczyn, jak m.in. choroby, wirusy, utrata naturalnych siedlisk czy źródeł pożywienia.
Pszczoły ciągnie do... pestycydów
Neonikotynoidy wpływają na pszczoły w podobny sposób, w jaki na człowieka działa nikotyna. Podejrzewa się je o oddziaływanie na te partie mózgu owada, w których magazynowane są informacje odpowiedzialne za orientację w terenie. Naukowcy obawiają się, że wpływ na pszczoły mogą mieć nawet niewielkie dawki pestycydów.
Tymczasem jak dowodzą naukowcy z Newcastle University w Newcastle upon Tyne w Wielkiej Brytanii, pszczoły i trzmiele – na ich własne nieszczęście – wręcz ciągnie do nektaru, który zawiera neonikotynoidy, ponieważ jedzenie pokarmu z ich zawartością daje im więcej przyjemności. Ci sami naukowcy udowodnili również, że stosowanie neonikotynoidów w uprawach roślin ma negatywny wpływ na zachowanie i sukces rozrodczy niektórych gatunków pszczół. - Dostrzegliśmy wyraźny, negatywny wpływ na wzrost i zdolność do rozmnażania w koloniach trzmieli żyjących w pobliżu upraw rzepaku zabezpieczonych tym środkiem - komentuje główna autorka badania, Maj Rundlof ze szwedzkiego Uniwersytetu Lund cytowana przez PAP NaukawPolsce.pl. Neonikotynoidy powodują problemy nie tylko ze wzrostem i reprodukcją owadów. Naukowcy zauważyli, że na polach rzepaku chronionych przez te środki pszczoły z dzikich gatunków były mniej liczne, choć nie stwierdzili, by pestycydy miały negatywny wpływ na kolonię pszczół miodnych.
Pszczoły i inne owady zapylające są ważne dla wielkości zbiorów. Korzyści, jakie przynosi ludziom ich obecność w ekosystemach, szacuje się w skali globalnej na co najmniej 153 mld euro rocznie (w Europie to 22 mld euro). Niestety w okresie od 1985 do 2005 r. wyginęła jedna szósta populacji pszczół.
Ewa SzekalskaDziennikarz
