Ponad 300 tys. lekarzy, pielęgniarek i ekspertów ds. zdrowia publicznego z 30 państw wzywa kraje G7 do przyśpieszenia procesu odchodzenia od spalania węgla. Wystosowali w tej sprawie Globalne Oświadczenie dot. Zdrowia.
Celem apelu jest zapobieganie chorobom i przedwczesnym zgonom spowodowanym zanieczyszczeniami powietrza na całym świecie. Oświadczenie zostało opublikowane 20 maja, w dniu rozpoczynającego się w japońskim mieście Sendai szczytu G7. Dokument, pod którym podpisały się 82 organizacje skupiające ekspertów ds. zdrowia, podkreśla ogromne korzyści, jakie może przynieść transformacja w stronę przyjaznych człowiekowi źródeł energii - zarówno z punktu widzenia zdrowia ludzi, jak i gospodarki.
- Elektrownie węglowe są głównym źródłem emisji rtęci, która kumuluje się w kolejnych organizmach łańcucha pokarmowego i powoduje wyjątkowo niekorzystne oddziaływania na układ nerwowy człowieka, w szczególności dzieci i kobiet w ciąży. Zewnętrzne koszty zdrowotne(1) generowane przez elektrownie węglowe w Unii Europejskiej oceniane są nawet na 43 miliardy euro rocznie – podkreśla Genon Jensen, dyrektor Health and Environment Alliance (HEAL), organizacji będącej jednym z sygnatariuszy oświadczenia. HEAL w Polsce zajmuje się walką z zanieczyszczeniami powietrza i edukacją na temat skutków zdrowotnych zanieczyszczeń.
Dodatkowo, energetyka węglowa jest największym pojedynczym źródłem gazów cieplarnianych przyczyniających się do zmian klimatu – określanych przez Światową Organizację Zdrowia jako najistotniejsze współczesne zagrożenie dla zdrowia ludzi.
- Wysiłki, by zredukować liczbę przedwczesnych zgonów z powodu zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego, szacowanych na 3,7 mln osób rocznie(2), w bardzo dużym stopniu zależą od tego czy uda się wyeliminować węgiel jako główne źródło energii - zauważa prof. James Orbinski, lekarz i kierownik ds. badań zdrowia publicznego na Uniwersytecie Kanadyjskim im. Wilfrida Lauriera. - Transformacja w stronę przyjaznych zdrowiu źródeł energii pozwoliłaby wykorzystać współpracę pomiędzy sektorem zdrowotnym a sektorem energetyki do wypracowania lepszych planów i strategii, szczególnie z punktu widzenia zdrowia publicznego - dodaje.
Rozpoczęty w piątek szczyt G7 to największe międzynarodowe spotkanie od czasu COP21. Jednym z jego celów jest dyskusja na temat najbardziej naglących problemów zdrowia publicznego. Są nimi także konsekwencje zanieczyszczeń powietrza oraz zmian klimatu. By im zapobiec, wszystkie kraje G7 muszą przyspieszyć swoje wysiłki na rzecz odchodzenia od energetyki węglowej. Jest to szczególnie ważne w przypadku Japonii, gospodarza szczytu, która pomimo umiejscowienia ochrony zdrowia publicznego wysoko na liście swoich priorytetów, planuje jednocześnie budowę 47 elektrowni węglowych.
Moment zwrotny – ale nie dla Polski
Odnawialne źródła energii oraz efektywność energetyczna to, istniejąca już teraz, alternatywa dla energii produkowanej z węgla, pozwalająca znacząco zmniejszyć negatywne skutki zdrowotne zanieczyszczeń powietrza. Obecnie wiele krajów znajduje się w momencie zwrotnym i podejmuje działania związane z odchodzeniem od węgla(3) na rzecz bardziej przyjaznych zdrowiu i środowisku źródeł energii. Jednak niektóre – jak Polska – wciąż pozostają przy energetyce węglowej. Tymczasem spalanie węgla jest główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w naszym kraju, gdzie każdego roku umiera z tego powodu przedwcześnie ponad 40 tys. mieszkańców. Najnowszy raport Światowej Organizacji Zdrowia alarmuje, że aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się właśnie w Polsce.
Ewa Szekalska
Źródło: HEAL
