© juan_aunion
Europejska Nagroda Natura 2000 przyznawana jest w uznaniu za działania na rzecz chronionych obszarów, ma na celu zwrócenie uwagi na inicjatywy służące ochronie przyrody i prowadzące do poprawy jakości życia mieszkańców UE.
Spośród 24 finalistów wybrano sześciu zwycięzców.
- W tym roku ponad 37 tysięcy osób zagłosowało na wybrany projekt w ramach nagrody obywatelskiej, czyli o 50 proc. więcej niż w roku ubiegłym. To pokazuje, jak ważna jest ta nagroda w zwiększaniu świadomości o europejskich wysiłkach na rzecz ochrony bioróżnorodności – powiedział podczas ceremonii rozdania nagród komisarz UE do spraw środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa Karmenu Vella.
Wspomnianą nagrodę obywatelską, przyznaną przez internautów (European Citizens' Award), zdobyła 6000 tysiącami głosów inicjatywa z Hiszpanii. Chodzi o projekt ochrony rysia iberyjskiego (Lynx pardinus - na zdjęciu), najbardziej zagrożonego na świecie gatunku z rodziny kotowatych. Działania rozpoczęto w 2002 roku, gdy populacja obejmowała jedynie 52 dorosłe osobniki. Poprzez rozmnażanie w niewoli oraz stopniową reintrodukcję gatunku, a także ograniczenie odstrzału królików będących głównym pożywieniem rysia, doprowadzono do ponad sześciokrotnego wzrostu liczby dorosłych rysi w okresie od 2002 do 2014 roku. Pozwoliło to IUCN (ang. International Union for Conservation of Nature) na zmianę statusu tego gatunku z „krytycznie zagrożonego” na „zagrożony”. Ponadto nawiązana podczas projektu współpraca ma zapewnić kontynuację działań ochronnych w przyszłości. W pozostałych kategoriach nagrody przyznało jury.
Ochrona torfowisk i wsparcie agroturystyki
W kategorii „działania ochronne” wygrał projekt odtworzenia torfowisk wierzchowinowych w Dove Stone w Wielkiej Brytanii. Przy zaangażowaniu wolontariuszy osiągnięto sukces i odtworzono priorytetowe i bardzo rzadkie siedlisko. Równocześnie poprawie uległa jakość wody w okolicy oraz w ciągu pięciu lat osiągnięto znaczny wzrost populacji biegusa zmiennego (z 15 do 43 par w 2015 r.).
Nagroda za osiągnięcie korzyści społeczno-gospodarczych trafiła do Bułgarii - doceniono promowanie i wsparcie rolników i małych przedsiębiorców z Bałkanów w zakresie ekoturystyki i sprzedaży lokalnych produktów. W ramach projektu ukazano opłacalność ochrony torfowisk i ekosystemów wodnych, która pociąga za sobą korzyści ekonomiczne.
Kultura wspiera ochronę przyrody
W kategorii „komunikacja” wygrał projekt Naturalna Sala Koncertowa z Łotwy. Dzięki współpracy muzyków i naukowców przez dekadę organizowano wydarzenia kulturalne w miastach sąsiadujących z obszarami Natura 2000. Każdego roku tysiące zwiedzających poszerzało swoją wiedzę na temat innego gatunku lub siedliska.
Najlepszy w grupie "godzenie interesów/wizji" okazał się z kolei projekt tworzenia zielonych korytarzy dla bioróżnorodności pod liniami wysokiego napięcia łączącymi Belgię i Francję. Za wdrożenie pomysłu byli odpowiedzialni operatorzy sieci przesyłowych, którzy wypróbowali tym samym naturalną metodę zapobiegania przerwom w dostawach prądu na terenach leśnych.
W ostatniej kategorii „współpraca zagraniczna i tworzenie partnerstw” zwyciężył projekt ochrony gęsi małej białoczelnej (Anser erythropus), najrzadszego europejskiego ptaka wodnego. Partnerzy z Bułgarii, Finlandii, Grecji, Węgier i Norwegii oraz 15 innych krajów podjęli działania na trasie wędrówek tego ptaka. Wzięto pod uwagę zarówno aspekty prawne, jak i zwiększanie świadomości, szkolenia zawodowe oraz edukację ekologiczną.
Mimo że w ubiegłym roku w gronie finalistów znalazły się trzy polskie projekty, w tym roku do konkursu nie zgłoszono żadnej inicjatywy z naszego kraju.
Sieć Natura 2000 obejmuje 27 tys. obszarów chronionych, pokrywając 18 proc. powierzchni kontynentalnej Unii oraz ponad 5 proc. jej terytoriów morskich. Celem tej formy przyrody jest ochrona i utrzymanie dziedzictwa naturalnego Europy oraz zapewnienie trwałego zachowania najbardziej wartościowych i zagrożonych gatunków.
Marta Wierzbowska-KujdaRedaktor naczelna, sozolog
