Opłaty za odbiór śmieci z domków letniskowych - będą zmiany

© Aleksander Zamaraev

Skargi obywateli sprawiły, że Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił wątpliwości konstytucyjne wobec przepisów przewidujących roczną ryczałtową opłatę za odbiór odpadów z nieruchomości rekreacyjnych. Wprowadzona na początku 2015 roku opłata nie uwzględnia tego, że w domkach letniskowych i ogrodach działkowych przebywa się zwykle niewielką część roku. Z oceną rzecznika zgadza się minister środowiska. Jego zdaniem zobowiązanie gmin do stosowania takiej samej stawki ryczałtowej dla nieruchomości użytkowanych przez wiele miesięcy w roku, jak i tych, które są wykorzystywane sporadycznie, narusza konstytucyjny standard równości podatkowej.

Ryczałt zamiast stawek opłat

Nieruchomości wykorzystywane w celach rekreacyjno-wypoczynkowych (np. domki letniskowe albo ogródki działkowe) nie służą do zaspokajania podstawowych potrzeb mieszkaniowych, ale – szczególnie w okresach urlopowych - powstają na nich odpady komunalne. Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw z dnia 28 listopada 2014 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 87) dała radom gmin możliwość ustalenia za nie ryczałtowej wysokości opłaty. Jej istotą jest ustalenie rocznej stawki za odebranie odpadów komunalnych z uwzględnieniem liczby niezbędnych do ich zebrania i odebrania pojemników ustalonych w oparciu o regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Wprowadzenie przepisu miało ułatwić ustalanie wysokości opłat bez konieczności weryfikowania okresu faktycznego przebywania na danej nieruchomości i co za tym idzie - ilości odpadów i czasu ich wytwarzania. Ustalenie ryczałtu nie jest jednak obowiązkiem samorządów. Jeżeli rada gminy nie podejmie w tym zakresie stosownej uchwały – właściciele są obowiązani do pozbywania się odpadów komunalnych na własną rękę poprzez zawarcie umowy z uprawnionym podmiotem.

Zapowiadają się zmiany

Gminy często jednak decydują się na ustalenie kwot opłat za takie odpady. Jak wynika z kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich skarg, niejednokrotnie są one zawyżone. Rzecznik wskazał, że wbrew wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z 28 listopada 2013 r., sygn. akt K 17/12, ustawodawca do tej pory nie określił ich górnej granicy.

Minister środowiska podzielił niedawno pogląd rzecznika o konieczności interwencji legislacyjnej, zwłaszcza że przemawiają za tym względy dostosowania omawianej regulacji do standardów konstytucyjnych, przynajmniej poprzez określenie (...) górnej stawki opłaty ryczałtowej od nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjne.⁽¹⁾

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik