© sas
Opublikowany w piątek przez Europejską Agencję Środowiska raport "Zapobieganie powstawaniu odpadów niebezpiecznych w Europie - stan na 2015 rok" to trzeci, coroczny przegląd krajowych programów zapobiegania powstawaniu tego typu odpadów. Wśród wytwarzanych na terenie Unii odpadów niebezpiecznych dominują odpady mineralne, chemiczne oraz medyczne, które powstają głównie w przemyśle budowlanym oraz górnictwie. Odpady niebezpieczne stanowią dziś ok. 4 proc. wszystkich wytwarzanych w Unii Europejskiej odpadów i choć ich liczba maleje stosunkowo powoli wcale nie oznacza to, że podejmowane przez nas działania są mało skuteczne. Coraz lepiej radzimy sobie np. z ich identyfikacją.
Sukces (prawdopodobnie) większy niż nam się wydaje
Ogólne spojrzenie na krajowe systemy zarządzania odpadami niebezpiecznymi prowadzi do wniosku, że na mapie Europy mamy do czynienia z ogromnym zróżnicowaniem podejścia do problemu. Większość krajów UE zawiera gospodarkę odpadami niebezpiecznymi w ogólnie sformułowanych programach, ale np. Niemcy opracowały w tym zakresie odrębną strategię. Monitorowanie zmian i tendencji na poziomie Unii napotyka jednak na szereg kłopotów, gdyż częsta w ostatnich latach zmiana klasyfikacji poszczególnych kategorii odpadów utrudnia porównywanie i spójne agregowanie danych. Część odpadów, która jeszcze niedawno uznawana była za bezpieczne, po przeprowadzeniu bardziej dokładnych badań jest już klasyfikowana jako niebezpieczne. Ponadto, doskonalsze sposoby selektywnej zbiórki powodują, że bardziej niż kiedykolwiek jesteśmy w stanie zidentyfikować i wyodrębnić frakcję odpadów niebezpiecznych, co w efekcie zaniża efekty starań. Bariery metodologiczne mogą, (choć oczywiście nie muszą) oznaczać, że rzeczywiste osiągnięcia w ograniczaniu wytwarzania i unieszkodliwianiu odpadów niebezpiecznych są w praktyce jeszcze większe, niż wynika to z raportu.
Górnictwo wyzwaniem na przyszłość
Z raportu wynika, że najwięcej odpadów niebezpiecznych powstaje w Bułgarii i Estonii, czyli krajach o stosunkowo rozbudowanych sektorach górnictwa i kopalnictwa. Podczas gdy w Bułgarii aż 99 proc. wszystkich produkowanych odpadów niebezpiecznych pochodzi z tej gałęzi gospodarki, polskie górnictwo odpowiada za ok. 53 proc. odpadów niebezpiecznych w naszym kraju. Dla państw chcących kontynuować wydobycie węgla sporym wyzwaniem będzie więc nie tylko ograniczanie emisyjności tego sposobu pozyskiwania energii, ale także zahamowanie wysokiego tempa wytwarzania w jego trakcie odpadów niebezpiecznych. Europejska Agencja Środowiska zauważa, że tzw. „czyste technologie węglowe” co prawda się rozwijają, ale wymagają jeszcze dokładniejszych analiz i wdrożenia na szerszą, przemysłową skalę.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik
