Co może uratować amerykańskie rolnictwo?

© Nik_Merkulov

W USA można w ostatnich latach zaobserwować zjawisko o szerokim zasięgu, które zyskało status ruchu na rzecz poprawy zdrowia gleb. Ruch ma na celu wypracowanie i wypromowanie takich rozwiązań w rolnictwie, które pomogą utrzymać gleby w dobrym stanie, a przy tym zapewnić ich wysoką produktywność. Jest to próba zmierzenia się z wyzwaniem polegającym na zapewnieniu wystarczającej ilości pożywienia dla rosnącej populacji na Ziemi.

Ruch ten narodził się z desperacji: w USA od kilkudziesięciu lat rosną koszty działalności rolniczej (coraz wyższe ceny sprzętu, nasion i chemikaliów), a nie zwiększają się przychody producentów żywności. To w połączeniu z pogarszającą się jakością gleb i dużym udziałem upraw monokulturowych uświadamia potrzebę długofalowej zmiany w myśleniu o produkcji żywności.

Cztery zasady - wiele korzyści

Ruch na rzecz poprawy zdrowia gleb skupia się wokół filozofii zarządzania produkcją rolną opartej na czterech zasadach: zachowuj resztki roślin na powierzchni gleby, zmniejsz lub wyeliminuj orkę⁽¹⁾, utrzymuj żywe korzenie w ziemi oraz maksymalizuj różnorodność roślin i zwierząt.

Rolnikom, którzy już stosują się do tych zasad, udaje się uzyskiwać wyższe plony niż wcześniej, wkrótce mogą też znacząco zredukować ilość herbicydów i nawozów. Z czasem obserwują także poprawę zdrowia ekosystemów. Gospodarstwa stają się bardziej odporne na susze, zmniejsza się na ich terenie erozja gleb, zwiększa się jednocześnie ich rola w wychwytywaniu dwutlenku węgla.

100 gospodarstw rolnych ze wspólnym celem

W ruch włączyły się już tysiące rolników, którzy zawiązują potężne partnerstwa, próbując wypełnić lukę poznawczą w dziedzinie zdrowia gleb. Najważniejsze z nich to utworzony w 2014 r. z inicjatywy Amerykańskiego Stowarzyszenia Producentów Kukurydzy sojusz o nazwie Soil Health Partnership⁽²⁾, który w 2017 roku ma się powiększyć o 35 gospodarstw rolnych – wtedy liczba zaangażowanych gospodarstw osiągnie łącznie 100. Rozszerzenie jest możliwe dzięki wartemu 4 mln dolarów wsparciu finansowemu ze strony Funduszu Ochrony Środowiska, ale także m.in. takich firm jak Kellogg Company, Monsanto, PepsiCo, Unilever czy Walmart. To największy prowadzony przez rolników projekt tego typu dotyczący zdrowia gleb, wspierany również naukowo przez Uniwersytet Cornell. Co najciekawsze - pokazujący, że grupy interesariuszy, którzy dotąd ze sobą walczyli, obecnie współpracują, widząc w takim działaniu wspólny cel.

Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych obiecał z kolei przeznaczyć na poprawę stanu gleb przeszło 72 mln dolarów w ramach pomocy rolnikom w dostosowaniu do zmian klimatu i łagodzeniu ich skutków.

Sami rolnicy biorący udział w projekcie stanowią jednak oś całego przedsięwzięcia, ponieważ to dzięki ich zaangażowaniu możliwe jest zbieranie i analizowanie danych oraz testowanie technik zarządzania gospodarstwem rolnym. Bez nich zmiana myślenia o glebie – zrozumienie, że niczym żywa istota może być chora lub zdrowa i jaki ten fakt ma wpływ na życie ludzi – nie byłoby możliwe.

Szczegółowo o ruchu na rzecz poprawy zdrowia gleb pisze Steven Rosenzweig na łamach magazynu Ensia.

Ewa Szekalska
Dziennikarz